Archiwum

Sesja o Pawle Hulce-Laskowskim (z okazji 70. rocznicy śmierci): Cieszyn, 18 czerwca

W bieżącym roku minie 70. rocznica śmierci Pawła Hulki-Laskowskiego (1881-1946) – znanego ewangelickiego publicysty i pisarza, który szeroką popularność zdobył m.in. jako autor kultowego tłumaczenia „Przygód dobrego wojaka Szwejka” Jarosława Haszka. Hulka-Laskowski był związany z Żyrardowem, ale ostatnie miesiące życia spędził w Cieszynie.

Z okazji rocznicy Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Cieszynie organizuje sesję popularno-naukową poświęconą jego życiu i dorobkowi. Sesja odbędzie w sobotę 18 czerwca 2016 r. o godz. 16, w sali starej szkoły ewangelickiej w Cieszynie przy pl. Kościelnym 2 (wejście od strony ogródka, pierwsze piętro). Wstęp wolny.

W programie sesji:

  • prof. Rafał M. Leszczyński (ChAT Warszawa) – Twórczość i poglądy Pawła Hulki-Laskowskiego w kontekście biograficznym,
  • Agnieszka T. Tys (ChAT Warszawa) – Poglądy pedagogiczne Pawła Hulki-Laskowskiego,
  • Władysław Sosna (PTEw Oddział w Cieszynie) – Cieszyńskimi śladami Pawła Hulki-Laskowskiego,
  • występ Chóru Kościelnego Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie pod dyr. Joanny Sikory.

Czytaj dalej »

Wspomnienie ks. bp. dr. Andrzeja Wantuły: Bielsko, 16 czerwca

Bielski Oddział PTEw zaprasza na czerwcowe spotkanie, podczas którego gościem i prelegentem będzie ks. Jan Badura z Pszczyny.

15 czerwca minie 40. rocznica zgonu ks. bp. dr Andrzeja Wantuły. Prelegent przypomni nam tę bardzo znaczącą w dziejach naszego Kościoła postać. W okresie II wojny światowej ks. Andrzej Wantuła był aresztowany i więziony w obozie koncentracyjnym, w którym przeżył trudne chwile. Później przebywał na emigracji. Życie ks. Andrzeja Wantuły pełne było ważnych wydarzeń; pełnił wiele różnych funkcji w Kościele. Szczegóły jego drogi życiowej poznamy na spotkaniu, na które serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych.

Spotkanie odbędzie się w czwartek 16 czerwca 2016 r. o godz. 17 w sali parafialnej w Bielsku.

Majowe spotkania ustrońskiego Oddziału PTEw: smażenie jajecznicy i wycieczka do Mosznej

17 maja Oddział PTEw w Ustroniu zorganizował tegoroczne tradycyjne smażenie jajecznicy. Tym razem nie było ono połączone z wycieczką – na smażenie udaliśmy się do naszego filiału w Ustroniu Polanie. Zamiast przewidzianej informacji o Matce Ewie z Miechowic wyświetlony został film „Matka Ewa z Miechowic”, wyreżyserowany i zrealizowany w 2013 roku przez Artura Michalskiego.

Smażenie jajecznicy po świętach Zesłania Ducha Świętego, zwanych Zielonymi Światkami, to stary cieszyński zwyczaj. Prof. Daniel Kadłubiec tak o nim pisze: „Charakterystyczną potrawą przyrządzaną z okazji Zielonych Świąt była wajeczyna lub wajecznica czyli jajecznica. Smażono ją gdzieś w wolnej przyrodzie, najczęściej pod lasem lub nad rzeką, czy nad potokiem. Na smażenie jajecznicy wyruszali zazwyczaj wszyscy domowi; nie rzadko spotykało się kilka sąsiadujących ze sobą rodzin. Jajecznicę przyrządzaną na wędzonej słoninie z dodatkiem szczypiorku podawały gospodynie obecnym na dużych kromkach razowego chleba”.

Czytaj dalej »

Recenzja książki: M. Kaucz, Zapomniany pastor ks. Robert Nitschmann – ostatni przedwojenny proboszcz parafii nowodworskiej (2013)

Zapraszamy do zapoznania się z recenzją książki Marii Kaucz pt. Zapomniany pastor ks. Robert Nitschmann – ostatni przedwojenny proboszcz parafii nowodworskiej, wydanej nakładem autorki w 2013 r.

Przeczytaj także:

Ks. Adam Robert Nitschmann (1892-1940) – proboszcz nieistniejącej już parafii ewangelicko-augsburskiej w Nowym Dworze, który podzielił los wielu luterańskich duchownych, w tym zwierzchnika przedwojennego Kościoła – ks. Juliusza Burschego, płacąc najwyższą cenę za przywiązanie do polskości; pastor Nitschamann, aresztowany na początku wojny, trafił do obozu koncentracyjnego, gdzie zakończył swoje życie.

Maj 2016 w cieszyńskim PTEw

Na majowy program zajęć PTEw w Cieszynie złożyły się dwa spotkania klubowe oraz dwie wycieczki przeprowadzone w pierwszy i ostatni czwartek miesiąca.

Henryk Nitra (1891-1948) z rzeźbą kowala

12 maja, z pewnym wyprzedzeniem, w 125. rocznicę urodzin Władysław Sosna przypomniał postać czołowego rzeźbiarza Ziemi Cieszyńskiej z pierwszej połowy XX w. – Henryka Nitrę (1891-1948). Urodził się Sobieszowicach (dziś Republika Czeska). Pochodził z niezamożnej chłopskiej rodziny Filipa i Joanny z Palarczyków. Przez całe życie zmagał się z niedostatkami i przeciwnościami losu, które niweczyły jego marzenia. Po ukończeniu szkoły ludowej terminował u majstra stolarskiego we Frydku, potem kształcił swój talent w średniej Szkole Rzeźbiarskiej w Wałaskim Międzyrzeczu. Tak przygotowany wybrał się do Monachium, ale po roku musiał przerwać studia z powodu braku środków do życia. Po rocznej przerwie piechotą udał się do Wiednia, ale i tam nader skromna kiesa rychło pokazała dno. Gdy wybuchła I wojna światowa, skierowany został do oddziału, którego zadaniem było budowanie cmentarzy i nagrobków dla poległych, a tych niestety było sporo.

Czytaj dalej »

Seminarium „Ewangelicy w ruchu oporu wobec hitleryzmu i stalinizmu”

Poniższy tekst odczytałem, otwierając seminarium „Ewangelicy w ruchu oporu wobec hitleryzmu i stalinizmu”, które odbyło się 19 maja 2016 roku w Bielsku-Białej. O niezwykłych i dzielnych ludziach opowiedzieli Daria Czarnecka i Andrzej Kowalczyk, m.in. członek Zarządu Towarzystwa Szkolnego im. M. Reja. Wspominam o tym, ponieważ Towarzystwo Szkolne było współorganizatorem seminarium. Do szczególnych gości należeli: mjr Jacek Zawada, Wojskowy Komendant Uzupełnień z Bielska-Białej, pan Zbigniew Chmielniak, szef Związku Żołnierzy NSZ okręg Podbeskidzie oraz Grupa Rekonstrukcji Historycznej 4 Pułku Strzelców Podhalańskich z panem Krzysztofem Neściorem na czele.

Od lewej: Emil Ruśniok, Stanisław Jaster i Adolf Pilch

Dobry Boży plan

Za kilka chwil wysłuchamy dwóch prelekcji o ludziach, których okrutne okoliczności oderwały od życia w pokoju i sytości, odciągnęły od codziennych radości i trosk, marzeń i planów, pracy i krzątania się wokół zwykłych spraw. Zanim to nastąpi chcę odnieść się do Bożego Słowa. Sięgnę do samego początku Biblii. Już tam znajdujemy dowód, że Ojciec w niebie przewidział dla nas wyjątkową i zaszczytną pozycję wśród reszty stworzenia. Bóg zaprojektował instytucję małżeństwa i nieprzerwanie błogosławi jej. Tak samo rzecz się ma z ojcostwem i macierzyństwem. Ponadto Bożą wolą jest obficie zaopatrywać nas w potrzebne do życia dobra. W ten sposób rozumiem następujący fragment Księgi Rodzaju: „I stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich. I błogosławił im Bóg, i rzekł do nich Bóg: Rozradzajcie się i rozmnażajcie się, i napełniajcie ziemię, i czyńcie ją sobie poddaną; panujcie nad rybami morskimi i nad ptactwem niebios, i nad wszelkimi zwierzętami, które się poruszają po ziemi!” [Rdz. 1:27-28].

Czytaj dalej »

Z działalności Oddziału PTEw w Warszawie w kwietniu i maju 2016 r.

Stanisław Fiszer

Działalność Oddziału Warszawskiego PTEw koncentruje się na comiesięcznych prelekcjach poświęconych w pierwszym rzędzie różnym aspektom życia i doktryny ewangelicyzmu.

Dr Paweł Matwiejczuk

Podczas spotkania 18 kwietnia 2016 r. mgr Alicja Sadomska, specjalizująca się w badaniach nad rodzinami ewangelickimi związanymi z Warszawą, przedstawiła interesującą prelekcję zatytułowaną: „Fiszerowie – żołnierze Kościuszki i Napoleona, Polacy z wyboru”.

Kolejne spotkanie, które odbyło się 23 maja 2016 r., było poświęcone prezentacji głównych tez rozprawy doktorskiej dr. Pawła Matwiejczuka, obronionej w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, zatytułowanej „Spowiedź. Jej historia w świetle ksiąg wyznaniowych Kościoła luterańskiego”. Praca ta ukazała się już w wydaniu książkowym.

Przed przerwą wakacyjną (lipiec-sierpień) spotkamy się jeszcze 20 czerwca 2016 r., by wysłuchać prelekcji multimedialnej dr Mirosławy Weremiejewicz pt. „Krótka historia rozłamów Kościoła powszechnego”.

Sopot: prelekcja o rodzinie Burschów oraz zebranie sprawozdawczo-wyborcze Oddziału – 31 maja 2016 r.

Oddział Gdański PTEw z siedzibą w Sopocie serdecznie zaprasza członków i sympatyków na spotkanie, którego tematem będzie Rodzina Burschów. Prelekcję wygłosi dr Aleksander Łupienko – prawnuk biskupa Juliusza Burschego, historyk, pracownik Instytutu Historii PAN.

Spotkanie odbędzie się 31 maja 2016 r. (wtorek), o godz. 18.00, na plebanii Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Sopocie przy ul. Kościuszki 51.

Po prelekcji odbędzie się zebranie sprawozdawczo-wyborcze Oddziału Gdańskiego PTEw z siedzibą w Sopocie. Prosimy o frekwencję zapewniającą quorum!

Serdecznie zapraszamy!

Najbliższe spotkania PTEw – czerwiec 2016

Data        Oddział   Prelegent, temat 

2 czerwca   Cieszyn   Stanisława Ruczko, Ludwik Hieronim Morstin (50-lecie śmierci)
4 czerwca   Żory      Anita Czerner-Lebedew, Po-między-kulturami. Jak na dachu świata (w Muzeum Miejskim)
6 czerwca   Jaworze   Ks. Marcin Brzóska, Rok Kościoła - Kościół jutra
9 czerwca   Cieszyn   Władysław Sosna, Zygmunt III Waza (450-lecie urodzin)
16 czerwca  Bielsko   Ks. Jan Badura, Wspomnienie ks. bp. dr. Andrzeja Wantuły w 40. rocznicę zgonu
16 czerwca  Cieszyn   Władysław Sosna, Kazimierz Odnowiciel (1000-lecie urodzin)
17 czerwca  Jaworze   Wycieczka: Moszna, Opole
18 czerwca  Cieszyn   Sesja popularno-naukowa poświęcona Pawłowi Hulce-Laskowskiemu; udział: prof.  
                        Rafał M. Leszczyński, Agnieszka Tys i Władysław Sosna (sala w starej szkole)
19 czerwca  Kraków    Marcus Koenig, Historia zboru krakowskiego (w 200. rocznicę obecności przy 
                        ul. Grodzkiej)
20 czerwca  Warszawa  Dr Mirosława Weremiejewicz, Krótka historia rozłamów Kościoła powszechnego
21 czerwca  Katowice  Diak. Aleksandra Błahut-Kowalczyk, Ze Słowem Bożym w ogrodzie życia
21 czerwca  Ustroń    Ks. Jan Badura, Przypomnienie ks. bp. Andrzeja Wantuły w 40. rocznicę śmierci
23 czerwca  Cieszyn   Wycieczka do Zlina (Republika Czeska)
30 czerwca  Cieszyn   Stanisława Ruczko, Jan Brzechwa (50-lecie śmierci)

Spotkanie podróżnicze. Tybet – jak na dachu świata: Żory, 4 czerwca

Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Żorach zaprasza na spotkanie z Anitą Czerner-Lebedew, która przedstawi kolejną relację z podróży do Tybetu: „Po-między-kulturami. Jak na dachu świata”.

Spotkanie odbędzie się w sobotę 4 czerwca 2016 r. o godz. 17 w Muzeum Miejskim w Żorach, ul. Muzealna 1/2.

Wstęp: 1 zł. Serdecznie zapraszamy!

O współczesnej prasie ewangelickiej w Polsce mówiła Wisława Bertman

17 maja odbyło się spotkanie katowickiego Oddziału PTEw z udziałem Wisławy Bertman z Biblioteki Śląskiej, autorki m.in. publikacji wydanych przez Bibliotekę oraz naukowych opracowań dotyczących prasy luterańskiej. Prelegentka przedstawiła słuchaczom przybyłym do parafialnej sali wykład powstały w oparciu o przygotowywaną dysertację doktorską, zatytułowany: „Współczesne czasopisma ewangelickie. Tytuły, tematy, ludzie…”. Wykład wzbogacony został prezentacją multimedialną, co pozwalało słuchaczom także w sposób obrazowy poznać lub przypomnieć sobie w dużej mierze znaną prasę konfesyjną, ukazaną w sposób chronologiczny, zagadnieniowy i systematyzujący.

Wisława Bertman na wstępie scharakteryzowała pokrótce zjawisko rozwoju piśmiennictwa po 1989 r., które zaistniało dzięki ówczesnym zmianom ustrojowym w Polsce, przede wszystkim dzięki wprowadzonym ustawom, w tym – Ustawie o wolności sumienia i wyznania. Zaznaczyła, że nowa sytuacja stworzyła także nową przestrzeń dla funkcjonowania wydawców ewangelickich w demokratycznym państwie, umożliwiając swobodny, zgodny z potrzebami społeczności wyznaniowych rozwój prasy konfesyjnej różnych denominacji protestanckich. Prezentując 17 ewangelickich tytułów czasopiśmienniczych, które pojawiły się w ciągu 25 minionych lat, spośród których część ukazywała się w dłuższych lub krótszych okresach czasu, a część towarzyszy czytelnikom do dziś, prelegentka starała się przekazać słuchaczom także ich „wizerunek” chronologiczny, łącznie z własnymi spostrzeżeniami dotyczącymi rozwoju i znaczenia prasy luterańskiej po 1989 r.

Czytaj dalej »

Recenzja książki: Georg Thiel, Srebrna korona. Z życia poety Johanna Heermanna (2015)

Zapraszamy do zapoznania się z recenzją książki Georga Thiel, Srebrna korona. Z życia poety Johanna Heermanna, w przekładzie Danuty Adamskiej i ze wstępem Marcina Błaszkowskiego, wydanej przez Urząd Miasta Leszna oraz Parafię Ewangelicko-Augsburską w Lesznie w 2015 r.

Przeczytaj także:

Johann Heermann (1585-1647) – śląski poeta i pisarz, duchowny ewangelicki, krzewiciel Reformacji na Śląsku i w Wielkopolsce. Jeden z najwybitniejszych literatów XVII wieku, twórca „pierwszej śląskiej szkoły poetyckiej”, nazywany „Śląskim Hiobem” lub „Piewcą z Chobieni”. Pisał w językach łacińskim i niemieckim. Autor licznych hymnów religijnych, które do dzisiaj są śpiewane w kościołach ewangelickich.