|
|
Wysłane 18 października 2025 przez: Jan Kliber
Spotkanie październikowe Oddziału PTEw w Jaworzu było wyjątkowe, bowiem nieczęsto zdarza się promocja książki autorstwa członków miejscowego Oddziału. 13 października 2025 r. w sali Domu Gminnego „Pod Harendą” przy Urzędzie Gminy w Jaworzu odbyło się spotkanie promocyjne książki „Historia Szkolnictwa w Jaworzu” autorstwa Leopolda Kłody i Ryszarda Stanclika z Oddziału PTEw w Jaworzu.
Pewne przekazy sięgają pierwocin szkolnictwa w Jaworzu do czasów Reformacji w latach 1550-1650. W czasach kontrreformacji nauczanie w Jaworzu prawdopodobnie zaniknęło, gdyż jak podaje wizytator biskupi w 1688 r., jeszcze w tym czasie w Jaworzu mieszkał tylko jeden katolik, a reszta mieszkańców pomimo kontrreformacji było ewangelikami, ale majątek kościelny powrócił do Kościoła rzymskokatolickiego. Działalność ewangelików była zabroniona, odbywały się tylko nabożeństwa w leśnych kościołach oraz w domach prywatnych właścicieli Jaworza dla ich dzieci i ludzi związanych z pańskim dworem. Wreszcie po Patencie Tolerancyjnym cesarza Józefa II z 13.10.1781 r. i zezwoleniu władz państwowych z 17.01.1782 została zalegalizowana działalność ewangelicka z możliwością wybudowania domu modlitwy, plebanii, szkoły oraz powołania utrzymywanych przez zbór jaworzański pastora i nauczyciela.
Czytaj dalej »
Wysłane 29 września 2025 przez: Jan Kliber  Ks. bp dr Adrian Korczago - prelegent 8 września 2025 r. w sali domu parafialnego Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworzu odbyło się spotkanie Oddziału PTEw w Jaworzu. Z tematem spotkania „Kościół otwarty” przybył do nas ks. dr Adrian Korczago – biskup Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Prelegent wygłosił ciekawą prelekcję wybierając temat nam najbliższy: otwartość w Kościele lokalnym. Poruszył kilka związanych z tym zagadnień: ● Kościół otwarty – deficyt Kościoła luterańskiego, ● otwartość duchowa, ● bycie otwartym na ludzi, ● czy poznaliśmy ludzi otwartych, ● czy jako luteranie jesteśmy otwarci (napięcia i konflikty)?, ● otwartość na potrzeby młodych ludzi, ● otwartość w rodzinie, ● otwartość na obcość, ● inny sposób myślenia niż nasz europejski, ● otwartość na pewne zmiany w Kościele, ● otwartość człowieka sędziwego, zaś u młodego człowieka szczelne zamknięcie, ● otwarcie na dowolność praktyk religijnych, ● różne meandry otwartości, ● akcyjna otwartość, np. pomoc Ukraińcom.
Czytaj dalej »
Wysłane 07 września 2025 przez: Jan Kliber  Ks. Zdzisław Sztwiertnia- prelegent
Poniżej publikujemy drugą część relacji ze spotkania jaworzańskiego oddziału PTEw, które odbyło się 11 sierpnia b.r. Poznaliśmy życie i dzieło dwóch nieprzeciętnych kobiet z Dolnego Śląska, których sylwetki przybliżył ks. Zdzisław Sztwiertnia z Wisły. W drugiej części naszej relacji przedstawiamy królewnę Mariannę Orańską.
Cz. II
 Królewna Marianna Orańska (1846) 9 maja 1810 r. w Berlinie urodziła się Wilhelmina-Frederica-Louisa-Charlotte-Marianne, królewna holenderska z dynastii Oranjen von Nassau (popularnie zwana Orańską) – córka króla niderlandzkiego Wilhelma i Wilhelminy-Frederike-Luizy, królewny pruskiej z Hohenzollernów. Jej rodzice przebywali na wygnaniu za sprawą Napoleona. Jej pierwszą miłością był książę szwedzki Gustaw Waza, z którym była zaręczona już w 1828 r. Jednak z obawy przed utratą tronu króla szwedzkiego Karola XIV Jana i wielu zabiegom dyplomatycznym, ślub się nie odbył. Następnie w 1830 r. wyszła za mąż za swego kuzyna – najmłodszego syna króla Prus Fryderyka Wilhelma III, i z tego małżeństwa urodziło się 5 dzieci. Małżeństwo było nieudane, mąż zdradzał Mariannę. Życie na dworze pruskim bardzo rozczarowało Mariannę. Nie odpowiadała jej sztywna dworska etykieta, a sprzeciwiając się jej, narażała się na nieprzychylność otoczenia. Dlatego w 1845 r. Marianna opuściła męża i osiadła w Voorburgu k. Hagi. 28 marca 1849 r. małżonkowie się rozwiedli.
Czytaj dalej »
Wysłane 02 września 2025 przez: Jan Kliber
Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Jaworzu zaprasza wszystkich zainteresowanych na spotkanie „Kościół otwarty”, którego gościem będzie ks. bp dr Adrian Korczago – biskup Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Spotkanie odbędzie się w poniedziałek 8 września 2025 r. o godz. 18. w sali parafialnej w Jaworzu k. Bielska-Białej, pl. Kościelny 26.
Serdecznie zapraszamy!
Wysłane 23 sierpnia 2025 przez: Jan Kliber  Ks. Zdzisław Sztwiertnia - prelegent na comiesięcznym spotkaniu jaworzańskiego oddziału PTEw, poznaliśmy życie dzieło dwóch nieprzeciętnych kobiet z Dolnego Śląska. Tytuł spotkania ostatecznie brzmiał: „Dwie kobiety niezależne z Dolnego Śląska: hrabina Friederike-Karoline von Reden z Bukowca i królewna Marianna Orańska z Kamienia Ząbkowickiego oraz Białej Wody k. Jeseniku”. Temat przybliżył ks. Zdzisław Sztwiertnia z Wisły. Ukazało się wiele publikacji na ten temat, m.in. książki poświęcone tym postaciom oraz na strony internetowe. Poniżej wybrano tylko niektóre wątki z życia pierwszej z tych kobiet, hrabiny Friederike-Karoline von Reden.
 Friederike von Reden Friederike-Karoline Riedesel urodziła się 12 maja 1774 r. w Wolfenbüttel. Była córką Friedricha-Adolfa-Richarda Riedesel – Pana na Eisenbach, oficera heskiej armii najemnej i Friederiki-Charlotte-Louise Riedesel – pani na Eisenbach z domu Massow. W swoim życiu uczyniła wiele dla społeczności, w której przyszło jej żyć. Już w wieku dziecięcym poznała swego przyszłego męża. Ojciec Friederiki służył w tym czasie w armii angielskiej, skąd wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1776 r. matka wraz z dziećmi wyjechała za mężem do Ameryki, skąd powróciła po 6 latach.
Czytaj dalej »
Wysłane 30 lipca 2025 przez: Jan Kliber
Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Jaworzu zaprasza wszystkich zainteresowanych na prelekcję „Dwie hrabiny z Dolnego Śląska: Friederike-Karoline von Reden z Bukowca i Marianna Orańska z Kamienia Ząbkowickiego”, którą przedstawi ks. Zdzisław Sztwiertnia z Wisły.
Spotkanie odbędzie się w poniedziałek 11 sierpnia 2025 r. o godz. 18. w sali parafialnej w Jaworzu k. Bielska-Białej, pl. Kościelny 26.
Serdecznie zapraszamy!
Wysłane 12 lipca 2025 przez: Jan Kliber  Ks. Karol Fryderyk Kotschy (1789-1856) na comiesięcznym spotkaniu jaworzańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego mieliśmy okazję usłyszeć, jak wyglądało i rozwijało się sadownictwo na Śląsku Cieszyńskim przed 200 laty. Temat ten przygotował Józef Król – wiceprezes Zarządu Głównego i zarazem Oddziału PTEw w Jaworzu.
 Józef Król - prelegent Pojęcie ogrodów kwiatowych, owocowych i roślin ozdobnych znane jest od starożytności, wszak na pierwszych kartach Biblii czytamy o rajskim ogrodzie Eden, gdzie rosło drzewo owocowe „dobrego i złego” zakazane dla ludzi, z którego mimo zakazu Ewa zerwała jabłko i dała do zjedzenia Adamowi. Znane są ozdobne tzw. Ogrody Semiramidy w Babilonie – nowe odkrycia twierdzą, że znajdowały się w Niniwie. Przez wieki ludzie nauczyli się sadzić drzewa owocowe wokół własnych siedzib.
Dwa wieki temu w wiosce Ustroń na Śląsku Cieszyńskim rozpoczęła się nowoczesna gospodarka sadownicza, którą promował ustroński pastor, ks. Karol Fryderyk Kotschy. Był on człowiekiem o wielu zainteresowaniach – teologiem, pomologiem/botanikiem, zasłużył się w dziedzinie sadownictwa – jednej z wielu dziedzin ogrodnictwa. Był także propagatorem nowoczesnego rolnictwa, warzywnictwa i kwiaciarstwa, badał roślinność alpejską rosnącą w Beskidach na Śląsku, miał umiejętności medyczne, nieraz zamiast lekarza, o którego było trudno, leczył ludzi. Ponadto był pisarzem, poetą i publicystą, który swą twórczość publikował w „Tygodniku Polskim”, „Tygodniku Cieszyńskim” i „Nowinach dla Ludu Wiejskiego”. Teksty z zakresu botaniki publikował w niemieckich czasopismach naukowych. Tłumaczył także dzieła z języków czeskiego i niemieckiego.
Czytaj dalej »
Wysłane 03 lipca 2025 przez: Leopold Kłoda
Jaworzański Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego zorganizował wycieczkę do Górnych Łużyc, by przybliżyć uczestnikom dokonania braci morawskich z Herrnhut i dzieje Kościoła luterańskiego w Görlitz i Lubaniu. W wycieczce wzięło udział 49 osób: 7 z parafii w Orzeszu, 4 z Oddziału PTEw w Katowicach, a pozostali z parafii ewangelickiej w Jaworzu.
 Kościół braci morawskich w Herrnhut W pierwszym dniu naszym przewodnikiem był Arkadiusz Felkle z Wrocławia – specjalizujący się w Saksonii i terenach południowo-zachodniej Polski. Osadę, a później miasteczko Herrnhut budowali bracia morawscy od 1722 r., korzystając z gościny hrabiego Mikołaja Ludwika Zinzendorfa, który przyjął ich na swojej ziemi po prześladowaniach jakich doznawali od władz habsburskich na terenie Moraw w okolicach Suchdolu. Bracia morawscy założyli osadę-miasto Herrnhut (dziś około 8 tys. mieszkańców) od podstaw, budując domy, kościół, szkołę, drogi i cmentarz. Nabożeństwa odbywają się w duchu pietystycznym. Bracia prowadzą działalność religijną, misyjną, ekumeniczną i wydawniczą (słynne Losungen z hasłami biblijnymi i rozmyślaniami na każdy dzień, tłumaczone na wiele języków całego świata). Ponieważ Herrnhut wpisywane jest na listę światowego dziedzictwa UNESKO i w mieście trwa rewitalizacja budynków, mimo trudności udało się nam zobaczyć słynną salę modlitw w kościele.
Czytaj dalej »
Wysłane 28 czerwca 2025 przez: Jan Kliber
Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Jaworzu zaprasza wszystkich zainteresowanych na prelekcję „Dwa wieki nowoczesnego sadownictwa w Księstwie Cieszyńskim”, którą przedstawi Józef Król z Grodźca.
Spotkanie odbędzie się w poniedziałek 7 lipca 2025 r. o godz. 18. w sali parafialnej w Jaworzu k. Bielska-Białej, pl. Kościelny 26.
Serdecznie zapraszamy!
Wysłane 10 czerwca 2025 przez: Jan Kliber  Ks. Samuel Dambowski (1577-1625)
Są ludzie, którzy swoją działalnością zapisali się złotymi zgłoskami, ale po wielu setek lat zostają zapomniani, a ich dzieła pozostają tylko w pamięci ludzi starszych oraz teologów, literaturoznawców, muzealników, archiwistów i historyków. Niemniej jednak są nadal znani poprzez swe dzieła literackie, muzykę i sztukę. Jednemu z nich, wybitnemu kaznodziei i pisarzowi, którego w 400. rocznicę śmierci obecnie wspominamy, poświęcone było kolejne spotkanie PTEw w Jaworzu – był nim ks. Samuel Dambrowski, złotousty kaznodzieja z Wielkopolski. On był bohaterem czerwcowego spotkania 2 czerwca 2025 r. w Jaworzu. Z prelekcją przybył do nas ks. radca Jan Badura, emerytowany proboszcz z Pszczyny, który z właściwą sobie swadą przedstawił jego losy i dzieła.
 Ks. Jan Badura - prelegent Samuel Dambrowski, syn Piotra, urodził się w 1577 r. w Pogorzeli. Ojciec Samuela był pastorem zboru ewangelicko-augsburskiego w Poznaniu oraz konseniorem zborów wielkopolskich. Jego śladem poszli i bracia: Ambroży i Krzysztof, którzy byli duchownymi Kościoła Ewangelicko-Reformowanrgo, zaś czwarty, Maciej, był duchownym luterańskim wpierw w Gdańsku, a następnie w Wilnie. Istnieją przypuszczenia, że rodzina Dambrowskich przybyła do Wielkopolski z Czech na skutek prześladowań religijnych w tym państwie.
Młody Samuel wpierw pobierał nauki u ojca Piotra, który następnie posłał go do słynnego gimnazjum ewangelickiego w Toruniu, po którym Samuel podjął studia w Królewcu i Wittenberdze. W tym czasie opanował znajomość teologii i filozofii, nauczył się łaciny, greki i hebrajskiego, poznał historię i literaturę starożytną – grecką i łacińską.
Czytaj dalej »
Wysłane 22 maja 2025 przez: Jan Kliber
Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Jaworzu zaprasza wszystkich zainteresowanych na prelekcję „400. rocznica śmierci Samuela Dambrowskiego – autora Postylli Chrześcijańskiej”, którą przedstawi ks. Jan Badura.
Spotkanie odbędzie się w poniedziałek 2 czerwca 2025 r. o godz. 18. w sali parafialnej w Jaworzu k. Bielska-Białej, pl. Kościelny 26.
Serdecznie zapraszamy!
Wysłane 10 maja 2025 przez: Jan Kliber  Ks. Jerzy Heczko (1825-1907)
Oddział PTEw w Jaworzu uczcił pamięć o ks. Jerzym Heczko spotkaniem 5 maja 2025 r., którego tematem była „200 rocznica urodzin ks. Jerzego Heczki – twórcy kancjonału: Śpiewnik dla chrześcijan ewangelickich”. Z wykładem przybył do nas dr Józef Szymeczek – wykładowca na Uniwersytecie w Ostrawie w Republice Czeskiej.
 Dr Józef Szymeczek - prelegent Prelegent swój wykład podzielił na II części.
Część pierwsza: Geografia Śląska Cieszyńskiego
● Miejsce urodzenia – Śląsk Cieszyński, gmina Łyżbice. Granice Śląska Cieszyńskiego: rzeka Ostrawica na zachodzie, rzeka Białka na wschodzie, góry Beskidu Śląskiego na południu, rzeki Olza i Wisła na północy.
● Śląsk – Skrzyżowanie szlaków handlowych. Do 1335 r. należał do Polski, od 1335 r. lenno Korony Czeskiej, od 1526 r. część monarchii habsburskiej. W latach 1742-1945 większość Śląska zabrały Prusy (Niemcy), tylko mała część została przy Austrii (Księstwo Cieszyńskie i Księstwo Opawskie z Karniowskim). Po 1920 r. cześć przypadła Czechosłowacji, a część II Rzeczpospolitej – granica przebiegała na Olzie i paśmie Czantorii. Od 1945 r. 7/8 części Śląska leży na państwie polskim, a 1/8 w republice czeskiej.
Czytaj dalej »
|
