|
|
Wysłane 04 stycznia 2019 przez: Ligia Jasiok  Prof. dr hab. Ewa Chojecka - prelegentka Ostatnie spotkanie w 2018 r. odbyło się 13 grudnia, czyli już w okresie adwentu. Taką też atmosferę miało spotkanie, które zakończyliśmy składaniem sobie życzeń świąteczno-noworocznych. Temat prelekcji związany był z kościołami ewangelickimi, które powstały w rejonie Śląska w drugiej połowie XX wieku. Gościem spotkania była prof. Ewa Chojecka, która przedstawiła prelekcję „W poszukiwaniu drogi. Fenomen architektury kościołów ewangelickich naszego regionu 2 połowy XX w.”
Przed rozpoczęciem prelekcji wręczono prof. Ewie Chojeckiej dyplom Honorowego Członka PTEw, który został przyznany jej przez Walne Zebranie Delegatów PTEw. Dyplom wręczył prezes przybyły na spotkanie prezes Zarządu Głównego Józef Król wraz z członkinią Zarządu Marią Miarka.
Prof. Ewa Chojecka zapoznała nas z wieloma informacjami dotyczącymi odbudowanych i nowo zbudowanych kościołów ewangelickich na Górnym Śląsku, przedstawiając ich nowatorstwo, minimalizm, otwartość, surowość wystroju, które są cechami charakterystycznymi dla architektury luterańskiej.
Czytaj dalej »
Wysłane 29 grudnia 2018 przez: Władysław Sosna  Ks. bp dr Karol Kotula (1884-1968) W grudniu 2018 r. mieliśmy cztery czwartki: dwa z nich były dopełnieniem rocznego programu prezentacji sylwetek, pozostałe dwa – to tradycyjna wigilijka i wieczór wspomnień i refleksji, mały przegląd wydarzeń w naszym oddziale w obrazach.
6 grudnia ks. Marek Londzin przypomniał postać ks. dr. Karola Kotuli (1884-1968), pod koniec życia biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, w jego 50. rocznicę tragicznego zgonu.
Ks. Karol Kotula urodził się 27.02.1884 w domu nauczycielskim Jana i Zuzanny z Pawełków w Cierlicku Dolnym (ob. Republika Czeska). Gdy w 1897 r. ukończył miejscową szkołę ludową, zapisał się do polskiego Gimnazjum Macierzowego. Był to już trzeci rocznik gimnazjalistów tej szkoły, maturujący w 1905 r. Jak wielu kolegów udzielał się Karol także w studenckiej „Jedności”, pomnażając swoje wiadomości z historii literatury ojczystej, a zwłaszcza z historii Polski. Zresztą historia młodego Karola bardzo pociągała i w tym kierunku zamierzał kontynuować studia, jednak uległ perswazjom samego prof. Franciszka Popiołka (historyka), i w końcu zdecydował się pójść na teologię. Niemniej przez całe życie zainteresowanie historią pielęgnował, czemu dał wyraz w wielu przyczynkach i publikacjach.
Czytaj dalej »
Wysłane 23 grudnia 2018 przez: Aneta Sokół  Prof. dr hab. Ewa Chojecka - prelegentka Drugą część grudniowego spotkania PTEw w Katowicach (18 grudnia 2018 r.), po wręczeniu dyplomu honorowego członka PTEw doc. Ryszardowi Gabrysiowi (zob. relację), stanowiła prelekcja prof. Ewy Chojeckiej zatytułowana „W poszukiwaniu drogi – fenomen architektury kościołów ewangelickich naszego regionu II połowy XX wieku”. Gościa zaprezentowała słuchaczom prof. Grażyna B. Szewczyk, prezes katowickiego Oddziału, podkreślając, że prof. Ewa Chojecka jest uznanym historykiem sztuki, w tym znawczynią architektury i sztuki protestanckiej na Śląsku. Jest przy tym także uznanym autorytetem w zakresie prezentowania własnej koncepcji współczesnego dziedzictwa ewangelików, przypominanego w ostatnich dziesięcioleciach w sposób szczególny.
Prof. Ewa Chojecka na wstępie podzieliła się refleksją, że mapa wydana przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach z okazji Roku Reformacji, przedstawiająca lokalizację ewangelickich kościołów na terenie województwa śląskiego, zainspirowała ją do dokładniejszego poznania i ukazania architekturę kościołów ewangelickich na Śląsku z czasów powojennych, po luterańskie budowle świątynne wzniesione w ostatnich dziesięcioleciach. Pani Profesor „zabrała” słuchaczy w swoistą podróż szlakiem ewangelickich kościołów, przedstawiając im specyfikę tych kościołów, architektoniczne i przestrzenne rozwiązania zastosowane przez budowniczych, przybliżając także ideowe przesłania stojące za realizacją powziętych planów architektonicznych. Trzeba podkreślić, że wykładowi towarzyszyła prezentacja multimedialna pokazująca omawiane kościoły, ich usytuowanie jak i wnętrza.
Czytaj dalej »
Wysłane 22 grudnia 2018 przez: J.Szturc  Ryszard Gabryś 18 grudnia 2018 r. miało miejsce ostatnie tegoroczne spotkanie Oddziału PTEw w Katowicach. Zaplanowaną prelekcję prof. Ewy Chojeckiej, o której napiszemy w oddzielnej relacji, poprzedziło wydarzenie o charakterze szczególnym dla katowickiego Oddziału – przyznanie tytułu honorowego członka doc. Ryszardowi Gabrysiowi, uznanemu kompozytorowi, muzykologowi, pedagogowi oraz publicyście szeroko znanemu w środowisku muzycznym na Śląsku, związanemu z Uniwersytetem Śląskim i Akademią Muzyczną w Katowicach. W środowiskach ewangelickich jest ceniony jako popularyzator twórczości śląskich kompozytorów ewangelików.
 Prezes Zarządu Głównego PTEw i prezes Oddziału PTEw w Katowicach wręczają dyplom doc. Ryszardowi Gabrysiowi Ryszard Gabryś jest wieloletnim działaczem powołanego w połowie lat 80. Oddziału PTEw w Katowicach. Dyplom honorowego członka, będący wyrazem uznania dedykowanym zasłużonym działaczom oraz osobom wybitnie zasłużonym dla Towarzystwa, przekazał wyróżnionemu prezes Zarządu Głównego PTEw, Józef Król, dziękując mu za wkład i zaangażowanie w stowarzyszeniową działalność katowickich ewangelików, w tym na polu muzycznym, organizacyjnym i popularyzatorskim. W szczególności cenny był jego wkład w organizację i kierownictwo muzyczne Wieczorów Muzycznych u Zmartwychwstania Pańskiego, organizowanych przez Oddział w latach 80. i 90. ubiegłego stulecia.
Czytaj dalej »
Wysłane 20 grudnia 2018 przez: Danuta Kubala
3 grudnia 2018 r. w sali budynku „Pod Harendą” w Jaworzu odbyło się organizowane przez Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Jaworzu doroczne spotkanie ekumeniczne z okazji zakończenia roku kalendarzowego oraz podsumowania roku obchodów stulecia niepodległości państwa. Na spotkanie przybyli zaproszeni goście: proboszczowie obu parafii wyznaniowych, wójt Gminy Jaworze, nowo wybrana Rada Gminy Jaworze, członkowie Akcji Katolickiej przy Parafii Rzymskokatolickiej w Jaworzu, członkowie jaworzańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego oraz delegacja PTEw z Cieszyna z prezesem Władysławem Sosną, Chór „Schola”, zespół „Cantate” oraz prelegent Stefan Król z Cieszyna. Miłą niespodzianką była bardzo duża liczba uczestników spotkania.
Czytaj dalej »
Wysłane 18 grudnia 2018 przez: Aldona Karska  Maria Kaucz - prelegentka  Kościół ewangelicki w Nowym Dworze, zdjęcie z 1935 r. (nieistniejący) „Ślady luterańskiej przeszłości w Nowym Dworze”, to temat grudniowego spotkania warszawskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Prelegentką była Maria Kaucz, autorka kilku książek przedstawiających historię nowodworskiego zboru luterańskiego, a także poświęconych sylwetkom poszczególnych pastorów. Maria Kaucz jest też autorką wystaw poświęconych nowodworskim ewangelikom.
Prelegentka przypomniała wielokulturowy charakter tego małego miasta mazowieckiego i pokazała stare zdjęcia przedstawiające świątynie różnych wyznań i religii. Przedstawiła historię powstania parafii ewangelicko-augsburskiej w Nowym Dworze, przybliżyła sylwetki pastorów, pokazała na zdjęciach jak wyglądały kiedyś i jak wyglądają dziś obiekty związane z luteranizmem w tym mieście.
Czytaj dalej »
Wysłane 17 grudnia 2018 przez: Andrzej Żabka  Jan Delowicz - prelegent 15 grudnia 2018 r. członkowie żorskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego gościli w domu państwa Dariusza i Teresy Golów, gdzie odbyło się ostatnie tegoroczne spotkanie z udziałem Jana Delowicza, autora wielu książek o historii Śląska i naszego miasta.
Prelegent przedstawił dzieje majątku ziemskiego „Folwarków” oraz obraz życia jego właściciela Alberta Benecke, który w 1879 r. zakupił zubożałą posiadłość ziemską wraz z XVIII-wiecznym dworkiem i w odpowiednim czasie wyprowadził cały majątek z upadku.
Albert Benecke był osobowością o niezwykłej postawie moralno-społecznej, aktywnie działał na rzecz społeczności lokalnej, głównie ewangelickiej, pełniąc długoletnią funkcję kuratora żorskiej parafii.
Czytaj dalej »
Wysłane 03 grudnia 2018 przez: Władysław Sosna  Karol Barth (1886-1968) W listopadzie odbyły się cztery „zwyczajne” spotkania klubowe.
Na pierwszym czwartku 8 listopada przedstawiona była postać czołowego myśliciela protestanckiego XX w., ks. prof. Karola Bartha (1886-1968). Opowiedział o nim ks. Jan Badura.
Karol Barth urodził się 10.05.1886 r. w Bazylei. Był synem pastora, profesora teologii ewangelickiej Johanna Fryderyka i Anny Katarzyny Sartorius. Studia teologiczne zaliczał na uniwersytetach w Bernie, Berlinie, Tübingen i Marburgu. Ordynowany w 1909 r., przez 2 lata był pastorem w Genewie, a następnych 10 lat w Safenwill. W 1921 r. rozpoczął karierę naukową jako profesor teologii systematycznej w Getyndze, od 1925 r. w Münster, wreszcie od 1930 r. w Bonn. Tu jednak nie umiał pogodzić się z poddaniem Kościoła ewangelickiego faszystowskiej ideologii narodowego socjalizmu, opowiedział się po stronie Kościoła Wyznającego, którego członkami byli także ks. dr Martin Niemöller i ks. Dietrich Bonhoeffer. Po ogłoszeniu tzw. Deklaracji z Barmen, której był głównym redaktorem, w 1935 r. został pozbawiony praw nauczania na wszystkich uniwersytetach niemieckich. Wrócił wówczas do rodzinnej Bazylei, gdzie spokojnie mógł wypełniać czas wykładami, intensywną pracą naukową i publicystyczną. W 1962 r. doczekał emerytury, ale także odwiedził Stany Zjednoczone i prowadził gościnne wykłady na uniwersytetach w Princeton, Chicago i w San Francisco. Z zaproszenia w roli gościa na Sobór Watykański II już nie skorzystał z powodu choroby. Zmarł w Bazylei 10.12.1968 r. Był żonaty ze skrzypaczką Nelly Hoffman od 1913 r. Doczekał córki i czterech synów.
Czytaj dalej »
Wysłane 30 listopada 2018 przez: Ligia Jasiok  Ks. Karol Długosz - prelegent W bielskim Oddziale PTEw 15 listopada 2018 r. odbyło się spotkanie „Jubileusz 100-lecia PTEw. Działalność w latach 1919-2019”. Ks. Karol Długosz – obecnie członek bielskiego Oddziału, opowiedział o wydarzeniach związanych z założeniem Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Poznaniu w 1919 r., czyli rok po uzyskaniu przez Polskę niepodległości.
W 1919 r. napłynęło do Poznania wielu Polaków z byłych zaborów, wśród których znajdowali się także ewangelicy. W tej sytuacji istniejące tu niemieckie parafie ewangelickie obawiały się polonizacji swoich parafii i odnosiły się do tych przybyszów z niechęcią.
Ewangelikami w Poznaniu zainteresował się m.in. ks. Karol Kotula, który stał się współzałożycielem i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Poznaniu, a później współtwórcą tamtejszej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej, której pastorem był w latach 1923-1924.
Datę powstania PTEw ustalono na 22.10.1919 r., gdy na spotkaniu miejscowych, poznańskich działaczy polsko-ewangelickich podjęto decyzję o jego założeniu. Od 1928 r. stowarzyszenie jest właścicielem kamienicy w Poznaniu przy ul. Kossaka 9.
Czytaj dalej »
Wysłane 27 listopada 2018 przez: Bolesław Borzycki  Maria Drapella i prof. Tadeusz Stegner 13 listopada 2018 r. na plebanii Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Sopocie odbyło się spotkanie Oddziału Gdańskiego PTEw. W spotkaniu uczestniczyło 21 członków i sympatyków Towarzystwa. Otworzył je modlitwą ks. bp Marcin Hintz. Dalej spotkanie „Ewangelicy augsburscy w II Rzeczpospolitej” poprowadził prezes Zarządu Oddziału – Piotr Dolny.
Profesor Tadeusz Stegner z Uniwersytetu Gdańskiego przedstawił, w rozmowie z Marią Drapellą, kustoszem parafialnej biblioteki ETOS, stan Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w zaraniu dziejów II Rzeczpospolitej. Profesor Stegner ze znawstwem oraz dużym darem popularyzatora zakreślił „rachunek otwarcia” Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego na dzień uzyskania niepodległości, zaznaczając, że głębokie procesy zmian zaczęły kształtować się bardzo dynamicznie już od czasu wybuchu Wielkiej Wojny. Aktywa i pasywa tego rachunku zmieniały się dramatycznie zarówno z uwagi na turbulencje w składzie narodowościowym, językowym i organizacyjnym Kościoła, jak i na dramatyczną wręcz niepewność, które kresy ewangelickie ostatecznie wejdą w skład Rzeczypospolitej. W kluczowych punktach rozmowy pojawiają się nazwiska wybitnych postaci, w których ogniskują się najbardziej krytyczne dramaty tamtych czasów. Natomiast pytania ze strony słuchaczy wskazywały na duże zróżnicowanie ich zainteresowań w zależności od różnych korzeni członków i sympatyków PTEw osiadłych w Trójmieście.
Czytaj dalej »
Wysłane 26 listopada 2018 przez: Aneta Sokół  Ks. Marcin Brzóska - prelegent
20 listopada 2018 r. odbyło się spotkanie katowickiego Oddziału PTEw z udziałem ks. Marcina Brzóski, wybranego proboszczem parafii ewangelicko-augsburskiej w Cieszynie, od niedawna także członka Rady Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie. Katowickie spotkanie poświęcone zostało właśnie tej organizacji, skupiającej wiele Kościołów o tradycjach protestanckich, stanowiącej platformę międzynarodowej ewangelickiej współpracy na forum europejskim. Gościa przedstawił zebranym dr hab. Jan Szturc, podkreślając różnorodność jego aktywności, od parafialnej po zaangażowanie na rzecz spraw Kościoła i wspólnoty.
Czytaj dalej »
Wysłane 24 listopada 2018 przez: Danuta Kubala  Dr Łukasz Barański - prelegent 5 listopada 2018 r. dr Łukasz Barański w jaworzańskim Oddziale PTEw przedstawił kolejny temat związany z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Tym razem brzmiał on „Stulecie połączenia senioratu Śląska Cieszyńskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego z konsystorzem w Warszawie”.
Prelegent przy pomocy prezentacji multimedialnej pokazywał i omawiał najważniejsze dokumenty związane z tym wydarzeniem:
|
