Działalność patriotyczna i pedagogiczna Edwarda Aleksandra Rontalera (Ronthalera)

20 listopada 2023 r. na spotkaniu warszawskiego oddziału PTEw Alicja Sadomska przypomniała sylwetkę Edwarda Aleksandra Rontalera (Ronthalera).

Aleksander Rontaler urodził się w 1846 roku. Był synem kantora ewangelickiego w Brzezinach. Jako uczeń ostatniej klasy gimnazjum w Piotrkowie przyłączył się do powstania styczniowego w 1863 roku. Brał udział w walkach, został ranny, był więziony. W celu uniknięcia dalszych represji, rodzina zmieniła jego personalia zastępując imię Aleksander imieniem zmarłego brata Edwarda. Po zdaniu matury w Piotrkowie studiował w Szkole Głównej Warszawskiej, uzyskując dyplom na wydziale nauk filologiczno-historycznych. Po studiach rozpoczął pracę nauczyciela w Odessie. Był autorem wielu artykułów w języku polskim i rosyjskim, a także autorem prac naukowych z pedagogiki i psychologii. W latach 90. XIX w. przeniesiony został do Petersburga gdzie pracował w zarządzie zakładów naukowych Ministerstwa Oświaty. Po przejściu w stan spoczynku przeniósł się do Warszawy i wykorzystując nowe możliwości prawne, zakładał nowoczesne szkoły: ogólnokształcące, handlowe i rolnicze. Zmarł w 1917 roku.

Warto przypomnieć, że jego brat Adolf był pastorem ewangelickim w Lipnie. Brat Bertold Klemens był proboszczem parafii Świętej Trójcy w Łodzi, a także zasłużonym dla budowy łódzkiego kościoła św. Jana; inny brat, Teofil, był lekarzem w Piotrkowie. Z kolei syn Adolfa, również Adolf był duchownym ewangelickim i pedagogiem, a w latach 1921-41 powierzono mu funkcję dyrektora warszawskiego gimnazjum im. M. Reja w Warszawie.