Archiwum

Honorowi członkowie PTEw, cz. 4 (2015)

W 2015 r. Walne Zebranie Delegatów PTEw przyznało godność Honorowego Członka Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego jednej osobie.

Irena Kolano


Irena Kolano

Irena Kolano z domu Prymus urodziła się w 1929 r. w Krakowie, ukończyła tamtejszą szkołę ewangelicką. Bardzo aktywna w swojej parafii i środowisku, należała również do najaktywniejszych działaczy Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego: w 1990 r. współzałożyła Oddział PTEw w Krakowie, a potem w jego zarządzie pełniła funkcje skarbnika, sekretarza i członka komisji rewizyjnej. W latach 1992-1995 była przewodniczącą Oddziału.

Honorowi członkowie PTEw, cz. 3 (2011)

W 2011 r. Walne Zebranie Delegatów PTEw przyznało godność Honorowego Członka Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego czworgu zasłużonym członkom.

Prof. Karol Karski


Karol Karski

Prof. dr hab. Karol Karski urodził się 1940 r. w Katowicach. Absolwent Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (ChAT). Po ukończeniu studiów przez trzy lata pracował jako publicysta. W latach 1970-1982 był pracownikiem Polskiej Rady Ekumenicznej. Równocześnie w 1972 r. podjął studia w Instytucie Ekumenicznym w Bossey k. Genewy, a w 1978 r. uzyskał doktorat w ChAT. W 1983 r. został zastępcą redaktora naczelnego półrocznika „Studia i Dokumenty Ekumeniczne”, a później redaktorem naczelnym. Prowadził wykłady na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1991 r. rozpoczął pracę naukową na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W 1992 r. uzyskał habilitację z teologii ekumenicznej na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 2002 r. otrzymał tytuł naukowy profesora nauk teologicznych. W latach 2007-2011 był członkiem Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk. Jest jednym z najaktywniejszych ekumenistów w Polsce. Był prezesem Zarządu Fundacji Ekumenicznej „Tolerancja” i redaktorem naczelnym periodyku „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” do 2019 r. W latach 1986-1999 oraz 2009-2017 był prezesem warszawskiego oddziału PTEw. Laureat nagrody św. Brata Alberta w zakresie ekumenizmu. Opublikował ponad 700 artykułów naukowych oraz m.in. następujące książki: Dążenia ekumeniczne we współczesnym świecie (1974, 1986), Symbolika. Zarys wiedzy o Kościołach i wyznaniach chrześcijańskich (1994, 2003), Protestanci i ekumenizm. Wkład spadkobierców Reformacji w dzieło jedności (2001), Od Edynburga do Porto Alegre. Sto lat dążeń ekumenicznych (2007).

Czytaj dalej »

Honorowi członkowie PTEw, cz. 2 (2007)

W 2007 r. Walne Zebranie Delegatów PTEw przyznało godność Honorowego Członka Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego dwóm niezwykle zasłużonym członkom.

Bernard Rozwałka


Bernard Rozwałka

Mecenas Bernard Rozwałka urodził się w 1951 r. w Szczecinie. Po studiach prawniczych na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, związał się z tym miastem na stałe. Tam odbył aplikację sądową, a następnie adwokacką i do dziś jest adwokatem Wielkopolskiej Izby Adwokackiej. Od wielu lat pracuje w samorządzie adwokackim będąc członkiem Okręgowej Rady Adwokackiej w Poznaniu, a obecnie pełni w niej funkcję wicedziekana. Od 1982 r. jest członkiem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu i mocno zaangażował się w jej życie. Od ok. 30 lat jest członkiem rady parafialnej, a obecnie prezesem. Przez pięć kadencji był członkiem Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, w tym przez jedną kadencję wiceprzewodniczącym Rady Synodalnej. Od 1983 r. jest członkiem PTEw, w tym czasie przyczynił się do rozszerzenia działalności Towarzystwa na cały kraj. W 1985 r. pierwsze po rozszerzeniu Walne Zebranie Delegatów wybrało go prezesem Zarządu Głównego PTEw, a w 1987 r. Nadzwyczajne Walne Zebranie Delegatów wybrało go na tę funkcję na kolejną, drugą kadencję. W okresie jego prezesury wyłonił się współczesny kształt PTEw.

Czytaj dalej »

Recenzja książki „Mazurzy wobec wiary i Kościoła” (2018)


Zapraszamy do zapoznania się z recenzją książki opracowanej przez Grzegorza Jasińskiego i Małgorzatę Szymańską-Jasińską pt. „Mazurzy wobec wiary i Kościoła. Ewangelicyzm w relacjach duchownych i nauczycieli w XIX wieku”. Książka zawiera XIX-wieczne dokumenty dotyczące ewangelickiej przeszłości Mazur. Wydała ją Oficyna Wydawnicza Retman w Dąbrównie przy współpracy Archiwum Państwowego w Olsztynie w 2018 r.

Pobierz recenzję autorstwa dr Anety M. Sokół (Biblioteka Śląska).

Z recenzji: Tom „Mazurzy wobec wiary…” to zbiór różnych tekstów, uwzględniających różne formy wypowiedzi, autorstwa ewangelickich duchownych oraz mazurskich nauczycieli pracujących w parafialnych szkołach. Wszystkie teksty powstały w XIX wieku na tle tendencji germanizacyjnych podejmowanych przez władze kościelne na Mazurach, w obliczu również zafascynowania mazurską religijnością wyróżniającą tamtejszych wiernych na tle innych prowincji pruskich.

Honorowi członkowie PTEw, cz. 1 (2005)

Rozpoczynamy publikację kilkuodcinkowego cyklu, w którym zamierzamy przedstawić sylwetki wszystkich piętnastu Honorowych Członków Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Przedstawimy ich w chronologicznym prządku przyznawania tej najwyższej godności naszego Towarzystwa. Za pierwszym razem przyznano ją od razu aż czterem osobom mającym wielkie zasługi podczas zakładania pierwszych oddziałów PTEw w latach 80. ubiegłego stulecia. Miało to miejsce w grudniu 2005 r. podczas Walnego Zebrania Delegatów PTEw, które odbywało się w Katowicach.

Dr Zofia Wojciechowska (1939-2020)


Zofia Wojciechowska (1939-2020)

Dr Zofia Wojciechowska urodziła się w Poznaniu jako córka Edwarda Hauptmana-Głowackiego, znanego ewangelickiego działacza kościelnego i społecznego. Po II wojnie światowej wraz z rodziną przeprowadziła się do Łodzi, z którą związała się na resztę życia. Ukończyła studia socjologiczne na Uniwersytecie Łódzkim, a po kilku latach podjęła pracę naukową na Akademii Medycznej w Łodzi, gdzie publikowała prace z dziedziny socjologii medycyny i uzyskała doktorat. Należała do najbardziej zaangażowanych działaczy PTEw w pierwszym okresie po rozszerzeniu jego działalności na cały kraj. Pełniła m.in. funkcje: przewodniczącej Oddziału PTEw w Łodzi (1986-1997), prezesa Zarządu Głównego PTEw (1991-1999) oraz redaktor naczelnej miesięcznika „Słowo i Myśl” (1989-1996), którego powołanie zainicjowała. Ponadto w latach 1992-1997 była członkinią Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce i przewodniczącą Synodalnej Komisji Kobiet. Po 1999 r. całkowicie wycofała się z aktywności społecznej. Była żoną Andrzeja Wojciechowskiego „Idona” (1930-2018), muzyka, redaktora i publicysty który również był aktywnym działaczem PTEw.

Czytaj dalej »

Odbyło się Walne Zebranie Delegatów PTEw 2020 – w trybie zdalnym

W poniedziałek 8 czerwca została ogłoszona informacja o ustaleniach podjętych podczas Walnego Zebrania Delegatów Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Pierwotnie Zebranie miało odbyć się 21 marca, ale na skutek pandemii koronawirusa zostało przesunięte na później i ostatecznie zostało przeprowadzone na przełomie maja i czerwca w trybie zdalnym – poprzez głosowania droga e-mailową.

Ze względu na utrudnienia związane z takim trybem obrad, przeprowadzono tylko najpilniejsze sprawy. Obszerniejsza dyskusja na temat działalności PTEw, jego planów, w tym także sugerowanych zmian w statucie, odbędzie się jesienią podczas drugiej części obrad, bądź wiosną przyszłego roku, zależnie od sytuacji epidemiologicznej, gdy będzie już bezpieczne przeprowadzenie obrad w formie tradycyjnego, bezpośredniego spotkania.

Zaletą zdalnej formy jest łatwość uczestnictwa w podejmowaniu decyzji, chociaż kosztem bardzo ograniczonej możliwości dyskusji. Frekwencja mierzona liczbą oddanych głosów wyniosła 100% – zagłosowali wszyscy spośród 29 delegatów.

Na podstawie przesłanych przez Zarząd Główny sprawozdań merytorycznego i finansowego oraz sprawozdania komisji rewizyjnej, przegłosowano uchwały związanych z formalną działalnością PTEw i udzieleniem Zarządowi absolutorium. Podjęto ponadto trzy uchwały ważne dla działalności Towarzystwa:

1. Na wniosek Oddziału PTEw w Zielonej Górze podjęto decyzję o zamknięciu jego działalności. Decyzja ta wynikła ze zbyt małego zainteresowania działalnością PTEw w tym mieście. Oddział w Zielonej Górze był jednym z najmłodszych oddziałem – został założony w 2013 r., jednak nie podjął nigdy aktywnej działalności.

2. Na wniosek Oddziału PTEw w Cieszynie pani Stanisławie Ruczko, przez kilkadziesiąt lat aktywnej działaczce i prelegentce najpierw oddziału w Bielsku, a później w Cieszynie, przyznano godność Honorowego Członka PTEw.

3. Na wniosek również Oddziału PTEw w Cieszynie pani Emilii Sosna, aktywnej działaczce Oddziału, będącej przez kilkadziesiąt lat jego podporą organizacyjną, przyznano godność Honorowego Członka PTEw.

Szerzej sylwetki nowych Honorowych Członków PTEw przedstawimy na naszej stronie w najbliższym czasie. Będziemy Państwa także informować o dalszych działaniach związanych z ewentualną kontynuacją obrad Walnego Zebrania jesienią tego roku.

Prezentacja twórczości kompozytorskiej Ryszarda Gabrysia

Prezentujemy Państwu absolutną nowość! Otóż dzisiaj, czyli w piątek 5 czerwca 2020 r. o godz. 18, odbyła się premiera pierwszego odcinka cyklu prezentującego utwory kompozytorów polskich w znakomitych wykonaniach zespołu Camerata Silesia: „Camerata Silesia sings Polish Composers vol. 1 Ryszard Gabryś”. Cykl ten otwiera prezentacja utworów Ryszarda Gabrysia.

Ryszard Gabryś – członek honorowy Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego i aktywny członek oddziału w Katowicach, jest wybitnym polskim kompozytorem, muzykologiem, publicystą muzycznym i pedagogiem (zob. pl.wikipedia.org/wiki/Ryszard_Gabry%C5%9B).

Na YouTube pod adresem www.youtube.com/watch?v=4Q3mzlQ8AIA można wysłuchać i obejrzeć dwa utwory uzupełnione autorskim komentarzem twórcy:

  • Ryszard Gabryś – „Inskrypcja gdańska” (prawykonanie)
  • Ryszard Gabryś – „Voyelles de Arthur Rimbaud” na baryton, dyrygentkę i mieszany chór solistów

Czytaj dalej »

Wirtualny maj 2020 w cieszyńskim PTEw

Publikujemy kolejną relację ze spotkań w Cieszynie – niestety, nadal jedynie wirtualnych…

W maju planowaliśmy dwa spotkania klubowe (7 i 28 maja) i wycieczkę na otwarcie sezonu 2020 r. (14 maja). W świąteczny czwartek Wniebowstąpienia nie przewidywaliśmy żadnej imprezy. Wiele przesłanek wskazuje na to, że w 2020 r. nie wyjdziemy na żadną z planowanych wycieczek. W dalszym ciągu też nasze spotkania klubowe pozostają zawieszone. Pierwsze ze spotkań (7 maja) miało być poświęcone pamięci wybitnego polskiego literata Jana Parandowskiego w 125. rocznicę jego urodzin a opowiedzieć o nim miała nasza polonistka Stanisława Ruczko. Na drugim spotkaniu majowym (28 maja) Władysław Sosna pragnął przedstawić postać jednego z najwybitniejszych architektów z okresu międzywojennego Tadeusza Michejdę, także w 125. rocznicę jego urodzin.

* * *

Jan Parandowski
(zdj. Encyklopedia PWN)

11 maja 1895 r. urodził się we Lwowie Jan Parandowski. Tam też w 1913 r. ukończył gimnazjum i rozpoczął studia na Uniwersytecie Lwowskim na Wydziale Filozoficznym z głównym akcentem na filozofię, filologię klasyczną i archeologię. Internowany w czasie I wojny światowej do Woroneża i Saratowa, zarabiał na chleb jako nauczyciel. Po powrocie do Lwowa kontynuował przerwane studia, które ukończył w 1923 r. uzyskaniem magisterium z zakresu filologii klasycznej i archeologii. Już podczas studiów pełnił funkcję kierownika literackiego w wydawnictwie Alfreda Altenberga, gdzie zainicjował dwie serie: przekładów z literatury klasycznej i „Wielcy pisarze”. Współpracował także z kilkoma czasopismami, m.in. z „Wiadomościami literackimi”, „Tygodnikiem Ilustrowanym” i „Tęczą”. Lata 1924-1926 spędził na podróżach studyjnych w Grecji, Francji i Włoszech. Po powrocie z podróży zamieszkał w Warszawie, gdzie od 1929 r. zajmował się redagowaniem „Pamiętnika Warszawskiego”. W 1930 r. przyjął członkostwo polskiego Pen Clubu, piastując w nim poza latami okupacji hitlerowskiej funkcję prezesa (1933-1978).

Czytaj dalej »

Wątki ewangelickie w twórczości Jerzego Pilcha (1952-2020)

Dzisiaj zmarł wybitny polski pisarz, Jerzy Pilch (1952-2020) – pisarz, publicysta, felietonista, dramaturg i scenarzysta filmowy, „poza tym” ewangelik z Wisły. Przypominamy ważny artykuł Marii Drapelli opublikowany przed 13 laty w katowickim piśmie „Ewangelik” (Kwartalnik Diecezji Katowickiej”) 2007, nr 3, s. 29-43.

Maria Drapella

Wątki ewangelickie w twórczości Jerzego Pilcha. Od Wisły do Granatowych Gór

Katowice, rok 2006: Jerzy Pilch odbiera z rąk ks. bp. Tadeusza Szurmana prestiżową nagrodę Śląskiego Szmaragdu (fot. Jan Szturc)


Droga „od Wisły do Granatowych Gór” została wyznaczona przez chronologię publikacji Jerzego Pilcha, ale przecież wiedzie ona przez Kraków i Warszawę. Wielokrotnie owe metropolie, a zwłaszcza Kraków, wyznaczają perspektywę oglądu Wisły i Granatowych Gór, więc wypadnie i w nich zagościć.

„Wątki ewangelickie” – specyfika Wisły sprawia, że na ogół termin „ewangelicki” jest synonimem słowa „luterski”, ale często odnosi się do protestantyzmu w różnych odmianach, a nawet do pewnych napięć między owymi odmianami. A skoro o napięciach mowa, słowo „ewangelicki” stanie się przyczyną refleksji nad opozycją ewangelik – katolik i uniknąć się tego nie da, mimo skłonności ekumenicznych.

„Twórczość Jerzego Pilcha” – to opowiadania, kilka powieści, dramat oraz felietony, których zbiory ukazały się w wydaniach książkowych, i które często nie są publicystyką, lecz najczystszą literaturą – prozą, nawet poetyzującą… Objęcie refleksją całego dorobku, przyznaję pokornie, przerasta moje możliwości. Co uwzględnić przede wszystkim? Decyzja niełatwa. Proszę więc o łaskawe odniesienie się do moich wyborów, dokonanych wśród wielu rozterek.

Czytaj dalej »

W 2017 roku w Katowicach odbyła się międzynarodowa konferencja
„500 lat Reformacji na Górnym Śląsku”

Przypominamy bardzo ciekawą konferencję sprzed trzech lat!

W dniach 28-29 września 2017 r. w Bibliotece Śląskiej odbyła się konferencja „500 lat Reformacji na Górnym Śląsku”, podczas której polscy i niemieccy prelegenci zaprezentowali aktualny stan badań nad dziejami śląskiej Reformacji. Ponad dwadzieścia referatów wygłoszonych przez historyków i badaczy z różnych ośrodków naukowych zaprezentowało własne spojrzenie na rozwój luteranizmu na przestrzeni pięciu wieków jego trwania na ziemi śląskiej. W uroczystym otwarciu konferencji udział wzięli dyrektor Biblioteki Śląskiej prof. dr hab. Jan Malicki oraz biskupi luterańscy: ks. dr Marian Niemiec – diecezji katowickiej oraz ks. dr Adrian Korczago – diecezji cieszyńskiej Kościoła. Prof. Jan Malicki podkreślił wkład luterańskich autorów w powstawanie polskiej literatury na Śląsku. Od początku trwania Reformacji luterańscy pastorzy, nauczyciele oraz pisarze pomnażali śląski dorobek literacki, który służył nie tylko celom konfesyjnym, ale utrwalaniu polskości na Śląsku. Możliwość wspólnego poznawania przeszłości protestanckiej podkreślili dostojnicy Kościoła luterańskiego.

Czytaj dalej »

Rozpoczęło się zdalne Walne Zebranie Delegatów PTEw

Zgodnie ze Statutem Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego (PTEw) corocznie odbywa się Walne Zebranie Delegatów. W tym roku Zebranie, które pierwotnie zostało zwołane na 21 marca 2020 r. w Katowicach, zostało odwołane ze względu na pandemię koronawirusa COVID-19. Zarząd Główny PTEw zdecydował wówczas o zorganizowaniu Walnego Zebrania w trybie zdalnym, poprzez głosowania e-mailowe.

Taka formuła oczywiście nie pozwala na przeprowadzenie pełnej dyskusji nad sprawozdaniami, zgłoszonymi wnioskami, a zwłaszcza nad planami dalszej działalności Towarzystwa. W związku z tym tegoroczne Zebranie zostało ograniczone do przeprowadzenia najpilniejszych spraw, głównie tych związanych z formalnymi wymogami. Bardziej złożone tematy, np. te związane ze zmianami w statucie, zostaną podjęte na przyszłorocznym Walnym Zebraniu, o ile wówczas sytuacja na to pozwoli.

W związku z tym dzisiaj wszyscy delegaci otrzymali drogą e-mailową materiały Zebrania, sprawozdania, protokoły, projekty uchwał oraz karty do głosowania. Prosimy zatem wszystkich delegatów o sprawdzenie swoich skrzynek e-mailowych oraz o wzięcie udziału w tych głosowaniach. Po formalnym zakończeniu Zebrania poinformujemy Państwa o podjętych podczas niego uchwałach. Zbieranie głosów i ich podliczenie zajmie kilka dni.

Wspominamy Zofię Wojciechowską

Zofia Wojciechowska (1939-2020)


Chcemy dziś przypomnieć śp. dr Zofię Wojciechowską (1939-2020), zmarłą w kwietniu tego roku byłą prezes Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Była osobą bardzo zaangażowaną i bardzo zasłużoną dla naszego Towarzystwa, m.in. jako inicjatorska i pierwsza redaktor naczelna naszego pisma „Słowo i Myśl”, autorka wielu inicjatyw podejmowanych przez Towarzystwo. Walne Zebranie Delegatów nadało jej tytuł Honorowego Członka PTEw.

Zachęcamy do zapoznania się z sylwetką Zofii Wojciechowskiej, ujętą we wspomnieniu jej siostry Krystyny Viebig. Tekst, uzupełniony zdjęciami, znajduje się w dołączonym pliku PDF:

Ponadto zob.:

informację o nadaniu Zofii Wojciechowskiej godności Honorowego Członka PTEw,
informację o śmierci Zofii Wojciechowskiej.

Jeśli ktoś z Państwa dysponuje jakimiś informacjami o życiu i działalności prezes Zofii Wojciechowskiej, lub np. fotografiami, redakcja naszego serwisu internetowego będzie bardzo zobowiązana za podzielenie się nimi z naszymi Czytelnikami (kontakt: ptew@ptew.org.pl).

Bardzo dziękujemy Państwu Annie Viebig-Reszka, Markowi Kwiatkowskiemu oraz Aldonie Karskiej za ogromną pomoc w przygotowaniu tego materiału.