|
||||
 Jubileuszowy tort  Nabożeństwo jubileuszowe w Jaworzu Październik 2019 roku w jaworzańskim Oddziale PTEw upłynął pod znakiem jubileuszowych uroczystości. 4-6 października członkowie Oddziału uczestniczyli w Poznaniu w obchodach 100-lecia powstania Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, natomiast 20 października w kościele Ewangelicko-Augsburskim w Jaworzu odbyło się uroczyste nabożeństwo z okazji 100-lecia PTEw oraz 35-lecia działalności Oddziału w Jaworzu.  Ks. dr Leopold Marcin Otto (1819-1882) Plan na październik przewidywał trzy spotkania klubowe i dwie wycieczki. W pierwszy czwartek października 3 października wystąpił Władysław Sosna z prelekcją o ks. dr. Leopoldzie Marcinie Otto (1819-1882). Wiele by należało napisać o życiu i działalności tego wybitnego erudyty, oddanego dla Kościoła Ewangelickiego duchownego, złotoustego kaznodziei, wytrawnego publicysty. Prelegent naszkicował tylko poszczególne etapy jego życia od lat szkolnych w Warszawie i studenckich (Dorpat, Berlin, Lipsk), oraz działalności duszpasterskiej w Kaliszu, Piotrkowie Trybunalskim, w Warszawie, w Cieszynie i znów w Warszawie, natomiast dłużej zatrzymał się na trwającym ledwo 9 lat wycinku Jego służby w Cieszynie (1866-1875). Trudno autorowi prelekcji przesądzać o tym, który z odcinków Jego działalności był w Jego własnej ocenie, a też w ogólnej opinii najważniejszy, ale z całą pewnością ślad, jaki pozostawił w Cieszynie, jego miejsce w historii zboru cieszyńskiego jest ze wszech miar godne przypomnienia, wyjątkowo doniosłe. Zanim osiadł w Cieszynie, już w czasie wyborów na proboszcza parafii zmierzył się z rywalem ks. Teodorem Haase, racjonalistą, przekonanym o wyjątkowej misji Niemcem, zdobywającym coraz wyższe miejsca w hierarchii kościelnej, ale też politycznej, jako poseł na Sejm Krajowy w Opawie i Izby Panów w Parlamencie Austriackim w Wiedniu, potrafiącym wyzyskiwać wiele okoliczności dla zdobycia popularności i szacunku, ale też bezwzględnie utrącającym wszystko i wszystkich, którzy ośmielili się występować przeciw jego osobie i osłabiać jego poczynania. Zrobił bardzo wiele dla podniesienia oświaty zwłaszcza w Bielsku, dla Cieszyna, gdzie jednym tchem podkreśla się jego zasługi wokół zbudowania szpitala, ale przemilcza cenę, jaką płaciła za to tutejsza, pozostająca w większości ludność, cenę nie byle jaką, bo zmajoryzowanie własnej tożsamości i przynależności narodowej. Z takim rywalem ostatecznie w drugiej turze wyborów zwyciężył ks. Otto, duchowny, ortodoksa luterański, dla którego polski protestantyzm był wyjątkowo bliski. Spalony w Warszawie za działalność patriotyczną, podlegający nadzorowi policji carskiej, w Cieszynie był „spadochroniarzem” z zaboru rosyjskiego, któremu odmówiono na wszelki obywatelstwa austriackiego.  Prof. Jerzy Buzek - prelegent 26 października 2019 r. w siedzibie Muzeum Miejskiego w Żorach odbyło się kolejne zebranie Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, w czasie którego prelekcję pt. „Porozumienie i jedność w sercu Europy” przedstawił prof. Jerzy Buzek. Jako eurodeputowany, były premier Polski i przewodniczący Parlamentu Europejskiego, omówił szereg zagadnień dotyczących wielu dziedzin życia gospodarczego i społecznego zjednoczonej Europy. W początkowej fazie spotkania prof. Buzek wspomniał o swoim uczestnictwie w uroczystości odsłonięcia pomnika Wojciecha Korfantego, która odbyła się w dniu poprzedzającym tę prelekcję, czyli 25 października br. Pomnik stoi przy Trakcie Królewskim w Warszawie nieopodal monumentów „ojców niepodległości”, wśród nich Józefa Piłsudskiego – bezkompromisowego przeciwnika przywódcy III powstania śląskiego, Wojciecha Korfantego.  Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska – prelegentka Gościem spotkania warszawskiego oddziału PTEw 21 października 2019 r. była Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska, rzecznik prasowy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, która tę funkcję pełni od 2015 r. Jest absolwentką teologii ChAT. Wcześniej zajmowała się pracą katechetyczną i diakonijną w krakowskiej parafii, w latach 2007-2013 działała we Wspólnej Grupie Roboczej pomiędzy Kościołem Rzymskokatolickim a Światową Radą Kościołów, a od 2011 r. jest regionalną koordynatorką Komisji ds. Kobiet w Kościele i Społeczeństwie Światowej Federacji Luterańskiej na Europę Środkowo-Wschodnią. Podczas spotkania Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska wygłosiła prelekcję „Factum est – chrześcijańskie media w Europie wobec mowy nienawiści i fałszywych wiadomości”. Temat ten został wcześniej zaprezentowany na ostatnim Forum Ewangelickim w Łodzi. Prelegentka omówiła, jakie organizacje i stowarzyszenia reprezentują chrześcijańskie media w Europie oraz jak współpracuje z nimi Biuro Informacji Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.  Wystawa poświęcona Matce Ewie Październikowe spotkanie katowickiego Oddziału PTEw odbyło się w przeddzień standardowego terminu, a także w innym niż zwykle miejscu – odbyło się w ramach promocji książki „Wspomnienia rodzinne” zorganizowanej 14 października w siedzibie Muzeum Miasta Katowic przy ul. Szafranka. Członkowie Oddziału wzięli udział w prezentacji świeżo wydanych w języku polskim wspomnień Valeski von Tiele-Winckler (1829-1880), matki Ewy von Tiele-Winkler znanej pod imieniem Matki Ewy, założycielki miechowickiego ośrodka „Ostoja Pokoju”. Zaprezentowana książka dotyczy przeszłości regionu w wymiarze obyczajowym, kulturowym i religijnym, przypominając dzieje jednej z najbogatszych i najbardziej znaczących rodzin na Górnym Śląsku. Tiele-Wincklerowie byli współtwórcami górnośląskiego przemysłu związanego z górnictwem, odegrali również znacząca rolę w powstaniu Katowic. Wrześniowy program przewidywał trzy spotkania klubowe i jedną trzydniową wycieczkę.  Mikoła Rej (1505-1569) Pierwszy wrześniowy czwartek – 5 września, wypełniła nasza ofiarna polonistka Stanisława Ruczko. Tematem jej wystąpienia był Mikołaj Rej (1505-1569), jedna z czołowych postaci literatury polskiej, obdarzona zaszczytnym tytułem jej ojca. Są badacze, którzy kwestionują ten tytuł. Istotnie Rej nie był w dziejach naszej literatury pierwszym piszącym w języku polskim, ale był pierwszym, który z pełną świadomością pisał wyłącznie po polsku i wywarł największy wpływ na dalszy jej kształt. Nie ma też w historii literatury, w której nazwisko Mikołaja Reja byłoby pominięte, oceniane mniej lub bardziej krytycznie, natomiast z żalem trzeba stwierdzić, że nie zawsze pamięta się, jakiego Rej był wyznania i jaki charakter ma jego twórczość. Nie jedyny to zresztą przypadek. Mikołaj Rej pozostał wiernym dokumentalistą współczesnego mu języka mówionego, panujących w Polsce obyczajów i ich wytrwałym krytykiem, wreszcie tym, który zauważył (!), „iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”, o czym także dziś trzeba przypomnieć! Podkreśla się z dumą imponujący rozwój polskiej literatury okresu renesansu, ale tuszuje się jedną z istotnych przyczyn tego zjawiska, jaką była Reformacja; eksponuje się katolicką literaturę polemiczną bez choćby skrótowego przedstawienia literatury protestanckiej, będącej przedmiotem krytyki tej pierwszej. Innowiercza literatura w XVII i XVIII w. została zepchnięta na zupełny margines, niebyt. Z cienia makaronizmów wydobyły ją dopiero oświecenie i następne epoki. Jeszcze dziś poddawane teksty Mikołaja Reja są weryfikacji, te zaniechane, jemu błędnie przypisywane, czy dotąd anonimowe.  Ryszard Stykowski - prelegent Po przerwie wakacyjnej warszawski oddział PTEw wznowił comiesięczne spotkania. 23 września odbyło się spotkanie z Ryszardem Stykowskim, który podzielił się swoimi wrażeniami z podróży do Malezji. Prelegent swoją relację z podróży zilustrował slajdami. 
W pierwszej części opowiedział krótko o samej Malezji, jej położeniu geograficznym, sytuacji społeczno-politycznej, strukturze wyznaniowej. W drugiej części przedstawił trasę wyprawy, pokazał ciekawe miejsca, opowiadał o ludziach, zwyczajach, kuchni. Ryszard Stykowski podróżuje z rodziną, do każdej podróży przygotowuje się wiele miesięcy wcześniej. Opowiadał, jak można stosunkowo niedrogo, ale wygodnie podróżować.  Zjazd otworzył Józef Król - prezes PTEw 4-6 października 2019 r. odbył się w Poznaniu nadzwyczajny Zjazd Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego (PTEw). 22 października przypada bowiem setna rocznica powstania tego zasłużonego stowarzyszenia.  Organizatorzy Zjazdu: od prawej dr hab. Małgorzata Grzywacz, dr Michał Jadwiszczok, ks. prob. Marcin Kotas oraz prezes PTEw Do Poznania przybyło około 70 członków PTEw z całej Polski. Pojawili się także zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego ks. bp Jerzy Samiec, bp senior ks. Jan Szarek, bp senior ks. Rudolf Bażanowski oraz członkowie honorowi Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Przybyłych witali przedstawiciele poznańskiego oddziału PTEw, dr hab. Małgorzata Grzywacz i dr Michał Jadwiszczok, a po kolacji większość przybyłych udała się na wieczorny spacer. Obrady toczyły się w sobotę w kościele Ewangelicko-Augsburskim Łaski Bożej w Poznaniu. Oficjalnego otwarcia zjazdu dokonał prezes Zarządu Głównego, Józef Król, a krótkie rozważanie wygłosił zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej, ks. bp Waldemar Pytel, który nawiązał do Dziękczynnego Święta Żniw: to weekend dziękczynienia również za 100 lat Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego – powiedział kaznodzieja. XXIII Forum Ewangelickie zakończone! Dziękujemy wszystkim uczestnikom, a także organizatorom – członkom Oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Łodzi, za włożony wysyłek, a w tym za perfekcyjne, regularne dostarczanie materiałów z przebiegu Forum! 
Pierwsze powakacyjne spotkanie katowickiego Oddziału PTEw, 17 września 2019 r., poświęcono pamięci Stanisława Hadyny – kompozytora, muzykologa, pisarza, a przede wszystkim twórcy Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Obchodzone w 2019 r. 100-lecie jego urodzin upamiętniane jest także przez ewangelików – Stanisław Hadyna pochodził z uchodzącej za ewangelicką Karpętnej (obecnie dzielnicy Trzyńca) na Zaolziu. Na wrześniowym spotkaniu, odbywającym się tradycyjnie na katowickiej parafii, postać Hadyny zaprezentowały wspólnie prof. Grażyna B. Szewczyk i dr Aneta M. Sokół. W ramach dwugłosu prelegentki starały się przybliżyć jego dokonania, drogą życiową, po twórczość literacką wartą także przypomnienia w tym szczególnym rocznicowym czasie. W prelekcji popartej wizualnym materiałem, pierwsza z prelegentek, dr Aneta M. Sokół, przybliżyła życiorys Stanisława Hadyny zwracając uwagę na ogólną schematyczność książkowych życiorysów w stosunku do wspomnieniowego bogactwa szczegółów i refleksji o człowieku, a tym bardziej dotyczących artysty uprawiającego wiele form aktywności i twórczości artystycznej. Postać prezentowanego bohatera została umiejscowiona na tle tradycji rodzinnych, muzycznych oraz regionalnych. Stanisław Hadyna urodził się 25 września 1919 r. na Zaolziu, był synem Jerzego Hadyny, nauczyciela muzyki z Karpętnej, tradycje muzyczne pielęgnowali także dziadkowie ze strony jego matki Emilii z domu Pilch. Jak się okazało, pomysł powołania zespołu muzycznego, który rozsławiałby wiślańskie pieśni, narodził się we wczesnych latach młodzieńczych przyszłego dyrektora „Śląska”, w zetknięciu z cieszyńską kulturą muzyczną oraz zasłyszanymi melodiami ludowymi z tych terenów. Lata realizacji tego młodzieńczego marzenia poprzedziły jednak kolejne etapy edukacji – od cieszyńskiego gimnazjum, poprzez Instytut Muzyczny im. Paderewskiego w Cieszynie, po studia muzyczne w katowickiej obecnej Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego. 
„Kościoły – twierdze. Niezwykła spuścizna Sasów transylwańskich” – to temat spotkania członków i sympatyków Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, które odbyło się 14 września 2019 r. w Żorach. Prelegentka, Bożena Żurkowska, omawiając zawarte w temacie zagadnienie, przedstawiła 900-letnią historię Sasów transylwańskich. Transylwania zwana również Siedmiogrodem, to kraina siedmiu warownych miast założonych przez niemieckich kolonistów – Sasów, którzy w XII wieku osiedli na terenie ówczesnego Królestwa Węgier, zaś obecnie teren ten stanowi najpiękniejszą krainę Rumunii – Transylwanię. Z początkiem XIII w. król Andrzej II nadał kolonistom niemieckim specjalne prawa i przywileje, zapewniające Sasom autonomię, która stała się motywacją do znacznego rozwoju tych ziem, głównie w zakresie budownictwa obronnego. W prezentacji multimedialnej prelegentka pokazała niezwykłe zabytki, wspaniałe dzieła architektury zamków i twierdz, warownych grodów i kościołów, dawnych saskich wsi i skansenów. Jednymi z najcenniejszych tamtejszych dzieł architektury są: ewangelicki kościół parafialny w Sybinie, gotycki tzw. czarny kościół w Braszowie. 
Gdy zabierałem się do pisania relacji ze spotkania 17 września w Ustroniu, na którym Anna Guznar przedstawiła postać Stanisława Hadyny, pojawił się problem: co napisać, by tego było nie za wiele, a jednocześnie zaprezentować najważniejsze wydarzenia. Nie znalazłem rozwiązania. W środę 18 września byłem u krewnych w Suchej Górnej na Zaolziu i tam znalazłem najnowszy numer „Głosu”, a w nim obszerną relację autorstwa Daniela Kadłubca o Stanisławie Hadynie. W tej relacji zamieszczony został wiersz, który napisała poetka z Nydku, Aniela Kupcowa. Uznałem, że ten wiersz będzie najlepszą relacją z naszego spotkania: tak wielkigo syna zaolziańskiej ziymi, tóż gniozdo opuścił, by światu obwieścić, że nejwiększe skarby naszeł między swymi. |
||||
|
Copyright © 2019 Polskie Towarzystwo Ewangelickie - All Rights Reserved Powered by WordPress & Atahualpa |
||||
