|
|
Wysłane 05 lutego 2016 przez: admin  Prelegent: prof. Grażyna Szewczyk Po trzytygodniowej przerwie świątecznej, pierwszy czwartek klubowy PTEw w nowym roku 2016 odbył się 7 stycznia. Mieliśmy zaszczyt gościć prezesa Oddziału PTEw w Katowicach, prof. dr hab. Grażynę Szewczyk, która zgodziła się przypomnieć w naszym gronie osobę swojego ojca, Wilhelma Szewczyka (1916-1991), poetę, prozaika, a przede wszystkim znakomitego felietonisty, tłumacza, redaktora wielu pism, wytrawnego znawcy problemów Śląska i stosunków polsko-niemieckich, popularyzatora literatury łużyckiej. 5 stycznia minęła jego setna rocznica urodzin. Już we wstępnej rozmowie oświadczyła, że przyjedzie do Cieszyna z wielką radością, gdyż miasto i jego mieszkańców obdarza wielką sympatią zwłaszcza, że także Ojciec darzył Cieszynian, a zwłaszcza Zaolzian, dużą estymą i miał z nimi liczne kontakty.
Wokół osoby Wilhelma Szewczyka narosło wiele mitów i nieporozumień. Bywa, że widzi się tylko jego „służalcze” pióro i obecność w Sejmie PRL, natomiast zapomina, że wykluczano go z partii za „obcość klasową” i niezgodne z linią publikacje, zamknięto pismo kulturalne „Odra” i inne periodyki, wydalono z Teatru Polskiego i Polskiego Radia w Katowicach, zawieszano spektakle, zakazano druku.
Czytaj dalej »
Wysłane 01 stycznia 2016 przez: admin  Wilhelm Szewczyk (1916-1991) Oddział PTEw w Cieszynie zaprasza na spotkanie poświęcone Wilhelmowi Szewczykowi (1916-1991) – wybitnemu śląskiemu publicyście i literatowi. Gościem i prelegentem będzie prof. dr hab. Grażyna Barbara Szewczyk – córka Wilhelma.
Spotkanie odbędzie się w czwartek 7 stycznia w Cieszynie w sali Zarządu Głównego Macierzy Ziemi Cieszyńskiej przy ul. Pawła Stalmacha 14 (wysoki parter).
 Prof. Grażyna B. Szewczyk Wilhelm Szewczyk (ur. 5 stycznia 1916 w Czuchowie, zm. 8 czerwca 1991 w Katowicach) – prozaik, publicysta, krytyk literacki, poeta, tłumacz z języka niemieckiego, literaturoznawca w zakresie literatury niemieckiej i serbołużyckiej, działacz Obozu Narodowo-Radykalnego, redaktor naczelny czasopism „Odra”, „Przemiany” i „Poglądy”, poseł na Sejm PRL II, III, V, VI, VII i VIII kadencji. Znana postać katowickiej bohemy. Długoletni prezes Oddziału Związku Literatów Polskich w Katowicach. Autor ok. 500 publikacji – wierszy, opowiadań, powieści, esejów, reportaży. Znawca problemów polsko-niemieckich, autor licznych przekładów z literatury niemieckiej.
Czytaj dalej »
Wysłane 22 grudnia 2015 przez: admin  Jan Tacina (1909-1990) W grudniu wykorzystaliśmy trzy nieświąteczne czwartki.
Na pierwszym z nich (4 grudnia) Stanisława Ruczko przypomniała ostatnią z serii sylwetek, postać Jana Taciny (1909-1990). Pochodzący z Oldrzychowic (ob. Republika Czeska), muzycznie kształcił się w Cieszynie i w Katowicach, przez długie lata był związany z Bielskiem-Białą jako nauczyciel i folklorysta Muzeum. Dał się poznać jako nowator w zakresie nauczania muzyki, ale przede wszystkim jako niezmiernie ofiarny dokumenalista folkloru muzycznego nie tylko Ziemi Cieszyńskiej. Swoimi zainteresowaniami objął także Żywiecczyznę i Górny Śląsk łącznie z Opolskim. Nagrał ponad 50 płyt fonograficznych, spisał łącznie ponad 14 tysięcy tekstów i melodii pieśni i tańców. Miał tę przewagę nad pozostałymi zbieraczami folkloru, że był obdarzony absolutnym słuchem, dzięki czemu bezbłędnie mógł zapisać każdą zasłyszaną melodię. Swoimi zbiorami wzbogacił zasoby kultury duchowej wielu muzeów i placówek naukowych. Tylko niektóre zebrane pieśni udało mu się opublikować w postaci zborów: „Gronie nasze gronie”, „Pieśni ludowe Śląska Opolskiego”, „Tańce ludowe Śląska Cieszyńskiego”, „Kolędy beskidzkie”. Zginął tragicznie w Katowicach, potrącony przez samochód.
  W czwartek 10 grudnia Władysław Sosna w 150 obrazach przedstawił całoroczną działalność Oddziału w 2015 r. Zorganizowano, poza zebraniem sprawozdawczym, 39 czwartków klubowych PTEw (ich tematyka prezentowana była tutaj w comiesięcznych relacjach) i 8 wycieczek krajoznawczych, w tym jedna 3-dniowa do Bratysławy. Wycieczka zamykająca sezon 2015 nosiła numer 279. Czytaj dalej »
Wysłane 29 listopada 2015 przez: admin  Jan Łysek (1887-1915) W listopadzie zaliczyliśmy cztery spotkania klubowe. Na pierwszym z nich (5 listopada), dokładnie w setną rocznicę śmierci na polu walki polskich legionów pod Kostiuchnówką, przypomnieliśmy por. Jana Łyska (1887-1915). Pochodził on ze śląsko-beskidzkiej Jaworzynki. W Cieszynie ukończył polską paralelkę Seminarium Nauczycielskiego. Pracował w szkołach ludowych w Dolnych Datyniach, Suchej Średniej, w 1911 r. został kierownikiem polskiej Szkoły Ludowej Towarzystwa Szkół Ludowych w Jaworzu. Był ofiarnym, aktywnym społecznikiem w Polskim Towarzystwie Pedagogicznym, Macierzy Szkolnej i Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, propagatorem harcerstwa. W 1913 r. ukończył kurs oficerski, rok później został jednym z dowódców kompanii sformowanego w Cieszynie Batalionu Legionu Śląskiego i z nim wyruszył na bitewny szlak najpierw we Wschodnich Karpatach, a potem na Wołyniu. Był dwukrotnie ekshumowany; obecnie jego szczątki spoczywają na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie. Tę część jego życiorysu przedstawił Stefan Król.
Czytaj dalej »
Wysłane 17 listopada 2015 przez: admin
W sobotę 14 listopada 2015 r. odbyło się kolejne spotkanie przedstawicieli czterech Oddziałów PTEw działających na terenie Śląska Cieszyńskiego z Bielska-Białej, Cieszyna, Jaworza i Ustronia. Od ponad 10 lat zebrania takie odbywały się dwa razy w roku, w terminach jesiennym i wiosennym. Obecnie przyjęto, że zebrania te będą odbywać się tylko raz w roku – jesienią. Otwartą kwestią był program tych zebrań. Obecny gospodarz – oddział w Cieszynie, na zebraniu swojego zarządu starał się wypośrodkować propozycje prezesów i na ich podstawie przygotować czteropunktowy roboczy program zebrania.
W pierwszym z nich prezesi złożyli krótkie (liczbowe) sprawozdania z tegorocznej działalności oddziałów. Za wyjątkiem Cieszyna, pozostałe oddziały organizują spotkania z prelekcjami, których liczba oscyluje wokoło dziesięciu rocznie. Ponadto są organizatorami wycieczek (Jaworze, Ustroń i Cieszyn). W tym miejscu trzeba podkreślić dwa momenty: cała działalność oddziałów jest od początku do końca bezinteresowna i opiera się o wielki wysiłek organizacyjny zwłaszcza prezesów oddziałów, ich determinacji w pokonywaniu różnych trudności, zwłaszcza braku funduszy.
Czytaj dalej »
Wysłane 31 października 2015 przez: admin
W drugim czwartku miesiąca (8 października) mieliśmy w planie wycieczkę na zakończenie sezonu. A przecież nie tak dawno, nie bez dramatycznej przygody naszego przewodnika na Przełęczy Kocierskiej, otwieraliśmy sezon. A tu już nastały krótkie jesienne dni, teraz na ósmej wycieczce mieliśmy dokończyć to, co nam się nie udało na pierwszej. Tymczasem, wbrew pierwotnym prognozom, te najświeższe zapowiadały duże zachmurzenie z możliwością drobnego deszczu. A więc z rozkoszowania się widokami naszych gór – nici! Szkoda, wszak jesienne Beskidy są najpiękniejsze.
Ranek zbudził się mglisty, nad miastem wisiały gęste, wielowarstwowe chmury. Gdy wyjechaliśmy na krasnieński kopiec widzieliśmy tylko rozmyte w mgle kontury gór, te wyższe pokryte ciemniejszymi czapami niskich chmur. Zanim dojechaliśmy „zwykłą” trasą do Andrychowa, słoneczko coraz częściej przedzierało się przez rzednące chmury. Może jednak zobaczymy bajecznie kolorowe stoki opadające do rozczłonkowanej doliny Targanicy? Niestety okazało się, że fragment drogi pod Przełęczą Kocierską znów został wyłączony z ruchu. Pojechaliśmy więc do Wadowic, a potem wzdłuż Skawy na południe aż do Osielca. Tu pięknie odnowioną drogą przez Sidzinę wspięliśmy się do Przełęczy Zubrzyckiej pod Policą. Wiele przybyło nowych prywatnych domów, nie było jednak obiektu nas interesującego. Także w Zubrzycy okazały „Orawski Dwór” był zamknięty na cztery spusty.
Czytaj dalej »
Wysłane 28 września 2015 przez: admin  Bratysława, w kościele ewangelickim Wrześniowe zajęcia rozpoczęliśmy od trzydniowej wycieczki do Bratysławy (3-5 września). Całą trasę w uproszczeniu można przedstawić w postaci literki „p”. Pierwszy dzień zeszedł nam na dojeździe do bazy w Św. Jurze, środkowy całkowicie poświęciliśmy na zwiedzaniu zabytkowego centrum stolicy Słowacji (stopka litery „p”), w trzecim dniu wracaliśmy już „prostą” drogą do domu. Zwłaszcza w pierwszym dniu nadziewaliśmy się na kilku odcinkach trasy na roboty drogowe, co przyczyniło się do kilkudziesięciominutowej straty czasu, której nie sposób było nadrobić. Ale szczytem wszystkiego było, gdy już na początku zyskany na trasie z Cieszyna do Żywca czas z grubą nawiązką straciliśmy na zjeździe do mostu na Sole. Wszystko to miało ten skutek, że niestety musieliśmy, ze względu na ograniczony czas pracy kierowcy zrezygnować z postoju w nieznanych nam jeszcze Lewicach. Ale i w Brhlowcach spotkał nas podwójny zawód.
Czytaj dalej »
Wysłane 02 września 2015 przez: admin  Kromierziż, rynek z widokiem na zamek biskupi (fot. W. Sosna) 6 sierpnia: Kolejna wycieczka, tym razem na Morawy, której głównym celem były Buczowice. Już na samym początku spotkała nas przykra niespodzianka: nasz stały przewoźnik wyręczył się „takim samym” autobusikiem ze współpracującej firmy. Okazało się, że nie „takim samym”, bo ze zdefektowanym mikrofonem. Wręcz nagminna jest indolencja firm świadczących usługi transportowe w zupełności ignorujące potrzebę pełnej sprawności podstawianych wozów, a więc także sprawnej fonii w autobusie. Widać jednak, że rzadko kto z niej korzysta. Cały wysiłek przewodnika włożony w przygotowanie konspektu na trasę za jednym pociągnięciem poszedł na marne. Wycieczka straciła podstawowy walor – stała się niemym filmem. Minął także czas, gdy można było zatrzymać autokar w dowolnym miejscu, by przewodnik mógł udzielić podstawowych informacji o mijanym terenie. Tu dodatkowo na zatrzymywanie nie pozwalał czas, gdyż trasa była daleka, a wszelkie dodatkowe postoje pociągałyby za sobą ograniczenie czasu na zwiedzanie w punktach docelowych. Na szczęście działała w busiku klimatyzacja, gdyż prognozy zapowiadały temperatury maksymalne 35°C!
Czytaj dalej »
Wysłane 01 sierpnia 2015 przez: admin  Ludwik Skrzypek (1891-1965) 2 lipca „nadworny” historyk, Stefan Król, na szerokim tle historycznym naszkicował sylwetkę Ludwika Skrzypka (1891-1965). Ludwik, śladem ojca obrał zawód nauczyciela, ale los sprawił, że na zupełnie innym polu miał wpisać swoje nazwisko na karty dziejów Ziemi Cieszyńskiej. W czasie I wojny światowej zaciągnięty do armii cesarskiej, walczył na froncie włoskim. Po podleczeniu poniesionych ran przeniesiony został do służby w pułku cieszyńskim na stanowisko komendanta szkoły podoficerskiej. Wojna dobiegała końca i nawet w małym Cieszynie było wiadomo, że dojdzie do ważkich rozstrzygnięć. Już w połowie października 1918 r. zawiązała się polska Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, gdy tymczasem w koszarach krystalizowały się różne opcje opanowania garnizonu i zorganizowania przewrotu wojskowego. Obok Niemców i Czechów w garnizonie służyli także Polacy. Polscy oficerowie nawiązali kontakt z Radą Narodową i utworzyli tajny komitet spiskowy. W jego gronie znalazł się por. Ludwik Skrzypek. Natychmiast po zaprzysiężeniu opracował plan operacyjny. Po otrzymanym sygnale, późnym wieczorem 31.10.przystąpił do rozbrojenia jednostki i przejęcia komendy nad garnizonem przez oficerów Polaków a następnie do opanowania ważniejszych obiektów miasta. Wykorzystanie momentu zaskoczenia i niezwykle odważna realizacja finezyjnie przygotowanego planu przyniosła oczekiwany efekt. W nocy z 31.10 na 1.11.1918 r. Cieszyn zrzucił jarzmo austriackie bez jednego wystrzału. Na wielu gmachach pojawiły się biało-czerwone flagi.
Czytaj dalej »
Wysłane 18 lipca 2015 przez: Aneta Sokół
W upalną lipcową sobotę (11 lipca 2015 r.) w godzinach popołudniowych odbyła się w Cieszynie promocja książki wieloletniego prezesa tamtejszego oddziału PTEw – Władysława Sosny, niestrudzonego popularyzatora ewangelickich tradycji Ziemi Cieszyńskiej. Autorski zbiór prac, zatytułowany „Barwy luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim”, wydany staraniem Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego (przy wsparciu funduszy samorządowych), zaprezentowany został licznie przybyłym tego dnia uczestnikom wydarzenia w sali starej szkoły ewangelickiej przy placu Kościelnym (tzw. pajcie).
 Prezes PTEw Józef Król przywitał gości, w tym obecnego i emerytowanego biskupów Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania z Zaolzia: ks. Jana Wacławka i ks. Stanisława Piętaka, oraz emerytowanego biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP – ks. Jana Szarka. W promocji uczestniczyła także posłanka Aleksandra Trybuś-Cieślar, przedstawiciele władz samorządowych, m.in. radna sejmiku samorządowego Sylwia Cieślar, oraz przedstawiciele środowiska naukowego, m.in. prof. Ewa Chojecka. Wśród gości, w sposób szczególny powitanych przez prezesa, byli również – księża z ewangelickich parafii, głównie śląsko-cieszyńskich, przedstawiciele okolicznych oddziałów PTEw oraz wielu sympatyków autora publikacji.
Czytaj dalej »
Wysłane 27 czerwca 2015 przez: J.Szturc
Polskie Towarzystwo Ewangelickie (PTEw) wydało książkę zawierającą wybór najważniejszych, na nowo zredagowanych prac Władysława Sosny – znanego publicysty z Cieszyna, honorowego członka PTEw i od wielu lat prezesa Oddziału w Cieszynie. Książka nosi tytuł oddający zainteresowania publicystyczne Autora, „Barwy luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim”, liczy 400 stron w formacie B5, zawiera liczne fotografie. Stanowi ona podsumowanie wieloletniego dorobku pisarskiego Autora.
Promocja z udziałem Autora, który będzie podpisywał swoją książkę dostępną tego dnia w promocyjnej cenie 15 zł, odbędzie się w Cieszynie w sobotę 11 lipca. Początek o godz. 16 w sali starej szkoły ewangelickiej przy pl. Kościelnym 2, tzw. pajcie, na pierwszym piętrze (wejście od strony ogródka przedszkola).
W programie spotkania m.in.:
— prelekcja recenzenta prezentowanej książki, prof. dr. hab. Jarosława Kłaczkowa z Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu pt. „Śląsk Cieszyński w latach 1848-1920. Tworzenie się poczucia narodowego wśród miejscowej społeczności”. Prof. J. Kłaczkow jest historykiem zajmującym się dziejami Polski w XIX i XX w., w szczególności Kościołów ewangelickich,
— prezentacja książki i jej Autora dokonana przez prezesa Zarządu Głównego PTEw, Józefa Króla oraz redaktora książki, dr. hab. Jana Szturca,
— występ chóru kościelnego Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie pod dyr. Joanny Sikory.
Zapraszamy na promocję wszystkich zainteresowanych tematyką podjętą w wydanej książce!
Czytaj dalej »
Wysłane 26 czerwca 2015 przez: admin  Od lewej: Władysław Sosna (prezes oddziału), Dagmara Drzazga i Mieczysław Chudzik (fot. E. Figna) Na czerwcowy program oddziału złożyły się dwa spotkania klubowe (11 i 18 czerwca) i dwie wycieczki (4 i 25 czerwca).
 Jan Sztwiertnia (1911-1940) Na spotkaniu klubowym w dniu 11 czerwca gościliśmy dr Dagmarę Drzazgę i Mieczysława Chudzika – reżysera i operatora filmu o Janie Sztwiertni (1911-1940), którego 75. rocznica tragicznej śmierci przypada w tym roku. Twórcy filmu opowiedzieli o epizodach i przeżyciach, jakie były ich udziałem w trakcie realizacji filmu, a także o trudnościach z zebraniem materiału, zwłaszcza wizualnego. Jan Sztwiertnia właściwie dopiero teraz jest odkrywany, do tej pory nie doczekał obszerniejszej biografii ani wydania jego dzieł, niewiele też zachowało się fotografii, natomiast wiele osób, które go znały już niestety nie żyje.
Czytaj dalej »
|
