Archiwum

Zmarł śp. Profesor Karol Karski (1940-2025) – Honorowy Członek PTEw

Śp. Profesor Karol Karski


Z głębokim żalem zawiadamiamy, że dzisiaj, 5 kwietnia 2025 r., w wieku 84 lat zmarł prof. dr hab. Karol Karski, Honorowy Członek Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego.

Pogrzeb odbędzie się w poniedziałek, 14 kwietnia. Nabożeństwo żałobne rozpocznie się o godz. 13 w kościele ewangelicko-augsburskim Świętej Trójcy w Warszawie przy pl. Małachowskiego. Po nabożeństwie nastąpi odprowadzenie do grobu rodzinnego na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie przy ul. Młynarskiej 54/56/58.

Zamiast kwiatów i wieńców Rodzina Zmarłego prosi o wsparcie Fundacji Hospicjum Onkologiczne św. Krzysztofa. Dane do przelewu: Fundacja Hospicjum Onkologiczne św. Krzysztofa, ul. Pileckiego 105, 02-781 Warszawa. Nr konta: 68 1240 5963 1111 0000 4799 9077. Więcej o fundacji: https://fho.org.pl/.

Prof. dr hab. Karol Karski (1940-2025) urodził się w Katowicach. Absolwent Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (ChAT). Po ukończeniu studiów przez trzy lata pracował jako publicysta. W latach 1970-1982 był pracownikiem Polskiej Rady Ekumenicznej. Równocześnie w 1972 r. podjął studia w Instytucie Ekumenicznym w Bossey k. Genewy, a w 1978 r. uzyskał doktorat w ChAT. W 1983 r. został zastępcą redaktora naczelnego półrocznika „Studia i Dokumenty Ekumeniczne”, a później redaktorem naczelnym. Prowadził wykłady na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1991 r. rozpoczął pracę naukową na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W 1992 r. uzyskał habilitację z teologii ekumenicznej na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 2002 r. otrzymał tytuł naukowy profesora nauk teologicznych. W latach 2007-2011 był członkiem Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk. Jest jednym z najaktywniejszych ekumenistów w Polsce. Był prezesem Zarządu Fundacji Ekumenicznej „Tolerancja” i redaktorem naczelnym periodyku „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” do 2019 r. W latach 1986-1999 oraz 2009-2017 był prezesem warszawskiego oddziału PTEw. Laureat nagrody św. Brata Alberta w zakresie ekumenizmu. Opublikował ponad 700 artykułów naukowych oraz m.in. następujące książki: Dążenia ekumeniczne we współczesnym świecie (1974, 1986), Symbolika. Zarys wiedzy o Kościołach i wyznaniach chrześcijańskich (1994, 2003), Protestanci i ekumenizm. Wkład spadkobierców Reformacji w dzieło jedności (2001), Od Edynburga do Porto Alegre. Sto lat dążeń ekumenicznych (2007), Credo. Symbol naszej wiary (współautor, 2009).

Oddział PTEw w Cieszynie obchodził 40-lecie

Ks. bp Adrian Korczago

Ks. Marcin Brzóska


W niedzielę, 30 marca 2025 r., cieszyński oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego obchodził 40-lecie swojego istnienia i działalności.

Uroczystości rocznicowe rozpoczęło nabożeństwo w kościele Jezusowym, w czasie którego kazanie wygłosił ks. bp prof. Adrian Korczago. W czasie nabożeństwa dziękowano Bogu za 40-lat działalności oraz wspomniano zmarłych członków oddziału, w szczególności dwóch poprzednich prezesów: śp. Władysława Kaletę i śp. Władysława Sosnę.

Po nabożeństwie odbyło się spotkanie w sali parafialnej, które prowadził proboszcz ks. Marcin Brzóska. Podczas tego spotkania swoje gratulacje i życzenia przekazali jubilatowi biskup Diecezji Cieszyńskiej ks. bp Adrian Korczago, burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz, prezes Zarządu Głównego PTEw – dr Michał Jadwiszczok oraz goście reprezentujący oddziały PTEw w Jaworzu, Ustroniu i Bielsku-Białej. Pozdrowienia od partnerskiego Stowarzyszenia Hereditas na Zaolziu przekazał jego przewodniczący Adam Cieślar.

Czytaj dalej »

O śpiewnikach ewangelickich na Górnym Śląsku

Ks. Konrad Indeka - prelegent


18 marca 2025 r. w sali parafialnej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach odbyło się kolejne spotkanie katowickiego Oddziału PTEw. Prelegentem był ks. Konrad Indeka, wikariusz miejscowej parafii, który przedstawił temat „Śpiewniki ewangelickie używane na terenie Górnego Śląska”. Spotkanie tradycyjnie otworzyła prezes Oddziału prof. Grażyna Szewczyk wprowadzając uczestników w tematykę prelekcji.

Ks. Indeka zaprezentował słuchaczom, jakimi śpiewnikami posługiwali się ewangelicy na Górnym Śląsku od momentu pojawienia się tego wyznania na tych terenach po bardziej współczesne górnośląskie śpiewniki drukowane dla niemieckich jak i polskich wiernych. Na początku prelegent przypomniał, jaką rolę odgrywało pieśniarstwo w duchowości ewangelickiej, w tym jaką wagę nadał muzyce sam Marcin Luter. Przypomniane zostało, że śpiew według Reformatora był formą głoszenia Ewangelii, w tym stał się ważną częścią ewangelickiego nabożeństwa, dlatego też nadawano duże znaczenie wspólnym śpiewom i wspomagającym go kancjonałom. W dalszej kolejności zaprezentowany został przegląd śpiewników używanych w ciągu kilku wieków przez luteran na Górnym Śląsku. Były to zarówno śpiewniki niemieckojęzyczne jak i polskojęzyczne, od XVI-wiecznych, poprzez charakterystyczne kancjonały brzeskie, po coraz obszerniejsze śpiewniki XIX- raz XX-wieczne, których celem było ujednolicenie tradycji śpiewu kościelnego dla wiernych na tym terenie.

Czytaj dalej »

Reformacja a rozwój nauk: Cieszyn, 10 kwietnia


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie zaprasza wszystkich na prelekcję „Reformacja a rozwój nauk”, którą przedstawi Józef Król, wiceprezes PTEw.

Spotkanie odbędzie się w czwartek 10 kwietnia 2025 r. o godz. 15 w sali w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy placu Kościelnym 6.

Serdecznie zapraszamy!

Prof. Jerzy Sojka – pierwsze państwo protestanckie w Europie powstało 500 lat temu: Jaworze, 7 kwietnia


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Jaworzu zaprasza wszystkich zainteresowanych na prelekcję „500 lat od powstania pierwszego państwa protestanckiego w Europie”, którą przedstawi prof. Jerzy Sojka z ChAT w Warszawie.

Spotkanie odbędzie się w poniedziałek 7 kwietnia 2025 r. o godz. 18.00 w sali parafialnej w Jaworzu k. Bielska-Białej, pl. Kościelny 26.

Serdecznie zapraszamy!

Najbliższe spotkania PTEw – kwiecień 2025

Data         Oddział   Prelegent, temat 

7 kwietnia   Jaworze   Prof. Jerzy Sojka (ChAT), 500 lat od powstania pierwszego państwa 
                         protestanckiego w Europie
10 kwietnia  Cieszyn   Józef Król, Reformacja a rozwój nauk
15 kwietnia  Katowice  Bożena Polak, Grecja – śladami apostoła Pawła
22 kwietnia  Ustroń    Adam Cieślar (prezes Stowarzyszenia Historycznego HERADITAS z Zaolzia),
                         Działalność Stowarzyszenia HERADITAS na Zaolziu oraz dzieje ewangelików 
                         w Bystrzycy i Ligotce Kameralnej
24 kwietnia  Cieszyn   Sabina Rabin, Ks. Dietrich Bonhoeffer
24 kwietnia  Ustroń    Wycieczka na Zaolzie
24 kwietnia  online    Posiedzenie Zarządu Głównego PTEw

Katarzyna Szkaradnik o kazaniach ks. Traugotta Bartelmusa: Cieszyn, 27 marca

Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie zaprasza wszystkich na prelekcję „O zasługach i polskich kazaniach Traugotta Bartelmusa – pierwszego superintendenta dla Moraw, Śląska i Galicji”, którą przedstawi dr Katarzyna Szkaradnik.

Spotkanie odbędzie się w czwartek 27 marca 2025 r. o godz. 15 w sali w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy placu Kościelnym 6. Serdecznie zapraszamy!

Katarzyna Szkaradnik – literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, redaktorka tekstów, twórczyni edycji źródłowych. Jest autorką książek „Historia jako narracja i doświadczenie w tekstach Jana Szczepańskiego, Józefa Pilcha i Jana Wantuły” (2021) oraz „Poszukiwacz sensu wśród strzępków historii. Wokół »Z. Po-wieści« Mieczysława Porębskiego” (2023). Opracowała m.in. „Zmieszany zapach książek i jabłek. Wybór korespondencji Jana Wantuły z lat 1899–1953” oraz „»W atmosferze ksiąg, gór i bliskich dusz«. Wybór korespondencji Józefa Pilcha z lat 1936–1995”. Publikowała m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Czasie Kultury”, „Przestrzeniach Teorii”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”. Interesuje się antropologią literatury, hermeneutyką, literackimi reprezentacjami historii, pamięci i tożsamości, a także kulturą i przeszłością Śląska Cieszyńskiego. Pracuje na Uniwersytecie Śląskim.

Prof. Wacław Gojniczek o ewangelikach – książętach cieszyńskich

Prof. Wacław Gojniczek - prelegent


3 marca 2025 r. odbyło się kolejne spotkanie Oddziału PTEw w Jaworzu. Tematem spotkania była rocznica urodzin książąt cieszyńskich „Książęta Cieszyńscy: Wacław III Adam w 500-lecie urodzin i jego syn Adam Wacław w 450-lecie urodzin”. Temat przedstawił w bardzo interesujący i przystępny sposób prof. Wacław Gojniczek z Cieszyna.

Zamek książęcy w Cieszynie

Swoją barwną prelekcję prelegent rozpoczął od omówienia Reformacji na Śląsku w najszerszym pojęciu obszaru Śląska.

Następnie został przedstawiony opiekun małoletniego księcia Wacława III Adama, Johann Perstein – morawski i czeski szlachcic ur. 14.11.1487 r. w Morawskim Krumlovie. W latach 1525 i 1528 zobowiązał się przed księciem cieszyńskim Kazimierzem II otoczyć opieką Wacława III Adama, który w 1540 r. poślubił jego córkę Marię. Jan w tym czasie praktycznie zarządzał księstwem cieszyńskim, przebywał na Morawach i wraz z matką Wacława III Adama – Anną z Hohenzolernów współrządził do 1539 r. Czas rządów Persteina jako regenta, jest udokumentowany w postaci wystawionych i zachowanych do dziś dokumentów. Wielki wpływ na wybór wyznania ewangelickiego przez księcia Wacława III Adama, który żył w latach 1524-1579 miał właśnie on – Jan Perstein, który wspierał luteranizm. Według dokumentów w 1551 r. książę Wacław III Adam był już luteraninem.

Czytaj dalej »

Śpiewniki ewangelickie na Górnym Śląsku: Katowice, 18 marca


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Katowicach zaprasza na spotkanie „Śpiewniki ewangelickie używane na terenie Górnego Śląska”. Prelekcję przedstawi ks. Konrad Indeka.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 18 marca 2025 r. o godz. 17, w sali Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach przy ul. Warszawskiej 18.

Serdecznie zapraszamy!

Zebranie sprawozdawcze Oddziału PTEw w Cieszynie: 13 marca


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie zaprasza wszystkich na doroczne zebranie sprawozdawcze członków Oddziału.

Zebranie odbędzie się w czwartek 13 marca 2025 r. o godz. 15 w sali w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy placu Kościelnym 6.

Serdecznie zapraszamy!

Najbliższe spotkania PTEw – marzec 2025

Data      Oddział   Prelegent, temat 

3 marca   Jaworze   Prof. Wacław Gojniczek, Książęta Cieszyńscy: Wacław III Adam w 500-lecie urodzin
                      i jego syn Adam Wacław w 450-lecie urodzin
13 marca  Cieszyn   Zebranie sprawozdawcze Oddziału PTEw w Cieszynie
17 marca  Warszawa  Prof. dr hab. Elżbieta Jastrzębowska, Maksencjusz, Konstantyn i chrześcijanie 
                      oraz 1600 lat manipulacji pamięcią historyczną
18 marca  Katowice  Ks. Konrad Indeka, Śpiewniki ewangelickie używane na terenie Górnego Śląska
18 marca  Ustroń    Spotkanie autorskie Szymona Brody - autora książki „Dla wiary i regionu”,
                      poświęcone unikatowym zbiorom „Biblioteki dla każdego” w Skoczowie
20 marca  Łódź      Prof. Zbigniew Pilch, Retoryka w muzyce baroku, czyli tajny kod kompozytorów
27 marca  Cieszyn   Dr Katarzyna Szkaradnik, O zasługach i polskich kazaniach Traugotta Bartelmusa 
                      – pierwszego superintendenta dla Moraw, Śląska i Galicji
30 marca  Cieszyn   40-lecie Oddziału PTEw w Cieszynie - nabożeństwo jubileuszowe w kościele Jezusowym

Józef Król przedstawił prelekcję o wpływie Reformacji na rozwój kartografii

Józef Król - prelegent


18 lutego 2025 r. odbyło się kolejne spotkanie katowickiego Oddziału PTEw, które miało miejsce na parafii ewangelickiej w Katowicach. Gościem spotkania był Józef Król z parafii ewangelickiej w Jaworzu, który przedstawił wykład zatytułowany „Reformacja a rozwój nauk na przykładzie kartografii”. Prelegenta zaprezentowała dr Aneta Sokół – Józef Król jest aktywnym członkiem swojej parafii, pełnił również wiele funkcji na polu kościelnym, m.in. w synodzie diecezjalnym diecezji cieszyńskiej oraz jako członek Synodu Kościoła. Jest on również uznanym działaczem PTEw, w tym współzałożycielem Oddziału w Jaworzu, a także wieloletnim prezesem Zarządu Głównego PTEw – od 2002 r. do 2024.

Józef Król przybliżył słuchaczom początki XVI-wiecznej kartografii z protestanckiego punktu widzenia, przedstawiając pierwszych twórców map Polski oraz Śląska. Na początku prelegent przypomniał, że Reformacja obok rozwoju języków narodowych wywarła także znaczący wpływ na rozwój nauki, w tym na wiele kształtujących się dopiero dziedzin naukowych. Podkreślona została rola Filipa Melanchtona, przyjaciela Lutra, który był m.in. znawcą historii czy matematyki, zabiegał także o rozwój nauki równolegle do rozprzestrzeniania się idei Reformacji. Melanchton zyskał dzięki temu przydomek Nauczyciela Niemiec.

Czytaj dalej »