|
|
Wysłane 02 lutego 2020 przez: Władysław Sosna  Adam Jerzy Czartoryski (1770-1861) Nasze spotkania klubowe w nowym roku rozpoczęliśmy już 2 stycznia 2020 r. Zainaugurował je Stefan Król wykładem o nietuzinkowej, a zarazem tragicznej w historii Polski postaci z przełomu XVIII i XIX wieku, jakim był Adam Jerzy Czartoryski (1770-1861). Starannie wykształcony, przewidziany do zaszczytnej służby dla narodu, najstarszy przedstawiciel możnego rodu i spadkobierca olbrzymiego majątku, umierał jako książę bez ziemi, bez prawa powrotu do Ojczyzny rozdartej przez trzech zaborców i wymazanej z mapy Europy.
Był jednym z pięciorga potomstwa syn księcia, generała ziem podolskich Adama Kazimierza i księżnej Izabeli z Flemingów. Urodził się w Warszawie 14.01.1770 r., ale dorastał w rezydencjach rodu, zwłaszcza w Puławach, kształcony przez co przedniejszych luminarzy ludzi nauki i kultury stanisławowskiej Polski. Także matka dołożyła wiele starań, aby wychować syna w poczuciu głębokiego umiłowania Ziemi Ojczystej i odpowiedzialności za jej los. Nie szczędzono także synowi środków na podróże po krajach Europy, celem poznania ich ustrojów, gospodarki i kultury. Tymczasem następujące po sobie wypadki w Rzeczypospolitej zmierzały do jej unicestwienia. Po Powstaniu Kościuszkowskim caryca Katarzyna II zagroziła ojcu Adamowi Kazimierzowi groźbą konfiskaty 3/4 dóbr Czartoryskich za zaangażowanie się po stronie Tadeusza Kościuszki. Jedynym zadość uczynieniem było oddanie obu synów (Adama Kazimierza i Konstantego Adama) do służby wojskowej Rosji w charakterze kamerjunkrów. Ojciec, nie chcąc dopuścić do deklasacji rodu przyjął upokarzające warunki. Tymczasem kolejny następca tronu car Aleksander I docenił wykształcenie Adama Jerzego, widział go jako jednego z reformatorów caratu, a zwłaszcza oświaty, i powierzył mu stanowisko kuratora wileńskiego. Na tym odcinku Adam Jerzy przyczynił się do rozwoju polskiego szkolnictwa a zwłaszcza Uniwersytetu Wileńskiego, obsadzając go gronem wybitnych uczonych.
Czytaj dalej »
Wysłane 31 stycznia 2020 przez: Andrzej Żabka  Wiesława Pawletko - prelegentka Na spotkaniu PTEw w Żorach 25 stycznia 2020 r. gościliśmy znaną nam już podróżniczkę Wiesławę Pawletko, która tym razem zaprezentowała ciekawą i bogatą relację ze swojej ostatniej podróży do Ameryki Południowej „W cieniu wodospadów Iguazu i Rio de Janeiro”. Docelowym punktem wyprawy były Brazylia i Argentyna z ich wodospadami Iguazu, należącymi do najbardziej widowiskowych, pełnych grozy i piękna, cudów natury. Niezwykłą dynamikę relacjonowania przeżytych tam doznań i emocjonalnych wrażeń, pani Wiesława dopełniała obszerną gamą pięknych fotografii.
Iguazu składa się z 275 odległych od siebie wodospadów, z których szum wody słyszany jest w promieniu 20 km. Prelegentka opowiadała o zdobywaniu ekstremalnych punktów widokowych przemierzając odległości kładek i pomostów, dalej prowadzących również do najwyższej kaskady zwanej diabelską gardzielą, skąd woda spada z wysokości 82 m, a chmura wodna docierała do wszystkich zakątków odzieży i ciała. Podobnie było, gdy łodzią podpływali blisko pod wodospad doznając intensywnego prysznica, co w następstwie skłoniło ich do podziwiania wodospadów z wysokości helikoptera.
Czytaj dalej »
Wysłane 28 stycznia 2020 przez: Aldona Karska  Prof. Stanisław Miścicki - prelegent Podczas spotkania warszawskiego oddziału PTEw 20 stycznia 2020 r. prof. dr hab. Stanisław Miścicki, pracownik naukowy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz były kierownik Katedry Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa, wygłosił prelekcję „Przyszłość lasów wobec przewidywanych zmian środowiska na całej Ziemi”. Przedstawione zostały zagrożenia, które doprowadzają do zmian klimatycznych, a które najczęściej są powodowane ingerencją człowieka w środowisko.
 Zwiększona liczba ludzi na naszym globie powoduje zmniejszenie powierzchni dostępnej dla dzikich zwierząt i zmniejszenie powierzchni lasów. Zmniejszają się zasoby wód podziemnych, powierzchownych i w lodowcach. Zwiększa się natomiast koncentracja dwutlenku węgla. Dochodzi do antropogenicznych zmian klimatycznych, niestety często kwestionowanych przez polityków na całym świecie. W dyskusji po prelekcji podkreślano, że wszyscy powinniśmy zastanowić się nad naszymi zachowaniami, kontrolować je, aby nie zaśmiecać naszej ziemi i rozważnie korzystać z zasobów naturalnych.
Tekst i zdjęcia: Aldona Karska
Wysłane 26 stycznia 2020 przez: Aldona Karska  Dr Aleksander Łupienko - prelegent W warszawskim oddziale PTEw 16 grudnia 2019 r. historyk dr Aleksander Łupienkowygłosił prelekcję: „Ks. Leopold Otto i jego znaczenie dla luteranów w Polsce”. Nawiązując do dwusetnej rocznicy urodzin pastora Otto, prelegent przypomniał jego sylwetkę i zwrócił uwagę na fakt, że Leopold Otto piastując stanowisko drugiego proboszcza był ważną postacią dla Polaków-ewangelików, którzy pragnęli zachować swoją przynależność wyznaniową w kraju, z którym się utożsamiali, ale w którym dominował katolicyzm. Pastor Otto wspierał proces polonizacji zboru warszawskiego i był przeciwnikiem teologii liberalnej. Prelegent zaznaczył, że ks. Otto przemawiał nie tylko z ambony, ale również na łamach polskojęzycznego „Zwiastuna Ewangelicznego”. Nie stronił też od zaangażowania politycznego.
Tekst i zdjęcia: Aldona Karska
Wysłane 25 stycznia 2020 przez: Aneta Sokół  Jan Maria Dyga - prelegent 21 stycznia odbyło się pierwsze tegoroczne spotkanie katowickiego Oddziału PTEw. Gościem wieczoru, zorganizowanego tradycyjnie na parafii ewangelicko-augsburskiej przy ul. Warszawskiej, był Jan Maria Dyga – śpiewak, aktor, a także członek chóru parafialnego „Largo Cantabile” działającego przy katowickiej parafii. Spotkanie „Jan Maria Dyga i świat jego muzyki” pozwoliło przybyłym poznać bliżej sylwetkę znanego w środowisku ewangelickim artysty, chórzysty związanego z Katowicami, ale także Chorzowem i Gliwicami.
Spotkanie rozpoczęła prezes Oddziału – prof. Grażyna B. Szewczyk, która pokrótce przedstawiła gościa, jego drogę życiową, osiągnięcia artystyczne i najważniejsze punkty kariery muzycznej. Mogliśmy dowiedzieć się, że Jan Maria Dyga z urodzenia jest chorzowianinem, że zamiłowanie do muzyki wyniósł z domu rodzinnego, a jego kariera muzyczna związana była z przynależnością do Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, a także sukcesami muzycznymi odnoszonymi na scenach operowych i operetkowych w wielu miastach polskich, w tym w Bydgoszczy, Warszawie, Łodzi i Gliwicach. Prezes podkreśliła także zaangażowanie gościa w działalność chórów ewangelickich, którym jest wierny od dziesięcioleci.
Czytaj dalej »
Wysłane 23 stycznia 2020 przez: Danuta Kubala
Pierwsze w tym roku spotkanie w jaworzańskim Oddziale PTEw odbyło się 13 stycznia 2020 r. Po powitaniu przez prezesa PTEw nastąpiła chwila ciszy dla uczczenia postaci śp. księdza Ryszarda Janika z okazji 90. urodzin. Roman Rucki odczytał napisany przez siebie na tę okazję okolicznościowy wiersz.
Następnie gość, ks. Jan Badura przedstawił temat związany z hasłem roku 2020: „Wolność chrześcijańska – wprowadzenie do tematyki roku 2020”. Prelegent wykład swój prowadził w oparciu o traktat Marcina Lutra „O wolności chrześcijańskiej” z 1520 r.
Czytaj dalej »
Wysłane 03 stycznia 2020 przez: Aneta Sokół
19 grudnia odbyło się ostatnie w 2019 r. spotkanie katowickiego Oddziału PTEw, które z jednej strony miało charakter sprawozdawczo-wyborczy, z drugiej natomiast przypomniano znane tradycje adwentowe polskie jak i szwedzkie. Prelegentkami tej części programu były prezes oddziału prof. Grażyna B. Szewczyk oraz dr Aneta M. Sokół. Spotkaniu towarzyszyła szczególna przedświąteczna atmosfera.
Na początku prelegentki przedstawiły zwyczaje adwentowe. Prof. Grażyna Szewczyk opowiedziała o tradycjach szwedzkich, podkreślając że adwent jest uroczyście świętowany w tym kraju, w którym większość mieszkańców należy do Kościoła luterańskiego. Dla szwedzkiego adwentu szczególnie charakterystyczna jest popularność świętej Łucji uchodzącej za patronkę światła. W związku z geograficznymi uwarunkowaniami kraju upamiętnianie św. Łucji symbolizuje tęsknotę za światłem i oczekiwanie na dłuższy dzień, jasność i zakończenie pory ciemności. Prof. Grażyna Szewczyk zaznaczyła, że upamiętnianie świętej Łucji łączy wszystkich Szwedów, w tym także mieszkających poza granicami kraju. W kulturze szwedzkiej znane są także inne symbole adwentowe, takie jak świeca adwentowa czy kalendarz adwentowy. Uczestnicy spotkania mieli okazję odsłuchać popularną pieśń św. Łucji.
Czytaj dalej »
Wysłane 30 grudnia 2019 przez: Władysław Sosna  Ks. Stanisław Żwak (1919-1996)
W grudniu pozostały do naszej dyspozycji trzy czwartki.
Na pierwszym z nich 5 grudnia wystąpił ks. Marek Londzin. Tematem jego wystąpienia była postać ks. Stanisława Żwaka (1919-1996). Miłą niespodzianką było przybycie z Opola syna śp. księdza Żwaka – Piotra Żwaka, który dopełnił prelekcję wieloma szczegółami z lat jego młodości, a zwłaszcza ofiarnej służby ojca w warunkach, gdy tak wiele kościołów na Śląsku było odebranych ewangelikom jako mienie poniemieckie bądź zamykane lub przekształcane na budynki o urągającym przeznaczeniu, gdy liczba wiernych z powodu wyjazdów zagranicę zastraszająco malała, gdy ewangelik w oczach nowych osadników traktowany był jako wyznawca jakiejś kociej wiary, gdy głoszenie Słowa Bożego nie było mile widziane, gdyż uznawano je za opium narodów.
Czytaj dalej »
Wysłane 22 grudnia 2019 przez: Danuta Kubala
Spotkanie w PTEw w Jaworzu, które odbyło się 9 grudnia 2019 r., miało charakter wieczoru adwentowo-opłatkowego.
 Od lewej: prezes Oddziału Lepolod Kłoda, proboszcz ks. Władysław Wantulok i ks. Andrzej Mendrok z małżonką W rodzinnej atmosferze zbliżających się Świąt Godowych, przy ustrojonych świątecznie stołach, wysłuchano rozważania adwentowego wygłoszonego przez ks. Władysława Wantuloka, natomiast prezes Leopold Kłoda za pomocą prezentacji multimedialnej przypomniał najważniejsze wydarzenia związane z wyjazdem członków Oddziału do Poznania na obchody 100-lecia działalności PTEw w dniach 5-6 października br. oraz naszym udziałem w uroczystym nabożeństwie z okazji 35-lecia działalności Oddziału w Jaworzu w dniu 20 października.
Czytaj dalej »
Wysłane 20 grudnia 2019 przez: Andrzej Żabka  Tomasz Marek - prelegent „Wartburgiem przez Europę na 500-lecie Reformacji” – to temat grudniowego spotkania Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Żorach, podczas którego wspomnieniami z niezwykłej podróży podzielił się Tomasz Marek, współorganizator i uczestnik charytatywnego rajdu „Złombol”. Celem tej eskapady było propagowanie idei Reformacji, a także zdobycie funduszy na wsparcie dzieci z domów dziecka. W związku z tym zespół inicjatorów wyprawy zakupił leciwego wartburga (to marka samochodu), który po kapitalnym remoncie i wizualnej kosmetyce stał się jeżdżącą reklamą jubileuszu 500-lecia Reformacji.
Czytaj dalej »
Wysłane 07 grudnia 2019 przez: J.Szturc W sobotę 7 grudnia 2019 r. na plebanii ewangelickiej w Katowicach odbyło się posiedzenie Zarządu Głównego PTEw. Omawiano następujące sprawy:
- Dokonano oceny najważniejszych wydarzeń zorganizowanych przez PTEw w 2019 r.: jubileuszowego Zjazdu PTEw (Poznań), 23. Forum Ewangelickiego (Łódź) oraz wydania publikacji jubileuszowej o działalności PTEw. Zarząd Główny bardzo pozytywnie ocenił przebieg oraz stronę organizacyjną obu tych dużych imprez, przygotowanych przez Oddziały odpowiednio w Poznaniu i Łodzi oraz podziękował im za włożony w to ogromny wysiłek. Uzyskano informację z redakcji półrocznika „Słowo i Myśl”, że wystąpienia przedstawione podczas poznańskiego Zjazdu zostaną opublikowane w tym czasopiśmie. Pozytywnie oceniono również książkę „Działalność Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego 1919 – 1982 – 2019” przygotowaną przez zespół, w skład którego weszli Jan Szturc, Aneta Sokół, Karol Długosz i Karol Karski.
- Potwierdzono, że w uzgodnieniu z biskupem Diecezji Cieszyńskiej, ks. dr. Adrianem Korczago, PTEw weźmie aktywny udział w organizacji II Ewangelickich Dni Kościoła w 2022 r.
Czytaj dalej »
Wysłane 04 grudnia 2019 przez: Władysław Sosna  Dr Ernest Farnik (1871-1944) W listopadowym programie Oddziału przewidziane były cztery spotkania klubowe.
Na pierwszym czwartku miesiąca, 7 listopada 2019 r. wystąpił Stefan Król. W swojej prelekcji przypomniał postać dr. Ernesta Farnika (1871-1944), syna rolnika w Cierlicku Górnym (dziś CzR) Alojzego i Rozalii Palarczyk. Tam też urodził się 26.06.1871 r. Po ukończeniu miejscowej szkoły ludowej kształcił się w jedynym wówczas niemieckim Seminarium Nauczycielskim w Cieszynie. Niedostatki wiedzy o Polsce uzupełniał w kręgu stowarzyszenia młodzieży gimnazjalnej „Jedność”. Po ukończeniu seminarium, w 1893 r. wybrał się na studia z zakresu germanistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W Krakowie też należał do współzałożycieli Stowarzyszenia Akademików Polskich „Znicz”. Pierwszą praktykę nauczycielską odbył w gimnazjum św. Anny w Krakowie i w gimnazjum w Wadowicach. Zdobywszy w 1901 r. tytuł doktorski, wrócił na Ziemię Cieszyńską, w Cieszynie objął posadę nauczyciela w polskim Gimnazjum Macierzowym, w 1910 został pierwszym dyrektorem polskiego Seminarium Nauczycielskiego w Bobrku, pełniąc tę funkcję do 1918 r. Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego powierzyła mu stanowisko naczelnika Komisji Szkolnej i wizytatora; decyzją Wydziału Oświecenia Publicznego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach w 1922 r. został zastępcą wizytatora szkół średnich w województwie. Dzięki jego wysiłkowi organizacja polskiego szkolnictwa średniego potoczyła się sprawnie.
Czytaj dalej »
|
