Archiwum

W Bielsku przypomniano ks. seniora Karola Kulisza

Członkowie bielskiego Oddziału PTEw spotkali się w okresie adwentu w dniu 15 grudnia. Towarzyszyły nam pieśni, dekoracje, poczęstunek oraz opłatki i składanie życzeń, którymi w dobrym nastroju zakończyliśmy spotkanie.

Jako prelegent został zaproszony ks. Marek Londzin z Dzięgielowa, który przypomniał nam zacnego duchownego ks. sen. Karola Kulisza (1873-1940), będącego wśród ewangelików na Śląsku Cieszyńskim postacią znaną i popularną z różnych dziedzin działalności, nie tylko jako znakomity kaznodzieja.

Prelegent przekazał nam wiele szczegółów związanych z życiem rodu Kuliszów. Karol Kulisz był najmłodszym spośród sześcioosobowego rodzeństwa. Rodzicami byli Adam Kulisz i Ewa Hławiczka, której przodkowie przybyli na Śląsk Cieszyński z Czech. Rodzice byli bardzo religijni, pracowici, przywiązani do tradycji i ewangelickiej wiary swych przodków. Karol urodził się 12 czerwca 1873 r. w Dzięgielowie. Nie miał łatwego życia, gdyż od najmłodszych lat podobnie jak bracia wdrażany był do ciężkiej pracy. Przyjemne chwile spędzał u dziadka – ojca mamy – który opowiadał o przeszłości Dzięgielowa. W latach dziecinnych poznał w domu Biblię i kancjonał ks. Jerzego Heczki, które zawsze towarzyszyły na stole. Matka Ewa zmarła w 1901 r., a ojciec Adam w 1918 r. W Puńcowie skończył szkołę i zamieszkał przy pl. Kościelnym w Cieszynie. Tutaj w 1894 r. ukończył niemieckie gimnazjum, a przez następne cztery lata studiował teologię ewangelicką w Wiedniu i Erlangen.

Był wyświęcony w 1899 r. i został wikariuszem, a następnie proboszczem w Ligotce Kameralnej, gdzie spotykało go wiele problemów. Walcząc z trudnościami założył organizację „Błękitny Krzyż”, która wielu uchroniła. Jako duchowny łączył pracę z działalnością społeczną i narodową.

W 1913 r. powstała w Ligotce „Betezda,” dom dla starców i ludzi niedołężnych. Tygodnie Ewangelizacyjne mają też genezę w Ligotce, gdzie odbywały się 3-dniowe ewangelizacje. Był ojcem duchowym Społeczności Chrześcijańskiej – protestanckiego towarzystwa religijnego, dla którego opracował statut. Był też redaktorem miesięcznika misyjnego. Rozwijał działalność misyjną – wprowadził godziny biblijne, szkółki dla dzieci. Działał w Towarzystwie Ewangelickim Oświaty Ludowej w Cieszynie oraz w Kole Polaków Teologów Ewangelickich. Jeszcze w 1913 r. wybrany został proboszczem w Cieszynie, ale władze austriackie nie zatwierdziły jego wyboru. Zaangażowany był w przyłączenie Śląska Cieszyńskiego do Polski. W okresie przed plebiscytem występował aktywnie w obronie przynależności Śląska Cieszyńskiego do Polski, podpisując w tej sprawie memoriał przedłożony w 1919 r. na Konferencji Pokojowej w Paryżu. Dla sprawy polskiej sam jeździł do stolicy Francji i Londynu jako polski delegat Śląska Cieszyńskiego.

Po podziale Śląska Cieszyńskiego w 1920 r. patriotyczna rodzina Kuliszów musiała opuścić Ligotkę Kameralną, która pozostała w granicach Czechosłowacji. W 1920 r. polski Konsystorz zatwierdził Karola Kulisza na stanowisku proboszcza Kościoła Jezusowego parafii ewangelickiej w Cieszynie. W 1921 r. został seniorem ewangelickiej Diecezji cieszyńskiej. W latach 20. założył Zakłady Opiekuńczo-Wychowawcze „Eben-Ezer” w Dzięgielowie, obejmujące domy dla starców, niedołężnych oraz dla sierot. Stworzył organizację sióstr-diakonis dla opieki nad potrzebującymi w zakładach w Dzięgielowie i w Ligotce Kameralnej. Był też wydawcą dwutygodnika „Głosy Kościelne”.

We wrześniu 1939 r., gdy wracał z urlopu, za działalność narodową zaaresztowało go gestapo. Przebywał w kilku więzieniach: koło Opawy, później w Rawiczu, a ostatecznie w październiku 1939 r. trafił do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Zginął tam najprawdopodobniej 8 maja 1940 r. Jako spokojny, bardzo spolegliwy człowiek, zapłacił najwyższą cenę za swoje umiłowanie ojczyzny i narodu. Tablica pamiątkowa poświęcona ks. Karolowi Kuliszowi znajduje się na ścianie Kościoła Jezusowego w Cieszynie.

Kończąc relację ze spotkania przekazuję w imieniu zarządu bielskiego Oddziału
PTEw życzenia z okazji Nowego Roku 2017. Oddział w Bielsku składa życzenia wszystkim Oddziałom w kraju na czele z Zarządem Głównym, oraz byłej redakcji „Słowa i Myśli”. Życzymy wiele Bożego błogosławieństwa, by nasza działalność
nadal rozwijała się, przynosiła pozytywne owoce, a nam radość i zadowolenie!

Tekst i zdjęcia: Ligia Jasiok

Odpowiedz

Możesz użyć tych znaczników HTML

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>