Bystrzyca pod Hostyniem
Latem członkowie i sympatycy oddziału nie spotykają się regularnie, jednak biorą udział w wycieczkach i w innych przedsięwzięciach parafialnych. Trzeba zaznaczyć, że wycieczki adresowane są do szerokiej grupy parafialnej, sąsiednich parafii, a nie tylko do członków oddziału PTEw, co spotyka się zadowoleniem ich uczestników.
Wycieczka na Morawy
Fabryka mebli giętych w Bystrzycy
Wakacje zatem oddział rozpoczął 13 lipca wycieczką na Morawy – obraliśmy kierunek – Kromierzyż. Zanim dotarliśmy do tego miasta, zatrzymaliśmy się w Bystrzycy pod Hostyniem, gdzie w 1861 roku wynalazca procesu gięcia drewna bukowego Michael Thonet zbudował największe wówczas zakłady tego typu w Austrii, które są największymi także do dziś. Tam, w pałacyku Thonetów i na zamku w Bystrzycy, obejrzeliśmy ekspozycje dawnych i współczesnych mebli. Nasze zainteresowanie tym wynalazkiem i meblami wynikało stąd, że w Jaworzu i Jasienicy założono także Fabryki Mebli Giętych Koncernu Thonet-Mundus, które były żywicielkami dla całych pokoleń. Bystrzyca słynęła także z wyrobu naczyń fajansowych. Znana jest także z miejsca pątniczego na górze Hostyń.
Z Bystrzycy udaliśmy się do oddalonej o 4 km Rusavy, gdzie znajduje się kościół ewangelicki – do 1918 roku wyznania augsburskiego, po tym roku na skutek unii dwóch wyznań – jako parafia Ewangelickiego Kościoła Czeskobraterskiego. W kościele zachowało się pierwotne wyposażenie z ołtarzem i amboną z czasów luterańskich. Parafia powstała w czasach po patencie tolerancyjnym z 1781 roku, wpierw istniał tam kościół drewniany z 1813 roku, później w latach 1865-1883 zbudowano kościół murowany z ciosanych bloków kamiennych. Uboga parafia w górskiej wiosce borykała się z trudnościami w budowie, podczas której wielka powódź zabrała część ciosanych kamieni i trzeba było wszystko zaczynać od nowa. Dziś ta mała parafia nie posiada własnego księdza i jest administrowana z oddalonej o kilka kilometrów sąsiedniej parafii w Prusinowicach, z której po kościele oprowadzał nas ks. Leoš Mach.
Ogrody w Kromierzyżu
W końcu osiągnęliśmy cel i znaleźliśmy się w Kromierzyżu. Jest to miasto z przebogatą historią, które było własnością arcybiskupów ołomunieckich. To tam w czasie Wiosny Ludów obradował Sejm Austriacki przeniesiony z Wiednia, gdzie odważnie praw ewangelików bronił poseł do parlamentu ks. Karl S. Schneider, pastor w Bielska, który wypowiedział słynną kwestię do ministra von Stadiona: „… czy prawa protestantów w Austrii zależne są od Rzymu?”. Sejm Ustawodawczy Cesarstwa Austriackiego zwołany w Kromierzyżu w październiku 1848 roku, został rozwiązany 7 marca 1849 roku. W Kromierzyżu w 1885 roku doszło także do spotkania cesarza Franciszka Józefa I z carem Aleksandrem III.
Kromierzyż słynie z ogrodów kwiatowych i tam najpierw się udaliśmy. Po ich zwiedzeniu przemieściliśmy się w stronę rynku, gdzie znajduje się zamek arcybiskupi wraz z pięknym parkiem i liczne zabytkowe kościoły oraz urokliwa starówka, które wpisane są na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Tam każdy realizował swój program indywidualnie, a ofert było co niemiara – sam zamek oferuje kilka tras zwiedzania, gdyż nie sposób zwiedzić wszystko za jednym razem. Tak upłynęła jednodniowa wycieczka na Morawy.
Wycieczka na Ziemię Pszczyńską
Hołdunów - nowy kościół ewangelicki
Trzecią i ostatnią wycieczkę w tym roku PTEw w Jaworzu zorganizowało na Ziemię Pszczyńską 14 września. Zgodnie z założeniami statutowymi PTEw, w celu pielęgnowania więzi ze współbraćmi w wierze odwiedziliśmy kilka parafii i kościołów. Także w związku ze 150-leciem powstania uzdrowisk w Goczałkowicach, Jastrzębiu-Zdroju i w Jaworzu, odwiedziliśmy te dwa pierwsze. Swą wycieczkę rozpoczęliśmy w Golasowicach, gdzie przyjął nas proboszcz parafii ks. Marcin Makula, który opowiedział historię parafii, drugiej z kolei która powstała w Wolnym Pszczyńskim Państwie Stanowym. Stamtąd udaliśmy się do Jastrzębia-Zdroju, by zobaczyć pozostałości po dawnej świetności uzdrowiska, po czym wstąpiliśmy do pobliskiej cukierni na kawę i ciastka. Kontynuując wycieczkę udaliśmy się do Tychów i Lędzin Hołdunowa, gdzie zbudowano z końcem XX wieku dwa nowoczesne kościoły ewangelickie. Parafie te straciły swoje dawne kościoły, które swą historią sięgały do czasów reformacji, a później do XVIII-wiecznej kolonizacji. W Hołdunowie przyjął nas wikariusz tej parafii – ks. Łukasz Ostruszka.
Z Hołdunowa pojechaliśmy do Pszczyny, gdzie część wycieczkowiczów udała się do pokazowej zagrody żubrów, a część w kierunku zamku i rynku. Pod koniec pobytu w Pszczynie odwiedziliśmy kościół ewangelicki, gdzie oprowadził nas i opowiedział historię parafii z właściwą sobie swadą ks. radca Jan Badura. Z Pszczyny udaliśmy się do Goczałkowic Zdroju, by krótko obejrzeć kilka dobrze zachowanych budynków z czasów świetności uzdrowiska, a później w starej, urokliwej pijalni wód z 1862 roku delektować się lodami i napojami. Wraz z zachodem słońca ostatnia wycieczka w tym roku dobiegła końca.
Wcześniejsza wycieczka na Ziemię Opolską
Pokój - przed kościołem ewangelickim
Warto przy tej okazji wspomnieć pierwszą wycieczkę PTEw w Jaworzu zorganizowaną w tym roku, która odbyła się wcześniej, 18 maja, a wiodła na Ziemię Opolską, gdzie odwiedziliśmy parafię ewangelicką w Lasowicach Wielkich z kościołami w Lasowicach Wielkich i Małych, po których oprowadzał nas ks. Ryszard Pieron, oraz parafie w Pokoju i Lubieni, gdzie po kościołach oprowadzał nas ks. Eneasz Kowalski. Wizyta w Pokoju dla jaworzan miała także charakter wspomnieniowy, gdyż w tej parafii od czasów powojennych do swojej śmierci służył dawny proboszcz z Jaworza, ks. Hugon Pudel, który jest pochowany na cmentarzu w Pokoju. Zanim jednak znaleźliśmy się na Ziemi Opolskiej, zwiedziliśmy pałac w Pławniowicach, który znajduje się niedaleko Gliwic.
Pozostałe spotkania
Grodziec Śląski - kaplica ewangelicka
Nie samymi jednak wycieczkami oddział żyje. I tak: tuż po wakacjach 7 września wzięliśmy udział w poświęceniu tablicy pamiątkowej na mauzoleum Zoblów w Grodźcu Śląskim. Baronowa Zofia Zobel zasłużyła się m.in. tym dla parafii w Jaworzu, że podarowała pole pod cmentarz ewangelicki w Świętoszówce.
Nad grobem ks. Jana Fusska w Jasienicy
9 września zorganizowaliśmy zebranie wyjazdowe w domu parafialnym w Jasienicy, gdzie ks. radca Ryszard Janik w prelekcji wspomniał dwóch synów tej ziemi: ks. Jana Bolesława Fusska w 100-lecie urodzin, proboszcza w Jastrzębiu Ruptawie i Gołkowicach, oraz ks. Jana Zendra, prefekta szkół w Cieszynie w 125. rocznicę urodzin. W zebraniu oprócz członków i sympatyków wzięły liczny udział rodziny tych księży. Przed zebraniem na cmentarzu w Jasienicy przy grobie pastorostwa Fussków miała miejsce modlitwa i złożenie kwiatów, m.in. przez obecną delegację z parafii w Jastrzębiu Ruptawie na czele z ks. proboszczem Janem Raszykiem.
Drugie zebranie 23 września poświęcone było osobie profesora Jana Szczepańskiego, znanego socjologa także polityka, w 100-lecie jego urodzin. Prelekcję wygłosiła dr Grażyna Kubica-Heller z Ustronia – pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Członkowie oddziału wzięli także udział w dwóch wieczornicach zorganizowanych przez Oddziały: 12 września w Cieszynie na temat 450-lecia wydania Biblii Brzeskiej, i 24 września w Ustroniu z okazji 100-lecia urodzin prof. Jana Szczepańskiego. Tym sposobem oddział zakończył trzeci kwartał swej działalności w tym roku i wkroczył w czas jesienny.
Tekst: Jan Kliber,
zdjęcia: Jan Kliber i Tomasz Wróbel
Odpowiedz