Archiwum

Niezapomniane przeżycia – niezwykła wyspa Patmos
(refleksje z wycieczki w 1998 r.)

Poniższym tekstem redakcja strony internetowej PTEw podejmuje publikację różnego rodzaju materiałów niezwiązanych bezpośrednio z działalnością naszego Towarzystwa, czyli własnych przemyśleń, twórczości, wspomnień, także fotografii, np. rodzinnych, relacji z różnych spotkań, krótkich tekstów historycznych, ciekawostek, refleksji itp. Gorąco zachęcamy, by w czasie gdy nasze umysły są zaprzątnięte codziennymi troskami, poświęcić może kilkadziesiąt minut na stworzenie materiału na naszą stronę, co nam samym da chwilę oderwania się od teraźniejszości i możliwość refleksji, która dla innych może okazać się równie ciekawa i inspirująca.

Redakcja

Port Skala na wyspie Patmos (zdj. Wikimedia Commons)

Patmos jest najdalej wysuniętą na północ grecką wyspą Dodekanezu. Kontynuując podróż statkiem wycieczkowym Nissos Kypros z Pireusu do Hajfy, celem zwiedzenia Ziemi Świętej, dotarliśmy 3 listopada 1998 r. do Wyspy Patmos – kolebki biblijnej Apokalipsy Św. Jana.

Zacumowanie statku nastąpiło w porcie głównym wyspy – miasteczku Skala. Celem pobytu było zwiedzenie wyspy, w której znajduje się jaskinia oraz klasztor św. Jana. Podróżując z 12 przyjaciółmi i przewodniczką uiściliśmy należną wówczas opłatę 2500 drachm za zwiedzanie obiektów sakralnych. Ania poinformowała nas, że wyspa liczyła wówczas 2800 stałych mieszkańców oraz że na wyspie znajduje się 365 kapliczek – tyle, ile dni w roku i że jest to chrześcijańskie miejsce pielgrzymkowe, co zresztą potwierdziło się gdy w porcie wsiadło na statek około 100 osób, głównie kobiet z duchownymi wyznania grecko-katolickiego, które ubrane były w czerni. Grupa ta kontynuowała następnie z nami podróż do Ziemi Świętej, z przystankami i zwiedzaniem wysp Rodos i Cypr.

Wyspa Patmos uważana jest jako najpiękniejsza z małych wysp greckich. Mieszkańcy zajmują się rolnictwem, uprawą warzyw, oliwek. Św. Jan Ewangelista, już w starszym wieku, przybył w roku 95 na wyspę z Efezu, będąc zesłany karnie za rządów Domicjana. Tu właśnie miał w jaskini swoje objawienie (Apokalipsa Św. Jana) – w ten sposób doszło do zaznaczenia wyspy. Apokalipsa najbardziej tajemnicza księga Nowego Testamentu stanowi dopełnienie całości Objawienia Bożego.

Rozpoczynając zwiedzanie podjechaliśmy autokarem na wzgórze stolicy wyspy Chora. Jaskinia znajduje się w głębi wzniesienia obok klasztoru św. Jana. Po zwiedzeniu klasztoru zeszliśmy wąskimi schodkami (których jest niemało) do Jaskini Objawienia, gdzie św. Jan Ewangelista usłyszał głos Boga wydobywający się z pękniętej skały. Trzy pęknięcia znajdują się na sklepieniu jaskini przypominając nam obecnym o Bogu w trzech postaciach. Usłyszane słowa, jak stwierdził mnich klasztoru grecko-katolickiego, dyktował św. Jan swojemu uczniowi wyjaśniając nam zwiedzającym jaskinię, że Apokalipsa nie powstała od razu, lecz nastąpiło to w trzech etapach. Dopiero na początku II wieku z tych części powstała dzisiejsza całość. Adresatami Apokalipsy byli chrześcijanie siedmiu kościołów: Efezu, Smyrny, Pergamonu, Tratyry, Sardes, Filadelfii, Laodycei. Słowa mnicha w tej głębokiej jaskini przekazane nam w języku greckim tłumaczone były na bieżąco przez naszą przewodniczkę. A w tym czasie uczestnicy naszej grupy mając na uwadze treść wierszy Obj. Św. Jana z rozdziału 1, wers 9, 10, 11 przypominaliśmy sobie teksty: „Ja, Jan brat wasz i uczestnik w ucisku w Królestwie i w cierpliwym wytrwaniu przy Jezusie byłem na wyspie Patmos z powodu zwiastowania Słowa Bożego i świadczenia o Jezusie”. Mnich zwrócił nam uwagę na odciski łokcia i wgłębienie w skale gdzie św. Jan kładł głowę gdy zasypiał.

Klasztor św. Jana Teologa na wyspie Patmos (zdj. Wikimedia Commons)

Atmosfera przeżycia czegoś niezwykłego, jaka panowała w jaskini, robiła wrażenie nie tylko na obecnych, lecz także na wielu ją odwiedzających niewierzących. Sędziwy apostoł, ostatni przy życiu z dwunastu, pokazuje nie tylko dzieje swoich czasów, ale i wszystkich następnych wieków. Otrzymane objawienie dotyczy losów Kościoła w bliższej i dalszej przyszłości, aż do powtórnego przyjścia Chrystusa. Tajemnicę objawienia w jednym z listów wyjaśnia św. Jan na podstawie widzenia wstępnego w następujący sposób: „Co do tajemnicy siedmiu gwiazd, które ujrzałem w Jego prawej ręce i co do siedmiu złotych świeczników – siedem gwiazd to są Aniołowie siedmiu Kościołów, a siedem świeczników to jest siedem kościołów”. Adresatami Apokalipsy byli przede wszystkim chrześcijanie Azji Mniejszej, nad którymi opiekę roztaczał apostoł z Efezu. Prześladowanie tamtejszych mieszkańców przez cesarstwo zaczyna się za Nerona od roku 64, Wyznawcom Chrystusa potrzeba było w tych warunkach podtrzymania na duchu. Zadanie to najlepiej mógł spełnić sędziwy wówczas Apostoł św. Jan, ostatni żyjący z grona dwunastu.

Jaskinia zawierała ikony przedstawiające sceny z życia Matki Boskiej, które zostały ofiarowane przez carycę Katarzynę II. Niedawno telewizja wyemitowała bardzo krótki filmik-migawkę, w której pokazano w tejże jaskini szereg ikon poddawanych obecnie renowacji. Widząc ile miejsca zajmują na małej przestrzeni jaskini dodatkowe ikony, nie mogłam pogodzić się z tym, że taki niezwykły obiekt został tak niekorzystnie zmieniony. Mam nadzieję, że kościół znajdujący się w klasztorze obok jaskini, (ozdobiony freskami z XI wieku), zostanie obdarowany tymi dodatkowymi, pozłacanymi, drogocennymi ikonami a jaskinia znów odzyska dawny pierwotny wygląd.

Wychodząc z jaskini weszliśmy brukowaną ścieżką na sam szczyt wzgórza do osłaniających klasztor imponujących fortyfikacji. Klasztor został ufundowany przez mnicha Kristodoulosa Latrenosa w 1088 roku. Jego fortyfikacje dominują nad wyspą Patmos. W klasztorze zachowana jest fantastyczna kolekcja religijnych klejnotów, począwszy od czasów pierwszych chrześcijan: relikwie, księgi ceremonialne, przebogate szaty i oczywiście ikony, których Caryca podarowała przeszło siedemdziesiąt. Kult św. Jana na wyspie Patmos jest wiecznie żywy, a jego ślady nadają całej wyspie mistyczny charakter.

Janina Szeruda-Goszyk
(PTEw Bielsko)

Odpowiedz

Możesz użyć tych znaczników HTML

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>