Ks. proboszcz Henryk Mach przyjął propozycję zorganizowania spotkania naszego oddziału PTEw na terenie swojej parafii. Dziękujemy za to serdecznie, jak również za zaproszenie swoich parafian i ich liczne uczestnictwo. Propozycja miejsca spotkania związana była z jego tematem – „Historia kościoła im. M. Lutra w Białej, parafii oraz cmentarza”, który przedstawił nasz sekretarz, mgr Andrzej Kowalczyk.
Temat obejmował dzieje parafii w Białej, które ocenia się jako wyjątkowe. Był tu pierwszy kościół protestancki w Galicji. Utworzenie kościoła ewangelickiego w Białej oparte było na innej podstawie prawnej niż na terenie Śląska Cieszyńskiego. Teren ten należał wówczas do Galicji, a zatem nie powstał na mocy Patentu Tolerancyjnego z roku 1781, lecz na podstawie Traktatu Warszawskiego, który Austria w wyniku rozbioru w 1772 r. uznała za obowiązujący na terenie Galicji znajdującej się w imperium Habsburgów. Traktat zagwarantował równouprawnienie, nie było ograniczeń w budowie kościołów – mogły one posiadać wieże, dzwony, można było swobodnie wyznawać swoją religię, pełnić funkcje publiczne.
Autor referatu przeniósł także słuchaczy w świat wybitnych duchownych, bogatych fabrykantów, pracowitych i gorliwych parafian. Ogromne zaangażowanie doprowadziło do stworzenia tak silnego, ewangelickiego ośrodka na zachodnim skraju Galicji. Przedstawił też historię parafialnego cmentarza, wspomniał kilka wybitnych postaci, które tam spoczywają. Proboszcz parafii ks. Henryk Mach wzbogacił spotkanie prezentacją zdjęć z kościoła, parafii i cmentarza.
Odpowiedz