Spotkanie z ks. dr. hab. Markiem Uglorzem nt. ekologii odbyło się w Katowicach

Ks. dr hab. Marek Uglorz - prelegent

15 lutego odbyło się spotkanie Oddziału PTEw w Katowicach, które jak zawsze miało miejsce w sali parafialnej katowickiej parafii ewangelickiej. Gościem spotkania był ks. dr hab. Marek Uglorz, teolog, profesor i wykładowca Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, autor wielu publikacji z zakresu teologii, znany także czytelnikom „Zwiastuna Ewangelickiego” z tekstów zamieszczanych na jego łamach. Przedstawiając gościa prezes Oddziału, prof. Grażyna Barbara Szewczyk, podkreśliła jego naukowy dorobek teologiczny zwracając również uwagę na zainteresowanie ekologią, widoczne m.in. w publikacji „Ekologiczne wątki w biblijnej historii zbawienia” (2010). Naukowy charakter publikacji przełamuje najnowsza książka ks. Uglorza zatytułowana „Myśl, odczuwaj, działaj. Praktyczny przewodnik po emocjach” (2021).

Ks. Marek Uglorz przedstawił wykład „Kryzys ekologiczny kryzysem społeczeństwa”, zaznaczając na wstępie, że kryzys społeczeństwa w szerszym wymiarze jest kryzysem człowieczeństwa. Duchowny przyczyn tego kryzysu zawsze będzie poszukiwał poprzez spojrzenie na człowieka w kontekście teologicznym, w odniesieniu do jego problemów duchowych.

Gość rozpoczął swój wywód od nawiązania do czasów Jezusa, zaznaczając, że wtedy nie istniały jeszcze znane nam dzisiaj problemy ekologiczne, próżno więc szukać w przypowieściach czy też doświadczeniach Nauczyciela z Nazaretu rozwiązań dla tych problemów; nie znajdziemy w nowotestamentowych opowieściach bezpośrednich pouczeń, które pomogłyby we współczesnych zmaganiach z przeludnieniem, zanieczyszczeniem środowiska etc. Przy postrzeganiu dzisiejszych problemów ekologicznych Jezus uchodzić mógłby wręcz za nie-ekologicznego. Jako nie-ekologiczne postrzegane były także przez długi czas Kościoły chrześcijańskie, dowodził prelegent.

Dalsza część wykładu pokazała jednak, w jaki sposób Biblia może pomóc współczesnemu człowiekowi w odnalezieniu równowagi duchowej, która jest drogą nie tylko do indywidualnych proekologicznych zachowań, ale także do bardziej powszechnych zmian na świecie. Prelegent wskazał na pochodzenie słowa „ekologia”, które w nawiązaniu do greckiego „oikos” oznacza także dom, mieszkanie, przestrzeń, w której przebywamy. W dalszym wywodzie przedstawiona została triada określająca nasz ludzki byt w świecie, na którą składają się trzy elementy – zewnętrzny świat, który Bóg stworzył i oddał człowiekowi na mieszkanie („oikos”), ekonomia, czyli prawa i normy spajające społeczność oraz ekumena czyli ludzka wspólnota, która utwierdza nas w przekonaniu, że wszyscy jesteśmy dziećmi jednego Stwórcy. Naruszenie któregokolwiek z tych elementów zawsze prowadzi do złamania równowagi, do katastrofy, do kryzysu ekologicznego. Na potwierdzenie tej prawidłowości duchowny przytoczył przykłady biblijne – opowieść o Noem czy przypadek Sodomy i Gomory. Wymienione trzy sfery określają nasze bycie w świecie jako jednej ludzkiej wspólnoty, nie można jednak żadnej z tych sfer wywyższać, żadna z nich powinna być „ubożyszczona”, jak określił to prelegent. To jest również podstawą myślenia o ekologii zawartą w Biblii ku naszej przestrodze.

W dalszej części wykładu ks. Uglorz mówił o tym, że sami, jako ludzie, nie jesteśmy w stanie rozwiązać żadnego problemu w świecie, w tym problemów ekologicznych, nie mogą w tym pomóc nawet nowatorskie osiągnięcia technologiczne ani cywilizacyjne. Jedyną drogą do pokonania kryzysu ekologicznego jest zdobycie świadomości zbawienia człowieka przez Boga, co prowadzi zarazem do ukonstytuowania nowej świadomości – człowiek pozbywa się agresji, lęków i kompleksów, zyskując wewnętrzny spokój i równowagę. Protestancka świadomość zbawienia, według prelegenta, pozwala człowiekowi na odnalezienie w sobie Bożego projektu przygotowanego dla każdego z nas.

W podsumowaniu wykładowca zaznaczył, że dopiero rozpoznanie i przyjęcie tego Bożego projektu we własnym wnętrzu przynosi właściwe owoce stwarzając człowieka, którzy potrafi cieszyć się życiem w dobrym tego słowa znaczeniu, zachować umiar w korzystaniu z dóbr, nie wyrządzać krzywdy innym ludziom, stworzeniom, naturze czy środowisku. Na przeciwległym biegunie sytuuje się człowiek niepogodzony z sobą, emanujący złością, skłócony ze światem, roszczeniowy. Taki człowiek jest przyczyną wszystkich problemów ekologicznych, a społeczeństwo składające się z takich ludzi staje się przyczyną kryzysu ekologicznego. Puentując – wewnętrzna duchowość oparta na prawdzie wiary jest w stanie zaradzić palącym ekologicznym problemom.

W nawiązaniu do zaprezentowanych wniosków, gość zaapelował o wychowywanie młodego pokolenia w duchu poszanowania siebie samych, aby młodzi mogli żyć w zgodzie z sobą, przyjmując zarazem Boże zaproszenie do życia w prawdzie i w radości.

Po zakończeniu wykładu wywiązała się dyskusja. Słuchacze dzielili się spostrzeżeniami i uwagami na temat ciekawie przedstawionego połączenia zagadnień ekologicznych z wewnętrzną duchowością. W spotkaniu udział wzięli katowiccy duchowni – proboszcz parafii ks. bp. Marian Niemiec i ks. Zbigniew Obracaj. W uzupełnieniu biskup zauważył, że tematyka ekologiczna widoczna jest w działaniach i dokumentach Światowej Federacji Luterańskiej i będzie także tematem przyszłorocznego Zgromadzenia Ogólnego ŚFL, które odbędzie się w Krakowie. Uczestnicy spotkania zorganizowanego przez PTEw mieli okazję zapoznać się z biblijnym ujęciem tematu ekologii, przedstawionym przez teologa i znawcę tematu.

Tekst: Aneta M. Sokół, zdjęcia: Marzena Golicz