Archiwum

Walne Zabranie (sprawozdawczo-wyborcze) Delegatów PTEw, Katowice 2023


W sobotę 13 maja 2023 r. na plebanii Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach odbyło się Walne Zebranie Delegatów Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego (PTEw). W związku z zakończeniem kolejnej 4-letniej kadencji, zebranie to miało charakter sprawozdawczo-wyborczy.

W wyniku wyborów nowym prezesem Zarządu Głównego PTEw został Michał Jadwiszczok z Oddziału PTEw w Poznaniu. Dr Michał Jadwiszczok – nowy prezes PTEw, był członkiem Zarządu Głównego przez pięć kolejnych kadencji od 2002 r. W latach 2004-2010 był redaktorem naczelnym ówczesnego dwumiesięcznika „Słowo i Myśl”, później pozostając w składzie redakcji. Był głównym organizatorem trzech ogólnopolskich zjazdów PTEw, które odbyły się w Poznaniu w latach 2004, 2009 i 2019, ostatni z okazji 100-lecia PTEw. Z zawodu jest nauczycielem historii, m.in. autorem książki „Antyizraelskie ugrupowania terrorystyczne i ich zwalczanie” (2010).

Nowy Zarząd Główny PTEw. Od lewej: Zbigniew Gruszka, Anna Bednarek-Drath, Józef Król, Halina Czaderna, Michał Jadwiszczok, Jan Szturc i Łukasz Sitek

W oddzielnym głosowaniu wybrano pozostałych sześcioro członków Zarządu Głównego, który ukonstytuował się następująco:

  • prezes: dr Michał Jadwiszczok (Poznań)
  • wiceprezes: Józef Król (Jaworze)
  • sekretarz: dr Zbigniew Gruszka (Łódź)
  • skarbnik: Halina Czaderna (Cieszyn)
  • członkowie: Anna Bednarek-Drath (Łódź), Łukasz Sitek (Ustroń), dr hab. Jan Szturc (Katowice)

Wybrano także Główną Komisję Rewizyjną oraz Sąd Polubowny.

Walne Zabranie przyznało dwóm bardzo zasłużonym działaczom Towarzystwa tytuły Honorowego Członka PTEw. Otrzymali je:

Czytaj dalej »

Michał Jadwiszczok nowym prezesem Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego!

Dr Michał Jadwiszczok
- prezes Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego


W sobotę 13 maja na plebanii Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach odbyło się Walne Zebranie Delegatów Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego (PTEw). W związku z upływem kolejnej 4-letniej kadencji dotychczasowego Zarządu Głównego, zebranie to w tym roku miało charakter sprawozdawczo-wyborczy. W wyniku wyborów nowym prezesem Zarządu Głównego PTEw został Michał Jadwiszczok z Oddziału PTEw w Poznaniu. Zastąpił on na tej funkcji Józefa Króla, który był prezesem w latach 2002-2023.

Dr Michał Jadwiszczok – nowy prezes PTEw, był członkiem Zarządu Głównego przez pięć kolejnych kadencji od 2002 r. W latach 2004-2010 był redaktorem naczelnym ówczesnego dwumiesięcznika „Słowo i Myśl”, później pozostając w składzie redakcji. Był głównym organizatorem trzech ogólnopolskich zjazdów PTEw, które odbyły się w Poznaniu w latach 2004, 2009 i 2019, ostatni z okazji 100-lecia PTEw. Z zawodu jest nauczycielem historii, m.in. autorem książki „Antyizraelskie ugrupowania terrorystyczne i ich zwalczanie” (2010).

W najbliższym czasie opublikujemy szczegółowe sprawozdanie z tego ważnego dla PTEw wydarzenia, jakim było dzisiejsze Walne Zebranie.

Po Ewangelickim Dniu Kultury w Poznaniu

Małgorzata Grzywacz


Polskie Towarzystwo Ewangelickie, Oddział w Poznaniu realizując swoją misję statutową popularyzacji kultury ewangelickiej postanowiło zorganizować w podwojach parafii poznańskiej Ewangelicki Dzień Kultury. Zebranych W kościele Łaski Bożej w Poznaniu przywitała prof. UAM Małgorzata Grzywacz.

Denis Karachevtsev

W pierwszej części zaprezentował się wiolonczelista z Ukrainy Denis Karachevtsev. Absolwent Akademii Muzycznej im. Czajkowskiego w Kijowie. Po najeździe rosyjskim na naszego wschodniego sąsiada zasłynął koncertem na ruinach zniszczonego Charkowa, upublicznionym na ogólnodostępnej platformie internetowej. Jego wiolonczela rozbrzmiewała pośród budynków zniszczonych przez agresorów. W Poznaniu dla zebranych wykonał utwory Bacha, Dall’Abaco, Rekalo oraz własne improwizacje. Podczas momentów ciszy można było usłyszeć deszcz uderzający o dach świątyni, który dodawał atmosfery tajemniczości całemu koncertowi. W pewnym momencie instrument zabrzmiał jak syrena wyjąca, wzywająca ludność do schronu w czasie nalotu. To utwór ukraińskiego autora Victora Rekalo dobrze oddający wrażenie jakie mogła odczuwać ludność bombardowanego Charkowa i innych miast zaatakowanej Ukrainy. Prócz współczesnych autorów wybrzmiał również J.S. Bach tak dobrze oddający nastrój ducha reformacyjnych kompozytorów.

Czytaj dalej »

Relacja z seminarium PTEw „Media ewangelickie czy ewangelicy w mediach?”, Łódź 2023

Od lewej: Szymon Pawlas, Aneta Sokół, Łukasz Ostruszka, Andrzej Weigle i Marcin Iskrzycki


W dniach 22-23 kwietnia 2023 r. w Łodzi odbyło się seminarium „Media ewangelickie czy ewangelicy w mediach?” zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Ewangelickie. Poniżej zamieszczamy krótką informację o tym ważnym wydarzeniu w oczekiwaniu na publikację wybranych materiałów i głosów w dyskusji na tematy poruszane na seminarium.

Seminarium odbyło się w pierwszej części w kaplicy Mateusik w kościele tamtejszej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej, a w drugiej części w pobliskim domu Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi. Podczas sesji w sobotę 22 kwietnia wygłoszono następujące referaty:

  • ks. Halina Radacz, Misja i wizja tradycyjnych mediów ewangelickich,
  • Marcin Iskrzycki, Multimedia i technologia w kościele. Dlaczego warto być nowoczesnym kościołem?
  • dr hab. Małgorzata Grzywacz (odczytał dr Michał Jadwiszczok), Przemiany na rynku prasy ewangelickiej na przykładzie „Słowa i Myśli”,
  • Andrzej Weigle, Czy potrzebujemy ewangelickiej telewizji?
  • dr Szymon Pawlas, Ewangelickie media społecznościowe na przykładzie facebookowej grupy „Luteranie w Polsce”,
  • dr Aneta Sokół, Przyszłość książki ewangelickiej,
  • ks. Łukasz Ostruszka, Obecność ewangelików w przestrzeni publicznej.

Na zakończenie odbyła się dyskusja panelowa z udziałem prelegentów, którą moderował dr Zbigniew Gruszka.

Czytaj dalej »

Z promocji książki Anny Seemann-Majorek poświęconej Matce Ewie

Prelegentka: dr Anna Seemann-Majorek

18 kwietnia 2023 r. odbyło się spotkanie katowickiego Oddziału PTEw. Gościem była dr Anna Seemann-Majorek, autorka najnowszej książki poświęconej Matce Ewie z Miechowic (1866-1930) – Ewie von Tiele-Winckler, ewangelickiej diakonisie, która przez cale życie służyła biednym, chorym i sierotom. Autorkę przedstawiła słuchaczom dr Aneta Sokół zwracając uwagę na różne formy jej aktywności zawodowej. Dr Anna Seemann-Majorek jest nauczycielem, antropologiem kultury, animatorem, bibliotekarzem, a także pełniła rolę kustosza w Muzeum „Domek Matki Ewy” w Bytomiu-Miechowicach. Jest również inicjatorką wielu działań propagujących dzieło tej znanej ewangelickiej diakonisy, m.in. filmu „Szlakiem Matki Ewy”. Jest również wiceprezesem Ewangelickiego Stowarzyszenia Kultury.

Podczas katowickiego spotkania zaprezentowała książkę wydaną na podstawie jej rozprawy doktorskiej, zatytułowaną „Matka Ewa z Miechowic. Życie i dzieło” (Łódź 2022). Dr Seemann-Majorek przybliżyła słuchaczom, jak zrodziło się jej zainteresowanie tą niezwykłą kobietą, która pozostawiła życie w pałacu by służyć biednym, chorym i ubogim. Początkiem tych zainteresowań prelegentki były, jak się okazało, pierwsze wycieczki do Miechowic w czasach dzieciństwa. Już jako osoba dorosła autorka została zatrudniona jako kustosz w powstałym ośrodku muzealnym upamiętniającym postać Matki Ewy, co zaowocowało gromadzeniem dokumentów i wszelkich materiałów związanych z bogatą aktywnością twórczyni miechowickiego ośrodka „Ostoi Pokoju” (1890), jej życiem i poświęceniem dla innych. Towarzyszyło temu przekonanie, że brakuje odpowiedniej publikacji na temat Matki Ewy, która pokazałaby w pełni jej dzieło. Ten niedostatek wiedzy na temat Matki Ewy autorka postanowiła wypełnić przygotowując swoją dysertację doktorską.

Czytaj dalej »

Za nami twórcze seminarium PTEw dotyczące mediów!

Za nami twórcze i angażujące seminarium. Warto rozmawiać, warto dostrzegać nie tylko wady, ale i szanse płynące z wykorzystania „nowych” mediów. Chodzi bowiem nie tylko o to, co publikujemy, ale gdzie, dla kogo i z jakim efektem.

Z pewnością Kościół Ewangelicko-Augsburski czyli Luterański (nad odbiorem społecznym tej nazwy również mówiliśmy) potrzebuje jeszcze liczniejszych i lepszych działań w przestrzeni cyfrowej, takich, które jak najlepiej przekażą szerokiej społeczności wspomniane podczas spotkania podstawowe przymioty konfesji augsburskiej, ale i szerzej: ewangelickiej. Szczegółowe informacje i materiały z seminarium wkrótce będziemy udostępniać.

Drodzy prelegenci – ogromnie dziękujemy za twórczo spędzony czas!

* * *
Tekst i zdjęcia: Zbigniew Gruszka

Historia Szpitala Ewangelickiego w Warszawie

Szpital Ewangelicki w Warszawie
(lata 30. XX w.)

17 kwietnia na spotkaniu warszawskiego oddziału PTEw prezeska oddziału, Aldona Karska, przedstawiła historię Szpitala Ewangelickiego w Warszawie, który po ponad dwustu latach działalności został zburzony przez okupanta hitlerowskiego 80 lat temu wraz z likwidacją warszawskiego getta. Prelekcja była połączona z prezentacją slajdów.

Początki szpitala sięgają pierwszej połowy XVIII w., kiedy to na terenie założonego przez ewangelików cmentarza zbudowano w 1736 r. drewniany domek, w którym jedną izbę przeznaczono dla chorych. W dalszych latach pomieszczenia rozbudowywano, z czasem zamieniono na obiekt murowany. A po likwidacji cmentarza pod koniec XVIII wybudowano kolejne pawilony.

Czytaj dalej »

Konfederacja Warszawska z 1573 r.

Leopold Kłoda - prelegent

3 kwietnia 2023 r. w jaworzańskim Oddziale PTEw odbyło się kolejne spotkanie. Temat „Konfederacja Warszawska w 450 rocznicę jej uchwalenia” przedstawił prezes Oddziału, Leopold Kłoda.

28 stycznia 1573 r. sejm konwokacyjny w Warszawie podjął uchwałę zawierającą postanowienia dotyczące zapewnienia swobody wyznania szlachcie Rzeczpospolitej Obojga Narodów, znaną jako Konfederacja Warszawska. Gwarantowała ona bezwarunkowy i wieczny pokój między wszystkimi różniącymi się w wierze, zapewniała tzw. innowiercom równouprawnienie z katolikami i opiekę państwa. Dokument uważany jest za początek gwarantowanej prawnie tolerancji religijnej.

Czytaj dalej »

Poznański Oddział PTEw pracuje intensywnie!

Wspieramy obrońców: przygotowania materiałów opatrunkowych i świec


„Zielony domek”: od klubu dla dzieci uchodźców do polsko-ukraińskiego centrum rozwoju dzieci i młodzieży

Cz. 1. Minął rok

22 marca 2022 r. do Poznania przybyła grupa uchodźców wojennych z Ukrainy, którą zaopiekowała się Parafia Ewangelicko-Augsburska w Poznaniu. W wyniku współpracy z Polskim Towarzystwem Ewangelickim oddział w Poznaniu, powstał klub dla dzieci i młodzieży „Zielony domek”, który od początku prowadzi prof. Małgorzata Grzywacz (Instytut Kulturoznawstwa UAM, przy współpracy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu, PTEw). Opiekę znajdują tu dzieci i młodzież do 18. roku życia. Zajęcia edukacyjne, sportowe, wycieczki i inne aktywności (w tym intensywna nauka języka polskiego) trwają nieprzerwanie od początku działań wojennych i nie przewiduje się ich zawieszenia. Spotyka się regularnie ok. 10-15 osób, przynajmniej raz w tygodniu.

Stepan zasłuchany w historię poznańskich koziołków

Wsparcia merytorycznego udzieliły tej działalności prof. Izabela Skórzyńska (Wydział Historii UAM) oraz doktorantka Szkoły Nauk Humanistycznych, Katarzyna Witek-Dryjańska. Całość projektu i jego realizacja nie byłyby do pomyślenia bez pomocy osób prywatnych, instytucji oraz kościelnych osób prawnych. Wspierają nas cały czas Kiwanis – Club Lörrach (Niemcy), First Church Marlborough (USA), Parafia Ewangelicko-Augsburska w Poznaniu oraz Diakonia Polska. Całość środków pozyskanych od sponsorów wydajemy na bieżące funkcjonowanie – aktywności kulturalne, sportowe, rekreacyjne. Większość z naszych podopiecznych mówi już dobrze w języku polskim, włączając się w tworzenie nowej jakości i wspólnej przestrzeni dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Gdy przed rokiem, w marcu 2022 r. przybył do nas Vlad Oryshych, na krótko przed osiemnastymi urodzinami, uchodząc z mamą z bombardowanego Charkowa, nie wiedzieliśmy, że za chwilę urządzimy mu przyjęcie urodzinowe i w ten sposób zainaugurujemy działalność klubu. Tort, wsparcie finansowe, no i gromko zaśpiewane 100 lat towarzyszyły naszym pierwszym wspólnym chwilom.

Czytaj dalej »

O niezwykłej kobiecie, Zofii Kirkor-Kiedroniowej (1872-1952) z Cieszyna

Władysława Magiera - prelegentka


21 marca 2023 r. w sali parafialnej w Katowicach odbyło się spotkanie katowickiego Oddziału PTEw. Gościem była Władysława Magiera, autorka serii książek „Cieszyński szlak kobiet” (wydanych w latach 2010-2016), jak również inicjatorka wielu wydarzeń upamiętniających sylwetki kobiet ze Śląska Cieszyńskiego. Katowickie spotkanie poświęcone zostało jej najnowszej książce zatytułowanej „Wspomnienia Zofii” (2022).

Gościa przedstawiła słuchaczom prezes Oddziału PTEw – prof. Grażyna Szewczyk przypominając, że jest ona autorką monografii dotyczących cieszynianek, jest także osobą niezwykle aktywną i zaangażowaną w różnorodne projekty realizowane w cieszyńskim środowisku. Podkreślone zostało, że Władysława Magiera jest także ubiegłoroczną laureatką nagrody diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego „Śląskiego Szmaragdu”.

Czytaj dalej »

Srebrny jubileusz Redakcji Ekumenicznej TVP

Ks. Halina Radacz – prelegentka


20 marca 2023 r. warszawski oddział PTEw gościł ks. Halinę Radacz. Tematem spotkania była działalność Redakcji Ekumenicznej TVP. Ks. Halina Radacz oddelegowana została przez władze Kościoła E-A do tworzącej się redakcji od początku jej istnienia. Przez wiele lat była zastępcą kierownika redakcji, a przez ostatnie dwa lata kierowała nią.

W pierwszej części spotkania ks. Halina Radacz zaprezentowała film „Srebrny jubileusz”, w którym przedstawiono 25 lat pracy redakcji, osoby tworzące tę redakcję, jej pracowników i współpracowników, którzy byli autorami reportaży, programów, transmitowali nabożeństwa, przeprowadzali wywiady itp. Na filmie pokazano, jak ta redakcja się tworzyła, jak panowała w niej atmosfera przyjaźni i wzajemnego szacunku.

Czytaj dalej »

Wielokulturowość luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim

Szymon Broda - prelegent

Na spotkaniu Oddziału w Jaworzu Polskiego Tworzystwa Ewangelickiego, 6 marca 2023 r. temat „Wielokulturowość luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim” przedstawił Szymon Broda ze Skoczowa, pasjonat historii Śląska Cieszyńskiego.

Związek luteranizmu z kulturą polską, wyborem polskiej opcji narodowościowej, a także politycznej na Śląsku Cieszyńskim, jest fenomenem dobrze znanym specjalistom wielu dyscyplin badawczych, zasadniczo od przełomu XIX i XX wieku. Mówi o tym także narracja od czasów Wiosny Ludów związana z nazwiskami Pawła Stalmacha i dr. Andrzeja Cinciały, stająca się z czasem obowiązującą wersją interpretacji wydarzeń historycznych oraz tożsamości cieszyńskich luteran. Taki stan rzeczy stworzył wręcz konstrukcję stereotypu cieszyńskiego ewangelika – Polaka.

Nową narrację przynosi przemiana ujęć historyczno-kulturowych widzianych w perspektywie historii i kultury Europy, związanych z obecnością innych kultur i narodów budujących dorobek cieszyńskich luteran. Jest to adekwatne wobec specyfiki statusu księstwa cieszyńskiego powiązanego od początku z biskupstwem ołomunieckim, dziejami Korony Czeskiej i imperium Habsburgów, a nawet epizodycznie z Koroną Węgierską. Nie byłoby „luterskiej wiary” na Cieszyńskiem już u zarania, bez wpływu czeskiego magnata Jana z Perstejnu oraz księcia Adama Wacława i jego zapisanego w języku morawskim „Porządku kościelnego i szkolnego” z roku 1568. Już w czasach bezpośrednio poreformacyjnych wizytówką ewangelickiej pieśni liturgicznej na Śląsku Cieszyńskim stał się kancjonał Morawianina z pochodzenia, ks. Jerzego Trzanowskiego zwanego „Słowiańskim Lutrem”. Język kancjonału modelowo ukazuje fenomen cieszyńskiej syntezy.

Czytaj dalej »