Dariusz Czyszczoń - prelegent
„Hebrajska retoryka biblijna” – to tytuł marcowego spotkania PTEw w Żorach. Temat przedstawiony został przez Dariusza Czyszczonia, który znany jest nam jako pomysłodawca i organizator wystawy „Historia Biblii” (wystawabiblii.pl). Wystawę tę mogliśmy oglądać w maju 2017 r. w żorskim muzeum.
Prelegent w przystępny i obrazowy sposób przedstawił zebranym niełatwy temat. Na wielu przykładach pokazane zostały podstawowe reguły czytania Pisma Świętego. Starożytni stosowali dwie podstawowe zasady – jedną z nich było zestawianie ze sobą dwóch kontrastujących historii lub wątków, czyli tzw. paralelizm. Można go dostrzec np. w przypowieściach o wdowim groszu, synu marnotrawnym i o zagubionej owcy. Inną konstrukcją stosowaną w tekstach biblijnych jest chiazm, który oznacza, że dana myśl czy fraza jest powtarzana w tekście dwukrotnie, np. „Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam” (J 6,47). Taka konstrukcja tekstu miała na celu zaakcentowanie danej myśli, tak by czytający bądź słuchający zwrócił szczególną uwagę na daną frazę, co podkreślało jej rolę w tekście.
Jeszcze inną, często stosowaną w Biblii konstrukcją, są przypowieści. Historie te celowo były ze sobą skontrastowane, tak by zapadły w pamięć słuchającego, jak w przypowieściach o Łazarzu i bogaczu. Stosowano również w hebrajskim konstrukcję „maszal”, czyli powiedzenie przez mędrca zagadki lub pytania. Celowo stosowano takie narzędzia w celu zaangażowania czytelnika czy skłonienia go do odpowiedzi na zadawane pytania. Wspólnie z prelegentem zebrani przeanalizowali kilka tekstów biblijnych: Łk 14,28-34, Ps 1, Mk 10,13-16, Łk 11,29-32.
W starożytności czytano Biblię na głos, a Żydzi mieli w zwyczaju czytanie wybranego fragmentu Pisma na głos dwukrotnie a nawet trzykrotnie, wszystko w celu lepszego zrozumienia. Do XIII w. nie było w Biblii podziału na rozdziały, a dopiero w XVI w. powstał podział na wersety, w związku z tym w przeszłości nie czytano krótkich urywków z pisma, ale całe księgi. Obecny podział ułatwia odnalezienie danego fragmentu, ale też często skraca nasze czytanie. Zachęcamy wszystkich do częstego czytania Biblii, najlepiej dłuższych fragmentów, całych rozdziałów.
Myślę, że ten krótki wykład znacznie rozświetlił nam temat sposobu czytania Słowa Bożego. Dariusz Czyszczoń podał wiele praktycznych informacji, w jaki sposób czytać i rozumieć czytany tekst. Zachęcił także zebranych do częstego czytania Biblii, najlepiej na głos, bo właśnie w taki sposób łatwiej zapamiętujemy dany fragment. Dobrą praktyką jest także uczenie się tekstów na pamięć. Z ostatniego spotkania wypływa najważniejszy wniosek – czytajmy Biblię!
Tekst: Teresa Gola, zdjęcia: Andrzej Żabka
Odpowiedz