Archiwum

W Katowicach wspominano ks. Jana Lasotę z Jaworza

Ks. Jan Lasota (1883-1973)


Październikowe spotkanie oddziału PTEw w Katowicach, które tradycyjnie miało miejsce w trzeci wtorek miesiąca (17.10), poświęcone zostało postaci ks. Jana Lasoty (1883-1973), proboszcza parafii ewangelickiej w Jaworzu, a przy tym działacza społecznego oraz duchownego niezwykle oddanego swemu Kościołowi i parafialnej społeczności. Jego sylwetkę przedstawił słuchaczom ks. Jan Badura, emerytowany proboszcz parafii pszczyńskiej, w swojej zajmującej opowieści wzbogaconej prezentacją multimedialną, w tym fotografiami z życia i działalności ks. Lasoty. Rozpoczynając spotkanie prezes katowickiego Oddziału PTEw podkreśliła wkład gościa, a zarazem prelegenta, w odkrywanie kart z ewangelickiej przeszłości, w tym przywracanie pamięci o zasłużonych duchownych i innych godnych pamięci postaciach. Towarzyszą temu liczne publikacje ks. Badury, prelekcje oraz dalsze zaangażowanie w służbę.

Czytaj dalej »

Nowa książka o ks. bp. Juliuszu Burschem


16 października warszawski oddział PTEw gościł prof. dr. hab. Juliusza Gardawskiego. Pod koniec września nakładem Wydawnictwa Naukowego Scholar ukazała się nowa książka o ks. bp. Juliuszu Burschem pod redakcją Aleksandra Łupienki pt. „Juliusz Bursche – myśli, działalność i dziedzictwo”.

Profesor Juliusz Gardawski, który jest prawnukiem ks. bp. Juliusza Burschego, w swoim wystąpieniu przypomniał sylwetkę biskupa i ciekawe zdarzenia w jego życiu. Autor jednego z rozdziałów książki, prof. Karol Karski, przypomniał zdarzenie z 1933 r. w Berlinie, gdy biskup Juliusz Bursche jako uczestnik obrad Komitetu Wykonawczego Światowego Związku Krzewienia Przyjaźni Między Narodami za Pośrednictwem Kościołów był świadkiem wydarzeń związanych z dojściem nazistów do władzy w Niemczech. Jego zaniepokojenie i troska o przyszłość wyrażone były w korespondencji do jednego z uczestników obrad. Książka jest bogato ilustrowana zdjęciami z życia i działalności Biskupa.


* * *

Następne spotkanie warszawskiego oddziału PTEw planowane jest 20 listopada 2023 r. Alicja Sadomska opowie o życiu i działalności Edwarda Aleksandra Ronthalera.

Ewangelicka telewizja – powakacyjne spotkanie warszawskiego PTEw

Andrzej Weigle - prelegent


Po wakacyjnej przerwie warszawski oddział PTEw wznowił comiesięczne spotkania. 25 września 2023 r. na pytanie „Czy potrzebujemy ewangelickiej telewizji?”, starał się odpowiedzieć Andrzej Weigle – inicjator przedsięwzięcia pod nazwą Studio Lutheraneum, które realizuje od kilku lat programy internetowe w parafii świętej Trójcy w Warszawie (YouTube: Luteranie w Warszawie). Są to transmisje internetowe nabożeństw, programy edukacyjne, dokumentalne, sprawozdania i transmisje z ważnych wydarzeń, wywiady z ciekawymi ludźmi.

Prelegent zwrócił uwagę, że początkowo z transmisji korzystali głównie parafianie, którzy z różnych powodów nie mogli uczestniczyć w nabożeństwach, potem zainteresowanie się rozszerzyło, co okazało się niezwykle ważne w okresie pandemii. Prelegent w swojej prezentacji pokazał także, że z takiej formy przekazu korzysta coraz więcej parafii, nie tylko Kościoła ewangelickiego, ale także Kościoły innych wyznań realizują podobne przedsięwzięcia.

Wydarzenia festiwalu Cithara Sanctorum 2023: relacja

Szanowni Państwo, dołączam poniżej krótką relację z pierwszych wydarzeń festiwalu Cithara Sanctorum Silesia 2023:

Michael Morys-Twarowski prezentuje swoją książkę Dzieje Księstwa Cieszyńskiego

5 października w Willi Sixta w Bielsku-Białej zainaugurowaliśmy festiwal spotkaniem wokół książki „Dzieje Księstwa Cieszyńskiego” pióra Michaela Morysa-Twarowskiego. Dziękujemy licznie zgromadzonym słuchaczom za spotkanie i bardzo ciekawą rozmowę, jaka wywiązała się podczas rozmowy Rafała Monity z autorem książki; widać, że temat to ciekawy i bardzo poruszający, a choć historia Księstwa Cieszyńskiego kończy się w latach 1918-1920, tematyka dwudziestowieczna też rozpalała publiczność!

Katarzyna Wiwer - sopran i zespół Gusto NON Barbaro

16 października odbył się spacer śladami bielskich i bialskich ewangelików, który poprowadziła przewodnik PTTK Katarzyna Sylwestrzak. Publiczność dotarła z nowego cmentarza ewangelickiego przy ulicy Listopadowej w Bielsku-Białej na koncert, który odbył się w kościele Marcina Lutra. Na koncercie zatytułowanym „Stwórca i jego stworzenie” zaprezentowali się Katarzyna Wiwer – sopran i zespół Gusto NON Barbaro w składzie Wiesław Suruło – flet, Paweł Solecki – fagot oraz Joanna Solecka – klawesyn. Wspaniała i mistrzowsko wykonana muzyka Haendla, Telemanna i Quantza ułożona była w program „z morałem”, na który składał się zarówno zachwyt nad Stwórcą, jak też spojrzenie na Jego stworzenie z jego cnotami, ale i przywarami. Energia i wspaniały poziom wykonania zachwyciły słuchaczy.

Czytaj dalej »

Październik 2023 r. w jaworzańskim PTEw: wspomnienie ks. Jana Lasoty

Ks. Jan Lasota (1883-1973)

Ks. Jan Badura - prelegent


Temat spotkania przedstawiony 2 października 2023 r. w jaworzańskim Oddziale PTEw „Ks. Jan Lasota – pastor w Jaworzu w 50. rocznicę śmierci i 140. rocznicę urodzin”, był dla nas szczególnie ważny, gdyż ks. Jan Lasota był wyjątkowym człowiekiem. Wspomnienie o nim przekazał ks. Jan Badura, emerytowany długoletni proboszcz w Pszczynie, zamieszkały obecnie w Kozakowicach.

Prelegent wykład swój rozpoczął od cytatu z książki ks. Ryszarda Janika „Z kart przeszłości luterańskiego zboru w Jaworzu od Reformacji XVI w. po dzień dzisiejszy”, który dotyczył sylwetki ks. Jana Lasoty:

Czytaj dalej »

40 lat filiału Ustroń Polana


Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział Ustroń 19 września 2023 r. zorganizowało spotkanie „40 lat Filiału Ustroń Polana – Wspomnienia opiekuna filiału Pana Leonarda Grenia”.

Pragnęliśmy wraz z Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ustroniu uczcić jubileusz i przybliżyć historię filiału oraz osób zaangażowanych w jego funkcjonowanie.

Wrzesień 2023 r. w jaworzańskim PTEw: prelekcja „Kubiszowie – ojciec i syn, ich jubileusze” oraz zwiedzanie zamku w Grodźcu Śląskim

Aleksandra Błahut-Kowalczyk - prelegentka


Na spotkaniu 4 września 2023 r. temat „Kubiszowie – ojciec i syn, ich jubileusze” przedstawiła diakon Aleksandra Błahut-Kowalczyk z Cieszyna. Prelekcja była niezwykle interesująca i wzruszająca – prelegentka jako wnuczka dr. Jana W. Kubisza oraz prawnuczka Jana Kubisza wspominała wiele ciekawych opowiadań i historii rodzinnych, które miały wpływ na ich życie.

Jan Kubisz (1848-1929)

175 lat temu, 24 stycznia 1848 r. w Końskiej na Zaolziu urodził się Jan Kubisz, nauczyciel, działacz Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Towarzystwa Ewangelickiego Oświaty Ludowej, autor „Pamiętnika starego nauczyciela” i kilku tomików poezji. Najbardziej znany jest jednak jako autor wolnego tłumaczenia z języka czeskiego wzruszającej i często śpiewanej pieśni „Ojcowski dom” oraz wiersza „Nad Olzą” , który z czasem stał się hymnem ludu mieszkającego po obu stronach tej rzeki i który przyjął tytuł „Płyniesz Olzo”.

Obecnie corocznie odbywają się w Cieszynie powiatowe konkursy poezji dla szkół podstawowych naszego regionu, gdzie młodzież edukuje się w znajomości swojej małej ojczyzny, pisze własne i również recytuje wiersze poety Jana Kubisza.

Czytaj dalej »

Posiedzenie Zarządu Głównego PTEw w Łodzi, 26 sierpnia 2023 r.


26 sierpnia 2023 r. odbyło się w Łodzi drugie posiedzenie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego kadencji 2023-2027. Spotkanie prowadził prezes Towarzystwa, dr Michał Jadwiszczok. W jego trakcie omówiono sprawy organizacyjne oraz różne formy promocji ewangelicyzmu (takie jak konkurs fotograficzny, scenariusze lekcji, i in.). Przedstawiono również pomysł łódzkiego Oddziału PTEw, by organizować spotkania integracyjne dla członków Towarzystwa służące dzieleniu się pomysłami.

W spotkaniu wzięli udział Anna Bednarek-Drath, Józef Król, dr Zbigniew Gruszka, dr hab. Jan Szturc i dr Michał Jadwiszczok (zob. fotografię).

Sierpień 2023 r. w jaworzańskim PTEw: prelekcja „Historia odkryć źródeł Wisły” oraz wycieczka do Lublina i Zamościa

Elżbieta Dorighi - prelegentka

Gościem spotkania 8 sierpnia 2023 r. w jaworzańskim Oddziale PTEw była Elżbieta Dorighi z Muzeum Beskidzkiego w Wiśle, która przedstawiła temat „Historia odkryć źródeł Wisły”. Rzeka Wisła, nazywana również królową polskich rzek, jest to najdłuższa rzeka Polski uchodząca do Morza Bałtyckiego. Niezwykle ciekawa jest historia odkrywania jej źródeł. Prelegentka rozpoczęła wykład od przedstawienia i omówienia najstarszych map hydrograficznych z obszarem źródliskowych odcinków rzeki Wisły oraz dawnych map ze szlakami turystycznymi rejonu baraniogórskiego. Najstarsza w naszej historii jest mapa Wacława Grodeckiego z XVI w., następnie mapa Księstwa Cieszyńskiego z 1724 r., mapa hydrograficzna Europy Wschodniej z 1844 r. oraz później wiele innych.

Czytaj dalej »

Lipiec 2023 r. w jaworzańskim PTEw: o ewangelickich Serbołużyczanach

Dr Jerzy Krzyszpień
- prelegent


Na spotkaniu 3 lipca 2023 r. temat „Ewangeliccy Serbołużyczanie: przeszłość i teraźniejszość” przedstawił dr Jerzy Krzyszpień, pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Prelegent w interesujący sposób przedstawił historię tego małego narodu słowiańskiego, począwszy od średniowiecza (wędrówki ludów) po dzień dzisiejszy. Jednocześnie omówił obecność w nim ewangelików.

Serbołużyczanie, inaczej Serbowie Łużyccy lub Łużyczanie, zamieszkują Łużyce, tj. ziemie leżące obecnie na terytorium Brandenburgii i Saksonii. (Po ostatniej wojnie wschodni pas Łużyc znalazł się w Polsce.) Lud ten dzieli się dwie grupy: Górnołużyczanie (okolice Budziszyna) posługują się językiem górnołużyckim, a Dolnołużyczanie (okolice Chociebuża) – dolnołużyckim. Posiadają symbole narodowe: flagę i hymn, którego słowa napisał duchowny ewangelicki. Stworzyli literaturę, muzykę i sztuki plastyczne. Na wsiach rozwinęły się tradycyjne ubiory regionalne, w których np. kolor biały bywa kolorem żałoby.

Czytaj dalej »

O kursie oficerskim oczami ewangelickiego duchownego

Ks. Zbigniew Obracaj - prelegent


Czerwcowe spotkanie katowickiego Oddziału PTEw miało charakter szczególny. W sali parafialnej przy kościele ewangelickim 20 czerwca 2023 r. odbyło się spotkanie z ks. Zbigniewem Obracajem, katowickim wikariuszem, który zechciał podzielić się ze słuchaczami swoimi wrażeniami z kursu oficerskiego, w którym uczestniczył w 2022 r. we Wrocławiu. Spotkanie prowadziła prezes Oddziału prof. Grażyna B. Szewczyk.

Prelekcja zatytułowana „Kurs oficerski oczami ewangelickiego duchownego”, przybliżyła mało znany wymiar doświadczeń księży, którzy zdecydowali się na pełnienie służby duchowej wśród żołnierzy, w tym doświadczeń nie tylko ewangelickich duchownych. W prezentowanym przez prelegenta kursie uczestniczyli w większości księża katoliccy, ale znalazło się wśród nich także dwóch ewangelickich duchownych oraz ksiądz prawosławny. Jak mieli okazję dowiedzieć się słuchacze, żołnierska codzienność, której zostali poddani uczestnicy kursu, połączyła reprezentantów różnych Kościołów. Przedstawiając swoje wrażenia ks. Obracaj przybliżył ekumeniczny charakter kursu, w tym współpracę i wzajemne relacje księży, którzy przez kilka tygodni przeżywali te same trudy, wyzwania, ale i żołnierskie przyjemności. Dzięki niezwykle interesującym opowieściom, urozmaiconym licznymi zdjęciami, jak i nagraniami filmowymi, zaprezentowane zostały różne odcienie życia żołnierskiego – ćwiczenia w terenie, zajęcia na strzelnicy, poranne marsze, po inne codzienne obowiązki żołnierzy, także warunki bytowe związane z wyżywieniem czy odpoczynkiem.

Czytaj dalej »

450 lat Konfederacji Warszawskiej

Prof. dr hab. Wojciech Kriegseisen – prelegent


19 czerwca 2023 r. gościem spotkania warszawskiego oddziału PTEw był prof. dr. hab. Wojciech Kriegseisen. Wojciech Kriegseisen jest profesorem zwyczajnym w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, gdzie kieruje Zakładem Studiów Nowożytnych. W jego naukowym dorobku znajdujemy publikacje poświęcone ewangelikom polskim i litewskim, stosunkom wyznaniowym w okresie między Reformacją a Oświeceniem. Prelegent przedstawił wykład „450 lat Konfederacji Warszawskiej”.

Oryginał dokumentu Konfederacji Warszawskiej z 1573 r. opatrzony 209 pieczęciami – ekspozycja w Archiwum Głównym Akt Dawnych podczas obchodów rocznicowych (fot. A. Karska)

W prelekcji zostały przypomniane okoliczności powstania dokumentu oraz atmosferę panującą w tym okresie w Polsce i w Europie. Podpisanie tego aktu, zwanego Konfederacją Warszawską, nastąpiło na Sejmie Konwokacyjnym 28 stycznia 1573 r. w Warszawie. W swoim wykładzie profesor przedstawił znaczenie dokumentu, ale przypomniał, że Konfederacja nie zakładała „tolerancji”, ale wprowadzała równouprawnienie wyznań i wzajemny pokój. W dokumencie znajdujemy zobowiązanie, by jako „rozróżnieni w wierze” „pokój miedzy sobą zachować, a dla różnej wiary i odmiany w Kościelech krwie nie przelewać, ani się penować (…)”.

Czytaj dalej »