21 grudnia w sali parafialnej w Katowicach odbyło się ostatnie w tym roku spotkanie katowickiego Oddziału PTEw, które poświęcone zostało bożonarodzeniowym tradycjom i zwyczajom. Tym razem członkowie Towarzystwa przedstawiali różnorodność tradycji oraz symbolikę związaną z Bożym Narodzeniem, wigilią oraz Adwentem.
Spotkanie prowadziła prezes Oddziału prof. Grażyna Barbara Szewczyk, która też jako pierwsza przybliżyła słuchaczom, jak obchodzi się ten szczególny czas w Szwecji. Prelegentka podkreśliła znaczenia kultu św. Łucji przypadającego w Adwencie, który w Szwecji rozpoczyna się 13 grudnia. Ten najkrótszy w Szwecji dzień w roku obchodzony jest szczególnie uroczyście jako święto światła, z udziałem zapalonych świec oraz ubranych na biało orszaków dziewcząt. Dzięki prezentacji multimedialnej słuchacze zapoznali się także z tradycyjnymi szwedzkimi potrawami goszczącymi na tamtejszych wigilijnych stołach, kalendarzem nabożeństw oraz symbolami szwedzkiego Bożego Narodzenia.
Następnie o początkach Bożego Narodzenia, a także bożonarodzeniowych zwyczajach, mówiła dr Aneta Sokół. Prelegentka zwróciła uwagę, że obchody pamiątki narodzenia Jezusa sięgają IV wieku, w tym najpierw było to święto lokalne związane z Betlejem, które z czasem rozszerzyło się na cały świat chrześcijański. Prelegentka mówiła również o magicznej symbolice wigilii, wieczerzy wigilijnej czy nocy wigilijnej, zwyczajach przejętych przez chrześcijaństwo z tradycji rzymskiej, greckiej oraz słowiańskiej; wyjaśniała, skąd się wzięły znane do dzisiaj zwyczaje czy zachowania, takie jak np. wystrój stołu wigilijnego, znane wszystkim potrawy wigilijne czy chociażby ludowe przekonanie, że w noc wigilijną zwierzęta mówią ludzkim głosem.
O cieszyńskich zwyczajach bożonarodzeniowych, w tym zaolziańskich, mówiły Halina Bobrzyk oraz Bożena Polak. Wywodzące się ze Śląska Cieszyńskiego prelegentki przedstawiały, jak okres ten świętowano na ziemi cieszyńskiej, jakie potrawy gościły na wigilijnym stole ewangelików cieszyńskich i jaką symbolikę nadawano zwyczajom związanym z tym szczególnym dniem. Podkreślono, że ewangelicy cieszyńscy spotykają się pierwszego dnia świąt bardzo wcześnie rano na nabożeństwie zwanym jutrznią, upamiętniającym Narodzenie Pańskie. Przypomniana została cieszyńska odmiana opłatków – cieszyńskie szulki czy towarzyszące wigilijnej wieczerzy wróżby – z orzechów, jabłek czy łusek karpia.
Prelekcje przeplatało wspólne śpiewanie kolęd ze Śpiewnika Ewangelickiego przy akompaniamencie Gabrieli Jonszty. W spotkaniu uczestniczyli również członkowie chóru parafialnego „Largo Cantabile”. Wszyscy zebrani dzielili się także swoimi uwagami i wspomnieniami związanymi z wigilią obchodzoną w rodzinnych domach w różnych regionach kraju. To przedświąteczne spotkanie urozmaicały także świąteczne ciasta, w tym oryginalne szwedzkie pierniki. Uczestnicy przedświątecznego spotkania miło spędzili czas przy wspólnym śpiewie kolęd, wzbogacając jednocześnie swoją wiedzę o wiele cennych szczegółów dotyczących tradycji bożonarodzeniowych, w tym wigilijnych.
Tekst i zdjęcia: Aneta M. Sokół
Odpowiedz