Władysława Magiera - prelegentka
21 marca 2023 r. w sali parafialnej w Katowicach odbyło się spotkanie katowickiego Oddziału PTEw. Gościem była Władysława Magiera, autorka serii książek „Cieszyński szlak kobiet” (wydanych w latach 2010-2016), jak również inicjatorka wielu wydarzeń upamiętniających sylwetki kobiet ze Śląska Cieszyńskiego. Katowickie spotkanie poświęcone zostało jej najnowszej książce zatytułowanej „Wspomnienia Zofii” (2022).
Gościa przedstawiła słuchaczom prezes Oddziału PTEw – prof. Grażyna Szewczyk przypominając, że jest ona autorką monografii dotyczących cieszynianek, jest także osobą niezwykle aktywną i zaangażowaną w różnorodne projekty realizowane w cieszyńskim środowisku. Podkreślone zostało, że Władysława Magiera jest także ubiegłoroczną laureatką nagrody diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego „Śląskiego Szmaragdu”.
Autorka prezentowanej książki przedstawiła losy swojej bohaterki – Zofii Kirkor-Kiedroniowej zd. Grabskiej (1872-1952) przybliżając jednocześnie, jak powstała książka. Nie zabrakło także rozmów o kulturze i historii Śląska Cieszyńskiego, z którym Zofia związała swoje losy. W wyniku małżeństwa z cieszyniakiem i ewangelikiem, późniejszym ministrem handlu i przemysłu Józefem Kiedroniem (1879-1932), Zofia Kirkor zd. Grabska, siostra przedwojennego premiera Władysława Grabskiego, znalazła się na Śląsku Cieszyńskim. Władysława Magiera zaznaczyła, że pisząc powieść chciała innych zainteresować postacią Zofii, działaczki społecznej, kobiety zaangażowanej w działalność niepodległościową, łamiącej stereotypowy wizerunek kobiet w swoich czasach. Słuchacze poznali również wiele ciekawostek i anegdot ukazujących bardziej prywatny wizerunek bohaterki.
Powieść „Wspomnienia Zofii” powstała na podstawie pamiętników Zofii Kirkor-Kiedroniowej, wprawdzie zachowanych i wydanych wcześniej w okrojonej wersji, niemniej cennych ze względu na utrwalenie w nich wielu szczegółów dotyczących także historycznych wydarzeń związanych z odzyskaniem niepodległości na Śląsku, w tym z polsko-czeskimi walkami o Zaolzie. Pamiętniki Zofii są również nieocenionym źródłem wiadomości o jej własnych losach, rodzinnych tragediach, pobycie na Syberii czy utracie bliskich jej osób. Władysława Magiera podkreśliła, że życie nie szczędziło jej bohaterce chwil dramatycznych, ale mimo to Zofia angażowała się w działalność niepodległościową i społeczną. W książce przedstawione zostały dzieje małżeństwa Zofii z poznanym w trudnym dla niej okresie życia Józefem Kiedroniem, polskim inżynierem górnikiem, cieszyńskim działaczem narodowym, późniejszym ministrem przemysłu. Wraz z mężem Zofia angażowała się także w działalność Macierzy Szkolnej Śląska Cieszyńskiego, organizując polskie szkoły na zaolziańskich terenach.
Prelegentka podkreśliła, że książka ukazuje losy kobiety wykształconej, która obracała się wśród przedwojennych polskich elit, była nauczycielką, autorką publikacji, co potrafiła wykorzystać również w trakcie swego pobytu na Śląsku, w trakcie utrwalania się na tych terenach polskiej państwowości. Czasy względnej stabilizacji w okresie międzywojennym naznaczone zostały w życiorysie Zofii dramatami rodzinnymi, w tym śmiercią męża. Władysława Magiera zaznaczyła, że jej książka przypomina przy okazji nieco zapomnianą postać przedwojennego ministra ze Śląska Cieszyńskiego – Józefa Kiedronia, zasłużonego dla powstania Gdyni, o czym mało kto wie czy pamięta. Po śmierci męża Zofia zamieszkała w Warszawie, a przeżywszy wojnę, w tym powstanie warszawskie, osiadła w Borowie, który niegdyś był rodzinnym majątkiem rodziny Grabskich.
Prelekcji towarzyszyły relacje dotyczące inicjatyw upamiętniających Zofię. Autorka podzieliła się również wspomnieniami ze spotkania z jedyną żyjącą krewną Zofii, wnuczką, która w 2010 r. przyleciała z Ameryki na odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej jej babci.
Po prelekcji wywiązała się dyskusja na temat bohaterki. Słuchacze zadawali pytania dotyczące częściowo odtworzonych po wojnie pamiętników Zofii, zainteresowani byli różnymi aspektami przedstawionych losów i przeżyć Zofii. Uczestnicy spotkania mogli zakupić zaprezentowaną książkę otrzymując egzemplarze wraz z dedykacją autorki. Była to zachęta do lektury „Wspomnień Zofii”, do bliższego poznania losów tej niezwykłej kobiety powiązanej także z ziemią cieszyńską.
Tekst: Aneta M. Sokół, zdjęcia Marzena Golicz i Aneta M. Sokół
Odpowiedz