Czerwiec 2023 r. w jaworzańskim PTEw: o prof. Józefie Buzku

Spotkanie Oddziału PTEw w Jaworzu 5 czerwca 2023 r. odbyło się u państwa Steklów w Gościńcu Szumnym w Jaworzu, i tradycyjnie połączone było ze smażeniem jajecznicy. Ciągle kultywujemy ten stary zwyczaj istniejący na Śląsku Cieszyńskim, który związany jest z drugim dniem Świąt Zesłania Ducha Świętego.

Temat spotkania „Profesor Józef Buzek – ekonomista i polityk, twórca GUS, w 150. rocznicę urodzin” przedstawiła Władysława Magiera z Cieszyna – historyczka i przewodnik beskidzki. Prelegentka zajmuje się promowaniem postaci kobiet zasłużonych dla Śląska Cieszyńskiego, jest autorką pięciu książek biograficznych opisujących dorobek ponad stu Ślązaczek. Jako przewodnik turystyczny opracowała Cieszyński Szlak Kobiet.

* * *

Józef Buzek urodził się 16 listopada 1873 r. we wsi Końska na Zaolziu w rodzinie światłego rolnika i działacza społecznego. Był wyznania ewangelickiego i krewnym Jerzego Buzka, polskiego premiera w latach 1997-2001 i przewodniczącego Parlamentu Europejskiego (2009-2012). Józef Buzek w 1894 r. ukończył gimnazjum w Cieszynie, następnie studiował prawo na uniwersytetach w Krakowie i Wiedniu. Na Uniwersytecie Jagiellońskim uzyskał tytuł doktora prawa, a następnie habilitował się ze statystyki na Uniwersytecie Lwowskim i został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W latach 1916-1917 pełnił obowiązki Dziekana Wydziału Prawa na tym Uniwersytecie. Był współzałożycielem, a 8 listopada 1918 r. został mianowany dyrektorem Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w Warszawie. W tym czasie zajmował się organizacją od podstaw urzędu, centralizacją prac statystycznych i rozwojem systemu publikacyjno-informacyjnego GUS. W latach 1919-1922 sprawował mandat posła na Sejm z listy PSL „Piast”, a następnie w latach 1922-1927 był senatorem RP. 27 listopada 1929 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Największym osiągnięciem Józefa Buzka w dziedzinie współpracy międzynarodowej było zorganizowanie w Warszawie w 1929 r. XVIII Sesji Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, którego był członkiem. Zmarł 22 września 1936 r. w Cieszynie.

Tekst: Danuta Kubala, zdjęcia: Ryszard Stanclik