W 2023 r. Walne Zebranie Delegatów PTEw przyznało godność Honorowego Członka Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego profesorowi Henrykowi Panuszowi – wybitnymi naukowcowi i zasłużonemu działaczowi Towarzystwa, oraz Michałowi Pilchowi – zasłużonemu działaczowi Towarzystwa, przez wiele lat prezesowi Oddziału PTEw w Ustroniu. Dzisiaj prezentujemy sylwetkę pierwszego z nich.
Prof. Henryk Panusz (fot. J. Szuman)
Henryk Panusz
Doc. dr hab. Henryk Panusz urodził się w 1929 r. w Warszawie, gdzie mieszkał do końca II wojny światowej, podczas której kontynuował naukę na tajnych kompletach. Był członkiem AK i brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie zamieszkał z rodziną w Łodzi. Studia chemiczne ukończył na Uniwersytecie Łódzkim (1952), na którym już wcześniej podjął pracę. Następnie pracował na tamtejszej Akademii Medycznej, na której obronił doktorat (1961). Uzyskał wówczas stypendium Fundacji Rockefellera, które umożliwiło mu pracę w Instytucie Rockefellera w Nowym Jorku. W latach 1963-1968 kontynuował pracę w Akademii Medycznej w Łodzi, gdzie w 1974 r. uzyskał habilitację i objął stanowisko kierownika Zakładu Biochemii. W latach 1983-1993 pracował w USA pracując kolejno na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis, w Narodowym Instytucie Zdrowia w Bethesdzie, Sloan-Kettering Cancer Institute w Nowym Jorku, oraz jako kierownik działu badawczego w Steller Biosystems w Columbii. Zajmował się głównie biochemią jądra komórkowego, jest autorem wielu prac badawczych i przeglądowych. Od 1993 r. przebywa na emeryturze, ale pozostał czynny zawodowo jako doradca naukowy, jak i społecznie. Był założycielem i prezesem Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności, założycielem Instytutu Tolerancji, prezydentem Fundacji Monumentum Judaicum Lodzense oraz prezesem oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Łodzi, brał również aktywny udział w kolejnych Forach Ewangelickich.
Uwaga!
Pogrzeb śp. Michała Pilcha odbędzie się w sobotę 27 maja o godz. 12 z kościoła ap. Jakuba Starszego w Ustroniu na miejscowy cmentarz.
Bo jeśli żyjemy, dla Pana żyjemy; jeśli umieramy, dla Pana umieramy; przeto czy żyjemy, czy umieramy, Pańscy jesteśmy. Rzym. 14;18.
Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wczoraj informację, iż odszedł od nas w wieku 85 lat Pan Michał Pilch…
Michał Pilch był pierwszym i wieloletnim prezesem Ustrońskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, pozostając przez cały czas jego aktywnym członkiem. Udzielał się także w działalności ogólnopolskiej Towarzystwa. Mieszkając w Ustroniu był przewodnikiem beskidzkim oraz wiceprezesem Towarzystwa Miłośników Ustronia. Ponadto publikował w lokalnej prasie oraz na łamach „Pamiętnika Ustrońskiego”. Zasłużony działacz społeczny.
W imieniu Zarządu Ustrońskiego Oddziału oraz jego członków i sympatyków, składam najszczersze kondolencje najbliższej Rodzinie, Przyjaciołom oraz wszystkim, którzy znali i cenili Drogiego Zmarłego.
W 2015 r. ukazał się w naszym serwisie pięćsetny, a w 2018 r. tysięczny post. Natomiast kilka dni temu – 11 sierpnia 2022 r., odnotowaliśmy już post tysiąc pięćsetny! Autorem tego jubileuszowego postu, który można przeczytać poniżej, jest doskonale nam znana dr Aneta M. Sokół – bibliotekoznawczymi, publicystka, działaczka społeczna, a także członkini Zarządu Oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Katowicach.
Na trzecią pięćsetkę postów w naszym serwisie czekaliśmy cztery lata, podczas gdy wcześniej na drugą tylko trzy. Powodem tego spowolnienia była oczywiście pandemia trwająca już trzeci rok, która w pewnym okresie praktycznie całkowicie zahamowała wszelką aktywność PTEw i jego Oddziałów. Liczymy, że takiego zamknięcia działalności już nie doświadczymy…
Dziękujemy Pani Aneto za aktywność publicystyczną w naszym serwisie i liczymy na dalsze interesujące recenzje oraz korespondencje z Katowic!
W 2021 r. Walne Zebranie Delegatów PTEw przyznało godność Honorowego Członka Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego profesorowi Tadeuszowi Stegnerowi – wybitnymi historykowi i zasłużonemu działaczowi Towarzystwa, przez wiele lat prezesowi Oddziału PTEw w Sopocie.
Rok później, w 2022 r. kolejne Walne Zebranie Delegatów tę samą godność przyznało Janinie Szeruda-Goszyk – zasłużonej działaczce Zarządu Głównego PTEw i wieloletniej prezes Oddziału w Bielsku.
Prof. Tadeusz Stegner
Tadeusz Stegner
Prof. dr hab. Tadeusz Stegner urodził się w 1952 r. w Gdańsku. Jest historykiem, profesorem nauk humanistycznych, związanym z Uniwersytetem Gdańskim. Specjalizuje się w historii Polski XIX i XX wieku, w szczególności dziejami polskiej myśli politycznej, zagadnieniami narodowo-wyznaniowymi oraz historią protestantyzmu na ziemiach polskich. Był m.in. dyrektorem Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego i przewodniczącym Rady Muzeum Miasta Gdyni. Przez wiele lat był prezesem Gdańskiego Oddziału PTEw (2004-2016). Był organizatorem kilkunastu sesji naukowych, w swoim dorobku naukowym ma ponad 150 publikacji. W 2001 r. uzyskał tytuł naukowy profesora. Wypromował 10 doktorów. Jego najważniejsze publikacje: „Polacy-ewangelicy w Królestwie Polskim 1815-1914. Kształtowanie się środowisk, ich działalność społeczna i narodowa” (1992), „Ewangelicy warszawscy. 1815-1918” (1993), „Pastorzy Królestwa Polskiego na studiach teologicznych w Dorpacie w XIX wieku” (1993), „Bóg, protestantyzm, Polska. Biografia pastora Leopolda Marcina Otto (1819–1882)” (2000), „Ewangelicy ziem polskich XIX wieku. Sylwetki wybitnych postaci” (2008), „Historia turystyki. Polska i świat” (2016), „Leopold Otto (1819-1882). Nowa droga Kościoła ewangelickiego w Polsce” (2019), „Kościoły, wyznania, wspólnoty i związki religijne w Królestwie Polskim (1815-1914)” (2022, z K. Lewalskim). Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Janina Szeruda-Goszyk
Janina Szeruda-Goszyk
Janina Szeruda-Goszyk urodziła się w 1938 r. w Chorzowie na Górnym Śląsku. Po ukończeniu w 1961 r. studiów prawniczych na Uniwersytecie Łódzkim odbyła aplikację sędziowską w sądzie okręgowym w Opolu, po czym została zatrudniona w biurze prawnym Śląskiej Kolei Państwowej. Po egzaminie sędziowskim, a następnie radcowskim, pracowała jako radca prawny. W 1968 r. wyszła za mąż i zamieszkała w Bielsku-Białej, gdzie pracowała do emerytury w jednostce kolejowej Dyrekcji Rejonowej Kolei, jednocześnie przez 10 lat była radcą prawnym ZUS. Jako członek Oddziału PTEw w Bielsku, w 1994 r. została wybrana jego prezesem i pełniła tę funkcję przez cztery kadencje do 2011 r. W latach 2002-2011 była członkiem Zarządu Głównego PTEw. W latach 2011-2017 pełniła zastępczo funkcję sekretarza, do dziś jest kronikarzem Oddziału. Od 2017 r. po śmierci prezesa, ks. bp. Jana Szarka, jako wiceprezes Oddziału pełniła obowiązki prezesa (2020-2022). Udzielała się także w parafii, m.in. w latach 90. była członkiem rady parafialnej i udzielała parafianom bezpłatnych porad prawnych.
Zapraszamy do obejrzenia rozmowy z dr. Aldoną Karską – prezes Oddziału PTEw w Warszawie: Rozmowy Studia Lutheraneum: „Kaliszanka – Warszawianka”. Premiera audycji odbyła się 20 maja 2022 r.
W styczniu Oddział PTEw w Katowicach nie organizuje spotkania, ponieważ w przewidzianym dla niego terminie miejscowa parafia ewangelicko-augsburska zaprasza na nabożeństwo ekumeniczne w ramach Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan. Nabożeństwo odbędzie się we wtorek 18 stycznia o godz. 17:30. Kazanie wygłosi ks. Adam Stelmach z Kościoła Polskokatolickiego.
W 2020 r. odeszło do Pana wielu wybitnych działaczy Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, w tym pięcioro członków honorowych. Niektórzy z nich z powodu zarażenia koronawirusem Covid-19. W kolejności chronologicznej w tym roku zmarli:
mgr inż. Ligia Jasiok (25 lutego) – była prezes Oddziału w Bielsku,
ks. bp dr Janusz Narzyński (14 marca) – były biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce (honorowy członek PTEw),
ks. dr Włodzimierz Nast (18 kwietnia) – członek zarządu Oddziału w Warszawie,
dr Zofia Wojciechowska (19 kwietnia) – była prezes Zarządu Głównego PTEw i prezes Oddziału w Łodzi (honorowy członek PTEw),
inż. Władysław Sosna (19 sierpnia) – publicysta, prezes Oddziału w Cieszynie i były członek Zarządu Głównego PTEw (honorowy członek PTEw),
mec. Bernard Rozwałka (29 sierpnia) – były prezes Zarządu Głównego PTEw (honorowy członek PTEw),
ks. bp dr Jan Szarek (8 października) – prezes Oddziału w Bielsku, były biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce (honorowy członek PTEw),
Z ogromnym żalem informujemy, że dzisiaj, 8 października 2020 r., zmarł ks. bp dr Jan Szarek – honorowy członek Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego i prezes Oddziału w Bielsku, zasłużony w okresie kierowania Diecezją Cieszyńską Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce przy tworzeniu Oddziałów Towarzystwa na obszarze jego Diecezji. Łączymy się w wielkim smutku z rodziną i przyjaciółmi Zmarłego…
Ks. bp dr Jan Szarek urodził się w 1936 r. w Bielsku-Białej. Studia teologii ewangelickiej ukończył w 1960 r. na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, po czym został ordynowany na duchownego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Był wikariuszem parafii w Nawiadach na Mazurach, w latach 1962-1970 pracował w parafii w Giżycku. W latach 1970-1975 był wikariuszem diecezjalnym w Bielsku-Białej, gdzie w 1975 r. został wybrany drugim proboszczem. W 1979 r. został konseniorem, a w 1980 r. seniorem (zwierzchnikiem) Diecezji Cieszyńskiej. W 1991 r. Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP wybrał go biskupem Kościoła. Przez dwie kadencje był prezesem Polskiej Rady Ekumenicznej. W 2001 r. otrzymał doktorat honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej. W latach 80. był orędownikiem zakładania Oddziałów PTEw na Śląsku Cieszyńskim. W 2017 r. został wybrany prezesem Oddziału PTEw w Bielsku. Zmarł w 2020 r.
Z wielkim żalem zawiadamiamy, że 29 sierpnia 2020 r. niespodziewanie zmarł mecenas Bernard Rozwałka – honorowy członek Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, w latach 1983-1991 pierwszy prezes Zarządu Głównego PTEw po rozszerzeniu jego działalności na cały kraj. Łączymy się w wielkim smutku z rodziną i przyjaciółmi Zmarłego…
Nabożeństwo żałobne odbędzie się w poniedziałek 7 września 2020 r. o godz. 11 w kościele ewangelicko-augsburskim w Poznaniu przy ul. Obozowej 5. Pogrzeb odbędzie się o godz. 12:45 na cmentarzu Miłostowo (wejście od strony ul. Warszawskiej).
Bernard Rozwałka urodził się w 1951 r. w Szczecinie. Po studiach prawniczych na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, związał się z tym miastem na stałe. Tam odbył aplikację sądową, a następnie adwokacką i był adwokatem Wielkopolskiej Izby Adwokackiej. Przez wiele lat pracował w samorządzie adwokackim będąc członkiem Okręgowej Rady Adwokackiej w Poznaniu, a pełniąc w niej funkcję wicedziekana. Od 1982 r. był członkiem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu i mocno zaangażował się w jej życie. Przez ok. 30 lat był członkiem rady parafialnej oraz jej prezesem. Przez pięć kadencji był członkiem Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, w tym przez jedną kadencję wiceprzewodniczącym Rady Synodalnej. Od 1983 r. był członkiem PTEw, w tym czasie przyczynił się do rozszerzenia działalności Towarzystwa na cały kraj. W 1985 r. pierwsze po rozszerzeniu Walne Zebranie Delegatów wybrało go prezesem Zarządu Głównego PTEw, a w 1987 r. Nadzwyczajne Walne Zebranie Delegatów wybrało go na tę funkcję na kolejną, drugą kadencję. W okresie jego prezesury wyłonił się współczesny kształt PTEw. Zmarł w 2020 r.
W związku ze śmiercią śp. Władysława Sosny, redakcja naszego serwisu pragnie przypomnieć nietuzinkową postać Zmarłego, a także Jego najważniejsze dokonania. Publikujemy zatem kilkunastostronicowy szkic, który pierwotnie ukazał się w Jego pomnikowym wyborze prac pt. „Barwy luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim” w 2015 roku. Książkę tę wydało Polskie Towarzystwo Ewangelickie, którego Zmarły był Honorowym Członkiem.
Z inicjatywy działaczy Oddziału PTEw w Katowicach rozpoczęła się na portalu zrzutka.pl zbiórka środków na wydanie książki dr. Jerzego Siechowskiego o wybitnym katowickim kompozytorze, dyrygencie i organiście. Link do zbiórki:
Książka dr. Jerzego Siechowskiego w przystępny i ciekawy sposób przybliża sylwetkę katowickiego kompozytora ukazując jednocześnie bogactwo życia muzycznego w przedwojennych Katowicach. Wszystkich zainteresowanych tą postacią prosimy o wsparcie inicjatywy wydania biograficznej książki o Fritzu Lubrichu.
Fritz Lubrich (1862-1952)
Fritz Lubrich (1862-1952) był wybitnym kompozytorem, dyrygentem i organistą w ewangelickim kościele Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach.
Uczęszczał do gimnazjum w Nysie, a w latach 1905-1908 do seminarium nauczycielskiego w Żaganiu. W 1907 r. został uczniem Maxa Regera i Karla Straube w konserwatorium w Lipsku. Pod koniec studiów otrzymał nagrodę Arthura Nikischa w dziedzinie kompozycji. W latach 1911-1919 był nauczycielem muzyki w ewangelickim kolegium nauczycielskim w Bielsku. W 1917 r. otrzymał austriacki tytuł profesora. W 1919 r. był krótko starszym organistą w kościele św. Pawła we Wrocławiu.
Z początkiem lat dwudziestych XX w. został organistą i chórmistrzem w ewangelickim kościele w Katowicach. Prowadził niemieckie i polskie chóry świeckie i kościelne, między innymi Meistersche Gesangverein, z którym wykonał katowicką prapremierę „Stabat Mater” Karola Szymanowskiego. Jednocześnie był kierownikiem miejscowego konserwatorium muzycznego.
Po wojnie wyjechał do Hamburga, gdzie był organistą i pedagogiem. Wśród jego uczniów byli Engelbert Hilbic, Günter Bialas, Gerd Zacher i Kurt Schwaen. Był uznanym kompozytorem, którego utwory do dziś znajdują się w obiegu koncertowym.
