Diakon Dorota Obracaj - prelegentka
21 czerwca 2022 r. w katowickiej sali parafialnej odbyło się kolejne spotkanie Oddziału w Katowicach Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, którego gościem była diakon Dorota Obracaj, pełniąca posługę w parafii ewangelickiej w Katowicach. Jej wystąpienie poświęcone zostało roli kobiet w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP. Spotkanie rozpoczęła prezes Oddziału, prof. Grażyna B. Szewczyk, przypominając o znaczeniu Reformacji dla edukacji kobiet. Na przestrzeni stuleci kobiety zyskiwały w Kościołach ewangelickich coraz większe uznanie, a w takich krajach jak Niemcy czy Szwecja zostały dopuszczone do posługi kapłańskiej w latach 60. XX w.
Dk. Dorota Obracaj zaprezentowała wykład obrazujący, jak wzrastało znaczenie kobiet w polskim Kościele ewangelickim począwszy od XX w. aż do przełomowego momentu – wyświęcenia dziewięciu kobiet na księży, co miało miejsce w kościele Świętej Trójcy w Warszawie 22 maja 2022 r. Wykład poparty prezentacją multimedialną, przybliżył słuchaczom z jednej strony sylwetki wielu kobiet, które pełniły różne role w swoim Kościele, a z drugiej – pokazał dyskusję, jaka toczyła się w środowisku luterańskim na temat posługi kobiet. Jak zaznaczyła prelegentka, punktem istotnym dla wzrostu znaczenia kobiet w Kościele było ich dopuszczenie do studiów teologicznych w latach 20. ubiegłego stulecia na Uniwersytecie Warszawskim. Jedną z pierwszych kobiet z wykształceniem teologicznym była Cecylia Gerwin (1906-1943), jak też Irena Heintze zd. Goller (1913-2011), pobłogosławiona do pracy w Kościele w 1938 r. przez ks. bp. Juliusza Burschego. Diakon zaznaczyła, że już w latach 50. XX w. na łamach „Zwiastuna Ewangelickiego” toczyła się dyskusja na temat pozycji i roli kobiet w Kościele ewangelickim, w wyniku czego w 1963 r. absolwentki teologii zostały dopuszczone do sprawowania nauczania kościelnego po zdaniu odpowiednich egzaminów. Przypomniane zostały absolwentki teologii, które z poświęceniem prowadziły katechezę w wielu parafiach ewangelickich – Janina Kisza-Bruell, Helena Gajdacz, Emilia Grochal i Krystyna Frank-Smoleńska. Jednocześnie zaprezentowane zostały fotografie tych katechetek jak i innych kobiet pełniących służbę, ukazując okoliczności ich posługi, wizerunek i pracę w parafiach.
W trakcie dalszej prezentacji przedstawione zostały etapy wprowadzania kobiet do czynnej posługi kościelnej. Dk. Obracaj podkreśliła przełomowe znaczenie decyzji podjętej przez Synod Kościoła w 1999 r. uznającej jeden urząd duchowny posiadający trzy rodzaje posługi – biskupa, prezbitera (księdza) i diakona – mężczyznę lub kobietę. Konsekwencją tej decyzji stała się ordynacja kobiet do posługi diakona. W uzupełnieniu słuchacze mieli okazję wysłuchać wypowiedzi zarejestrowanych w krótkim filmie, w którym znani księża ewangeliccy wypowiadają się na temat posługi kobiet oraz ich wyświęcenia na równoprawnych księży. Wśród wypowiadających się byli m.in. ks. bp Jan Cieślar, ks. Orawski oraz ks. bp. Marian Niemiec.
Prelekcja dk. Doroty Obracaj pokazała, w jaki sposób dojrzewało w polskim Kościele zrozumienie dla ordynacji kobiet. Jako diakonki kobiety były widoczne w wielu parafiach, często towarzysząc swoim mężom duchownym pełniącym urząd proboszcza. Kolejne dyskusje w obrębie Kościoła, obrady synodalne, podejmowane decyzje, ostatecznie doprowadziły do uchwalenia jesienią 2021 r. zgody na pełnienie przez kobiety posługi dotychczas przypisanej w kościele tylko mężczyznom. Podczas wspomnianego wyświęcenia kobiet 22 maja w Warszawie, do służby prezbiterskiej z prawem udzielania sakramentów powołanych zostało 9 kobiet, m.in. ks. Halina Radacz , ks. Małgorzata Gaś, ks. Karina Chwastek-Kamieniorz, ks. Izabela Sikora.
W dalszej części swego wykładu dk. Obracaj przedstawiła wizerunek także innych kobiet pełniących różne role w Kościele luterańskim – siostry diakonise z Dzięgielowa, panie zaangażowane w służbie Diakonii, uczestniczące w różnych gremiach kościelnych. Wspomniane zostały także panie prowadzące szkółki niedzielne czy udzielające się w innych formach pracy z młodzieżą. Jedną z nich była Janina Gazda, autorka książek, nauczycielka języka angielskiego, wychowawczyni wielu pokoleń dzieci, które uczestniczyły w obozach językowych organizowanych przez dzięgielowskie CME. W zakończeniu prelegentka podkreśliła, że służba kobiet jest bardzo różnorodna, w tym od niedawna kobiety mogą pełnić także rolę księży.
Po zakończeniu wykładu wywiązała się dyskusja, w której słuchacze byli szczególnie zainteresowani okolicznościami, które doprowadziły do uchwalenia ordynacji kobiet. Ciekawie przedstawiony temat ukazał zarazem bogactwo służby kobiecej w Kościele, w nawiązaniu do wielowiekowych tradycji luterańskich, w tym do uznania równości kobiet i mężczyzn wobec obowiązku i prawa do głoszeniu Słowa.
Tekst i zdjęcia: Aneta M. Sokół
Odpowiedz