Archiwum

O niezwykłej kobiecie, Zofii Kirkor-Kiedroniowej (1872-1952) z Cieszyna

Władysława Magiera - prelegentka


21 marca 2023 r. w sali parafialnej w Katowicach odbyło się spotkanie katowickiego Oddziału PTEw. Gościem była Władysława Magiera, autorka serii książek „Cieszyński szlak kobiet” (wydanych w latach 2010-2016), jak również inicjatorka wielu wydarzeń upamiętniających sylwetki kobiet ze Śląska Cieszyńskiego. Katowickie spotkanie poświęcone zostało jej najnowszej książce zatytułowanej „Wspomnienia Zofii” (2022).

Gościa przedstawiła słuchaczom prezes Oddziału PTEw – prof. Grażyna Szewczyk przypominając, że jest ona autorką monografii dotyczących cieszynianek, jest także osobą niezwykle aktywną i zaangażowaną w różnorodne projekty realizowane w cieszyńskim środowisku. Podkreślone zostało, że Władysława Magiera jest także ubiegłoroczną laureatką nagrody diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego „Śląskiego Szmaragdu”.

Czytaj dalej »

Srebrny jubileusz Redakcji Ekumenicznej TVP

Ks. Halina Radacz – prelegentka


20 marca 2023 r. warszawski oddział PTEw gościł ks. Halinę Radacz. Tematem spotkania była działalność Redakcji Ekumenicznej TVP. Ks. Halina Radacz oddelegowana została przez władze Kościoła E-A do tworzącej się redakcji od początku jej istnienia. Przez wiele lat była zastępcą kierownika redakcji, a przez ostatnie dwa lata kierowała nią.

W pierwszej części spotkania ks. Halina Radacz zaprezentowała film „Srebrny jubileusz”, w którym przedstawiono 25 lat pracy redakcji, osoby tworzące tę redakcję, jej pracowników i współpracowników, którzy byli autorami reportaży, programów, transmitowali nabożeństwa, przeprowadzali wywiady itp. Na filmie pokazano, jak ta redakcja się tworzyła, jak panowała w niej atmosfera przyjaźni i wzajemnego szacunku.

Czytaj dalej »

Wielokulturowość luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim

Szymon Broda - prelegent

Na spotkaniu Oddziału w Jaworzu Polskiego Tworzystwa Ewangelickiego, 6 marca 2023 r. temat „Wielokulturowość luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim” przedstawił Szymon Broda ze Skoczowa, pasjonat historii Śląska Cieszyńskiego.

Związek luteranizmu z kulturą polską, wyborem polskiej opcji narodowościowej, a także politycznej na Śląsku Cieszyńskim, jest fenomenem dobrze znanym specjalistom wielu dyscyplin badawczych, zasadniczo od przełomu XIX i XX wieku. Mówi o tym także narracja od czasów Wiosny Ludów związana z nazwiskami Pawła Stalmacha i dr. Andrzeja Cinciały, stająca się z czasem obowiązującą wersją interpretacji wydarzeń historycznych oraz tożsamości cieszyńskich luteran. Taki stan rzeczy stworzył wręcz konstrukcję stereotypu cieszyńskiego ewangelika – Polaka.

Nową narrację przynosi przemiana ujęć historyczno-kulturowych widzianych w perspektywie historii i kultury Europy, związanych z obecnością innych kultur i narodów budujących dorobek cieszyńskich luteran. Jest to adekwatne wobec specyfiki statusu księstwa cieszyńskiego powiązanego od początku z biskupstwem ołomunieckim, dziejami Korony Czeskiej i imperium Habsburgów, a nawet epizodycznie z Koroną Węgierską. Nie byłoby „luterskiej wiary” na Cieszyńskiem już u zarania, bez wpływu czeskiego magnata Jana z Perstejnu oraz księcia Adama Wacława i jego zapisanego w języku morawskim „Porządku kościelnego i szkolnego” z roku 1568. Już w czasach bezpośrednio poreformacyjnych wizytówką ewangelickiej pieśni liturgicznej na Śląsku Cieszyńskim stał się kancjonał Morawianina z pochodzenia, ks. Jerzego Trzanowskiego zwanego „Słowiańskim Lutrem”. Język kancjonału modelowo ukazuje fenomen cieszyńskiej syntezy.

Czytaj dalej »

Prelekcja o twórczości Karola i Adama Hławiczków

Prof. Wiesław Cienciała - prelegent


21 lutego 2023 r. tradycyjnie w katowickiej parafii odbyło się spotkanie Oddziału PTEw. W zastępstwie zaproszonej Eweliny Bachul-Cienciały, zaplanowaną prelekcję „Organowy śpiew wiary – muzyczna spuścizna ks. Adama i Karola Hławiczków” wygłosił prof. Wiesław Cienciała.

Przedstawiając prelegenta prezes Oddziału prof. Grażyna Szewczyk zaznaczyła, że podobnie jak bohaterowie, których dotyczy prelekcja, pochodzi on Cieszyna, jest kompozytorem i pedagogiem w Instytucie Muzyki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, a w jego dorobku znajdują się kompozycje wykonywane na festiwalach i konkursach muzyki współczesnej, które odbywały się m.in. w Warszawie, Katowicach, jak też za granicą. Prof. Cieniała realizował swoje kompozycje na zamówienie wielu instytucji, m.in. Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia czy Filharmonii Śląskiej w Katowicach. Pełnił również m.in. funkcję dziekana Wydziału Artystycznego na swojej uczelni.

Czytaj dalej »

Posiedzenie Zarządu Głównego PTEw (25.02.2023 r.)

W sobotę 25 lutego 2023 r. na plebanii Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach odbyło się posiedzenie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego (PTEw).

Głównym tematem obrad Zarządu Głównego były przygotowania do seminarium PTEw „Media ewangelickie czy ewangelicy w mediach?”, które odbędzie się 21-23 kwietnia br. w Łodzi. Ustalano przede wszystkim sprawy organizacyjne i finansowe.

Omawiano także wnioski o przyznanie zasłużonym działaczom PTEw tytułu Honorowego Członka PTEw. Ustalono termin najbliższego Zebrania Delegatów PTEw, które w tym roku będzie zebraniem sprawozdawczo-wyborczym, ponieważ 4-letnia kadencja obecnych władz Towarzystwa dobiega końca, oraz omówiono najważniejsze kwestie organizacyjne. Wstępnie ustalono, że Walne Zebranie odbędzie się 13 maja 2023 r. (w sobotę) w Katowicach.

Luty 2023 r. w jaworzańskim Oddziale PTEw – zebranie sprawozdawcze


6 lutego 2023 r. w jaworzańskim Oddziale PTEw odbyło się Zebranie Sprawozdawcze poświęcone podsumowaniu działalności Oddziału w 2022 r. Najpierw prezes Leopold Kłoda odczytał sprawozdanie z działalności merytorycznej Oddziału. W 2022 r. odbyło się 12 spotkań, w tym 10 tematycznych, jedno sprawozdawczo-wyborcze oraz jedno adwentowo-świąteczne, zorganizowano także 3 wycieczki: jednodniową do Świętochłowic i Katowic, dwudniową do Łodzi i Żyrardowa oraz półdniową do willi T. Sixta w Bielsku-Białej. Na koniec 2022 r. Oddział liczył 63 członków, a frekwencja na spotkaniach wynosiła od 35-50 osób.

Danuta Kubala - sekretarz Oddziału, Ryszard Stanclik - przewodniczący Zebrania

Po sprawozdaniu prezesa już tradycyjnie Mariusz Fender przedstawił prezentację multimedialną „Działalność Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego Oddział w Jaworzu w 2022 roku”. Wyświetlane zdjęcia ze spotkań i wycieczek przywołały wiele wspomnień i zawsze spotykają się z dużym zainteresowaniem.

Józef Król - skarbnik Oddziału

Następnie sprawozdanie finansowe przedstawił skarbnik Józef Król, sprawozdanie komisji rewizyjnej Maria Miarka, a protokół z poprzedniego zebrania sprawozdawczego przeczytała sekretarz Danuta Kubala. Wszystkie sprawozdania zostały przyjęte bez zastrzeżeń i Zarządowi Oddziału udzielono absolutorium.

Czytaj dalej »

Śląskie Centralne Archiwum Ewangelickie we Wrocławiu (1934-1945)

Anna Radziejewska – prelegentka


13 lutego 2023 r. warszawski oddział PTEw gościł mgr Annę Radziejewską, doktorantkę historii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, która prowadzi prace badawcze w ramach planowanej rozprawy doktorskiej na temat idei archiwów historycznych, ze szczególnym uwzględnieniem nieznanej dotąd historii Śląskiego Centralnego Archiwum Ewangelickiego we Wrocławiu, funkcjonującego w latach 1934-1945.

Prelegentka przedstawiła tło historyczne i okoliczności powołania tego archiwum, a także historię i strukturę organizacyjną Ewangelickiego Kościoła Unii Staropruskiej, który był bezpośrednio zaangażowany w powstanie i działalność archiwum.

W 1925 r. generalnym superintendentem śląskiej prowincji kościelnej został ks. Otto Zänker, który w 1933 r. został biskupem Wrocławia. On to zlecił powołanie Śląskiego Centralnego Archiwum Ewangelickiego we Wrocławiu, powołując na stanowisko jego dyrektora ks. Waltera Schwarza.

Czytaj dalej »

Spotkanie oddziałów PTEw z Diecezji Cieszyńskiej w 2022 r.

Relację ze spotkania w Jaworzu, które odbyło się w czerwcu 2022 r., opublikowaliśmy wkrótce potem, jednak bez zdjęć, ponieważ dotarły one do redakcji znacznie później. W związku z tym przypominamy tę relację i zamieszczamy zdjęcia wykonane przez Jana Klibera.


11 czerwca 2022 r. w ustrońskiej parafii ewangelicko-augsburskiej odbyło się spotkanie czterech oddziałów PTEw z Diecezji Cieszyńskiej. W spotkaniu uczestniczyło 9 osób z oddziałów: Bielsko – 1 osoba, Cieszyn – 2 osoby, Jaworze – 3 osoby oraz Ustroń – 3 osoby.

Od lewej: Halina Czaderna, Michał Pilch, Danuta Pilch i Urszula Wantuła-Rakowska

Proboszcz parafii, ks. Dariusz Lerch, rozpoczął spotkanie modlitwą i rozważaniem oraz życzył owocnych obrad. Obecnych przywitała prezes Danuta Pilch, która przypomniała, że poprzednie takie spotkanie w Ustroniu odbyło się 25 listopada 2017 r. Uczestniczyło w nim 18 osób.

Następnie przekazano informacje dotyczące danych statystycznych oddziałów: liczba członków, stan opłacania składek członkowskich oraz uczestnictwo w spotkaniach. Na niekorzystne statystyki duży wpływ miała pandemia.

Czytaj dalej »

Ks. Adam Palion o misterium kobiety w Kościele łacińskim

Ks. dr Adam Palion


17 stycznia 2023 r. odbyło się spotkanie katowickiego Oddziału PTEw. Prelegentem zorganizowanego w katowickiej parafii wydarzenia był ks. dr Adam Palion, ksiądz Kościoła Rzymskokatolickiego, znany także w środowisku ewangelickim ze swoich licznych ekumenicznych inicjatyw. Tradycyjnie gościa przedstawiła słuchaczom prezes katowickiego Oddziału PTEw prof. Grażyna B. Szewczyk. Ks. Adam sprawuje swoją posługę w parafiach diecezji katowickiej Kościoła Rzymskokatolickiego, jest doktorem teologii w zakresie teologii ekumenicznej, delegatem arcybiskupa ds. ekumenizmu oraz sekretarzem Komisji ds. Ekumenizmu i Dialogu Międzyreligijnego. Jest również inicjatorem i organizatorem cyklu spotkań Akademii Ekumenicznej i Dialogu Międzyreligijnego odbywających się od 2015 r. w Bibliotece Śląskiej w Katowicach, które cieszą się znacznym zainteresowaniem. Duchowny zaprezentował wykład „Misterium kobiety w Kościele łacińskim z odcieniami ekumenicznymi”.

Czytaj dalej »

W Ustroniu wybrano nowy Zarząd Oddziału!


24 stycznia 2023 r. odbyły się wybory prezesa oraz członków Zarządu Oddziału w Ustroniu Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego.

Prezesem został Łukasz Sitek, ponadto do Zarządu Oddziału wybrano: ks. Dariusza Lercha, Marcina Janika, Józefa Sikorę, Halinę Polok i Romana Macurę.

Nowemu prezesowi i zarządowi tego wielce zasłużonego dla PTEw Oddziału gratulujemy i życzymy Bożego błogosławieństwa! Równocześnie bardzo dziękujemy za wieloletnią działalność w Ustroniu byłym prezesom Oddziału: Danucie i Michałowi Pilchom oraz Urszuli Wantuła-Rakowskiej!

Na zdjęciu od lewej: ks. Dariusz Lerch (proboszcz Parafii), Marcin Janik, Halina Polok, Łukasz Sitek, Józef Król (prezes Zarządu Głównego PTEw), Józef Sikora i Roman Macura.

Styczeń 2023 r. w jaworzańskim Oddziale PTEw – o stresie i depresji

Małgorzata Malinowska - prelegentka


Nowy 2023 rok w jaworzańskim Oddziale PTEw rozpoczął się spotkaniem 9 stycznia. Temat „Stres i depresja – choroby współczesnej cywilizacji” przedstawiła Małgorzata Malinowska – dyrektor Podbeskidzkiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Bielsku-Białej.

Obecnie depresja to bardzo poważny problem dotyczący coraz młodszych ludzi. Na depresję chorują już nastolatki, a nawet dzieci. Częściowo spowodowane jest to nową rzeczywistością, w której przyszło nam żyć: rozwój pandemii koronawirusa i związana z tym konieczność kwarantanny sprzyjała nasileniu się nieprzyjemnych emocji. Ponadto brak u nas lekarzy psychiatrów, w związku z czym na wizytę, zwłaszcza z dziećmi, trzeba czekać czasami i kilka miesięcy.

Czytaj dalej »

Podsumowanie 2022 r. w warszawskim oddziale PTEw i refleksje po zjeździe przewodników – ewangelików

Alicja Sadomska – prelegentka

16 stycznia odbyło się pierwsze w 2023 r. spotkanie warszawskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. W pierwszej części spotkania zebrani przyjęli sprawozdania z działalności oddziału w 2022 r. oraz sprawozdanie finansowe.

Zjazd przewodników ewangelików w Rybniku w 2022 r. Przed kaplicą ewangelicką w Raciborzu

W drugiej części Alicja Sadomska – historyk i licencjonowany przewodnik turystyczny po Warszawie i Mazowszu, podzieliła się swoimi refleksjami ze zjazdów przewodników – ewangelików, które odbywają się regularnie od ponad 20 lat. Zjazdy odbywają się co roku jesienią w różnych regionach kraju, a raz nawet za granicą (w Wittenberdze). Uczestnicy zjazdów wymieniają się swoimi doświadczeniami, a także zapoznają się z miejscami związanymi z ewangelicyzmem w różnych regionach.

Czytaj dalej »