Archiwum

Reformacja pod Wawelem

Bogusław Tondera - prelegent

Kolejne spotkanie bielskiego Oddziału PTEw odbyło się w dniu 17 listopada br. Red. Bogusław Tondera – prezes krakowskiego Oddziału, odwiedził nas jako prelegent i zapoznał z tematem związanym z Reformacją pod Wawelem w Krakowie, czyli z wydarzeniami, które działy się tam od początku Reformacji. Fakt ogłoszenia 95 tez Lutra dotarł bardzo szybko do Krakowa, gdzie szczególnie na uniwersytecie śledzono rozwój wydarzeń w Wittenberdze.

Cały okres rozwoju Reformacji prelegent podzielił na cztery etapy. W latach 20. XVI w. pojawiły się pierwsze wystąpienia duchownych i uczonych, którzy przekazywali zwiastowanie reformacyjne. Po pewnym czasie pojawiło się wielu ewangelików. Towarzyszyły jednak temu prześladowania i oskarżenia. Mimo tego nie zdołano całkowicie zahamować rozwoju reformacji w Krakowie. Pierwsze publiczne kazania ewangelickie w niektórych kościoła Krakowa rozpoczęły się w latach 1545-1547. Kilka lat później pod Krakowem sporadycznie odprawiane były dla ewangelików publicznie nabożeństwa jako nabożeństwa domowe.

Czytaj dalej »

Recenzja książki-wywiadu z ks. bp. Januszem Jaguckim: Biskup, biskupina, bezpieka (2015)

Zapraszamy do zapoznania się z recenzją książki zawierającej wywiad-rzekę z emerytowanym biskupem Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, ks. Januszem Jaguckim oraz jego żoną Danutą: Biskup, biskupina, bezpieka. Rozmowę przeprowadził Mariusz Piotrowski, a książkę wydało Wydawnictwo Mazurskie w Giżycku w 2015 r.

Przeczytaj także:

Bez drukarstwa nie byłoby Reformacji…: Kraków, 26 listopada

Krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego serdecznie zaprasza wszystkich zainteresowanych obejrzeniem „klocków doktora Marcina Lutra” na spotkanie z Marią Gajek – kustosz Działu Grafiki w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), połączone z prezentacją klocków drzeworytniczych służących do druku Biblii Wittenberskiej oraz z przedstawieniem postaci zasłużonych profesorów Uniwersytetu należących do krakowskiej Parafii Ewangelickiej.

Spotkamy się w sobotę 26 listopada 2016 r. o godz. 10:50 przed gmachem Collegium Novum UJ (na Plantach). Zakończenie przewidziane jest ok. godz. 13:15, zaś potem możliwe będą rozmowy przy kawie i herbacie w kawiarni „U Pęcherza” w Collegium Maius.

Spotkanie promocyjne książki Patrzeć, dostrzec, zrozumieć,
z udziałem autora, ks. Karola Macury: Żory, 30 listopada

Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Żorach zaprasza na promocję książki „Patrzeć, dostrzec, zrozumieć”, w której weźmie udział autor – ks. Karol Macura z Drogomyśla.

Spotkanie odbędzie się w środę 30 listopada 2016 r. o godz. 17:30 w sali Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Żorach, ul. Osińska 4.

Ks. Karol Macura oprócz teologii ewangelickiej studiował także na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, stąd interesuje go zwłaszcza twórczość artystów bliskich protestanckiemu widzeniu świata lub podejmujących biblijne tematy. Szkice o Rembrandcie, Cranachu, Caravaggiu, Memlingu czy Brueglu należą w książce do najciekawszych. Wnikliwe spostrzeżenia zawierają także rozdziały poświęcone obliczu Jezusa, Jego rękom czy ukrzyżowaniu, w ujęciu różnych malarzy.

Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych!

Listopad 2016 w jaworzańskim oddziale PTEw

Chata Międzyrzecze

14 listopada oddział w Jaworzu odbył swe zebranie na posiedzeniu wyjazdowym w sąsiedniej parafii w Międzyrzeczu, której członkowie także należą do jaworzańskiego oddziału PTEw. Okazja do takiego spotkania była znamienita, gdyż zaledwie kilka dni wcześniej minęła 150. rocznica poświęcenia kościoła w Międzyrzeczu i powstania parafii. Spotkanie jubileuszowe miało miejsce w „Chacie Międzyrzecze” i miało charakter otwarty. Wiceprezes Oddziału PTEw w Jaworzu, a kurator parafii w Międzyrzeczu – Mariusz Fender, w wyczerpujący sposób w swej prawie dwu i półgodzinnej prelekcji przybliżył historię ewangelicyzmu w tej miejscowości, od Reformacji po czasy współczesne, zaś po części oficjalnej liczni uczestnicy spotkania zostali zaproszeni na poczęstunek.

Wcześniej, 1 listopada (a również 31 października) tradycyjnie członkowie jaworzańskiego oddziału PTEw przeprowadzili kwestę cmentarną na cmentarzu parafialnym w Jaworzu. W tym roku w zbiórkę włączyli się członkowie rady parafialnej w Jaworzu. Środki pieniężne zostały przekazane na potrzeby związane z rewitalizacją chodników cmentarnych w Jaworzu.

Czytaj dalej »

Ks. Karol Kotschy

Informacja przekazana na spotkaniu PTEw w Ustroniu oparta została na moim opracowaniu zamieszczonym w „Pamiętniku Ustrońskim” nr 13 wydanym w 2007 r. (można go zakupić w Muzeum Ustrońskim, lub poprzez stronę internetową www.tmu.ustron.pl). Na spotkaniu przedstawiłem fragmenty tego opracowania.

Ks. Karol Kotschy (1798-1856). Portret w zakrystii kościoła w Ustroniu

Karol Fryderyk Kotschy urodził się w Cieszynie 25 stycznia 1789 r. Po skończeniu nauki w szkołach cieszyńskich dalszą naukę kontynuował na uniwersytecie w Lipsku. Tam w latach 1807-1810 oprócz studiów teologicznych uczęszczał również na wykłady z medycyny i botaniki. Po skończonych studiach powrócił do Cieszyna, gdzie w 1811 roku został ordynowany i powołany na stanowisko proboszcza w Ustroniu. Do 1837 roku był także proboszczem w Goleszowie. W roku 1812 r. zawarł związek małżeński z Julią Schimko. Miał 3 synów i 5 córek. Najstarszy Teodor był znanym, największym w XIX wieku europejskim botanikiem, Herman był proboszczem w Jaworzu, a najmłodszy Oskar proboszczem w Bystrzycy na Zaolziu.

Czytaj dalej »

Recenzja książki G. Gizewiusza, Rozważania na temat jedności, czystości i wolności nauki, wewnątrz Kościoła i ponad nim, co w tym względzie jest konieczne (1839; 2016)

Zapraszamy do zapoznania się z recenzją druku ks. Gustawa Gizewiusza pt. Rozważania na temat jedności, czystości i wolności nauki, wewnątrz Kościoła i ponad nim, co w tym względzie jest konieczne, pochodzącego z 1839 r. Druk został wznowiony w 2016 r. w dwujęzycznej wersji (reprint wersji niemieckiej i polskie tłumaczenie Ewy Sojki) przez Parafię Ewangelicko-Augsburską w Ostródzie oraz Muzeum w Ostródzie.

Przeczytaj także:

Gustaw Gizewiusz (Gisevius) (1810-1848) – duchowny ewangelicki, teolog, polski działacz społeczno-narodowy i polityczny na Mazurach, literat, folklorysta, publicysta, tłumacz, redaktor, wydawca i bibliofil.

Bogusław Tondera o podróżach ewangelickich: Katowice, 22 listopada

Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Katowicach zaprasza na spotkanie z red. Bogusławem Tonderą, prezesem oddziału PTEw w Krakowie. Temat spotkania: „Podróże ewangelickie: Czechy, Niemcy, Szwajcaria, Izrael”.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 22 listopada 2016 r. o godz. 17.00 w sali parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach przy ul. Warszawskiej 18.

Serdecznie zapraszamy!

O Reformacji w Krakowie: Bielsko, 17 listopada

Listopadowe spotkanie bielskiego Oddziału PTEw ponownie będzie związane z tematyką historyczną, nawiązując do jubileuszu 500-lecia Reformacji. Gościem będzie Bogusław Tondera – prezes krakowskiego Oddziału PTEw.

Prelegent opowie, jak rozwijała się Reformacja w Krakowie – królewskim mieście, od momentu pierwszego nabożeństwa reformacyjnego przeprowadzonego w dniu 17 sierpnia 1557 roku. Zatem w 2007 r. minęła 450. rocznica Reformacji pod Wawelem. Natomiast w 1570 r. parafia w Krakowie stała się społecznością jednoczącą ewangelików wyznań reformowanego i augsburskiego.

Spotkanie odbędzie się 17 listopada 2016 r. o godz. 17 na Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Bielsku przy pl. M. Lutra.

Zapraszamy członków bielskiego Oddziału PTEw oraz wszystkich zainteresowanych tematem!

Październik 2016 w jaworzańskim oddziale PTEw

Kościół w Wieszczętach

3 października 2016 r. odbyło się pierwsze z dwóch zebrań oddziału zaplanowanych w tym miesiącu. W prelekcji pt. „100 lecie poświęcenia kaplicy w Wieszczętach”, ks. Piotr Janik z Wieszcząt w bardzo interesujący i nieszablonowy sposób przedstawił dzieje wpierw gminy szkolno-cmentarnej, następnie filiału, oraz budowy pierwszej i drugiej kaplicy. Rozpoczął jednak od położenia Wieszcząt, kaplicy i parafii, na podstawie dokumentów urzędowych oraz ludzkich zapatrywań, które były zależne od tzw. punktu siedzenia i perturbacji z tym związanych. Przedstawił także „ekumeniczne blaski i cienie” na tym terenie. W czasie prelekcji można było obejrzeć niektóre archiwalne zdjęcia i dokumenty, które prelegent przywiózł ze sobą.

Ks. Piotr Janik - prelegent

Ewangelicy z Wieszcząt i Kowali oraz okolicznych miejscowości, po Patencie Tolerancyjnym należeli do parafii w Jaworzu. Trzeba było pokonać sporą odległość i przejść przez kilka wiosek, by znaleźć się w kościele w Jaworzu. Niewykluczone, że ewangelicy z Kowali uczęszczali także do Drogomyśla, jednak droga wiodła głównie miedzami przez kilka miejscowości wśród pól i stawów oraz leśnymi duktami. Nie było problemu od wiosny do jesieni, ale zimą nie było łatwo.

Czytaj dalej »

Śladami Reformatorów: Luter, Műntzer, Spalatyn

cg6355

Podczas ostatniego spotkania warszawskiego Oddziału PTEw w dniu 17 października 2016 r., Aldona i Karol Karscy przedstawili prelekcję multimedialną z cyklu „Śladami reformatorów”. Dotyczyła ona życia i działalności Marcina Lutra, Tomasza Műntzera i Jerzego Spalatyna.

Prelegenci odwiedzili Wittenbergę i miejsca związane z Lutrem: klasztor, w którym mieszkał jako mnich a potem ze swoją rodziną – dzisiaj budynek ten mieści zbiór pamiątek po reformatorze, oraz kościół miejski, w którym przez wiele lat głosił kazania.

Czytaj dalej »

Przypomnienie ks. Karola Kotschego: Ustroń, 15 listopada

Ks. Karol Kotschy (1789-1856)

Oddział PTEw w Ustroniu zaprasza na spotkanie, podczas którego Michał Pilch przypomni sylwetkę i dokonania ks. Karola Kotschego (1789-1856) – proboszcza ustrońskiej parafii ewangelickiej w latach 1811-1856.

Ks. Kotschy był duchownym luterańskim, a także botanikiem. Ponadto był zasłużony dla rozwoju oświaty i kultury polskiej na Śląsku Cieszyńskim. Spotkanie zostanie zorganizowane z okazji 160. rocznicy jego śmierci.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 15 listopada 2016 r. o godz. 17 w sali Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Ustroniu, ul. ks. Kotschego 4.

Zapraszamy wszystkich członków i sympatyków Oddziału!