Red. Krzysztof Karwat - prelegent
Gościem spotkania katowickiego Oddziału PTEw w lutym był znany śląski dziennikarz. 19 lutego 2019 r. w sali parafialnej przy ul. Warszawskiej tradycyjnie spotkali się członkowie oraz sympatycy Towarzystwa, by wysłuchać prelekcji red. Krzysztofa Karwata zatytułowanej „Polityka historyczna – konieczność czy przekleństwo? Konteksty górnośląskie”. Gościa przedstawiła słuchaczom prezes Oddziału prof. Grażyna Barbara Szewczyk, wskazując na jego liczne dokonania. Krzysztof Karwat jest śląskim publicystą, krytykiem literackim, poetą, a także redaktorem naczelnym kwartalnika „Fabryka Silesia”. Jest zaangażowany w organizację cyklicznych spotkań literackich przy Teatrze Rozrywki w Chorzowie, współpracuje ze śląskimi pismami, jest także autorem książek o tematyce śląskiej.
Prelegent zaznaczył na wstępie, jakie niebezpieczeństwa, a także możliwości, niesie za sobą uprawianie polityki historycznej. W przeszłości prowadziło to niejednokrotnie do manipulowania wiedzą historyczną pod kątem interesów politycznych, ustrojowych czy innych. Zjawiska te nieobce są także czasom współczesnym.
Krzysztof Karwat omówił wiele przykładów z historii Górnego Śląsk, które świadczą o wykorzystywaniu wiedzy historycznej przez polityków lub rządzących dla ich własnych celów. Jak zaznaczył, dla rozpowszechniania w społeczeństwie założonego wizerunku państwa czy ideologii, także w górnośląskiej przeszłości dochodziło do manipulowania, zakłamywania lub zatajania faktów historycznych. Prelegent odwoływał się do czasów wojen pruskich na Śląsku, okresu powstań śląskich czy rzeczywistości powojennej. Podkreślona została rola prasy dla kształtowania postaw czy poglądów zgodnych z forowaną aktualnie polityką historyczną, w tym rola prasy sprzed I wojny światowej na Śląsku, nawołującej do polskości. Redaktor wskazywał na rolę pomników wznoszonych celem upamiętniania konkretnych postaci lub wydarzeń, posiłkując się przeszłością Katowic, gdzie przez długi czas ścierały się polskie i niemieckie interesy narodowe.
Słuchacze mieli okazję poznać także bliższe naszym czasom świadectwa, związane m.in. z upamiętniającymi uroczystościami na Górze św. Anny, czy różnymi formami przypominania przeszłości nieistniejącej w publicznym dyskursie przed granicznym rokiem 1989. W latach 90. starano się m.in. przywrócić pamięć o powojennych wywózkach Ślązaków do Związku Radzieckiego.
Po prelekcji odbyła się dyskusja, podczas której przedstawiony wykład uzupełnili także słuchacze w oparciu o zebrane doświadczenia życiowe. W tym kontekście przypomniane zostały losy zaolziańskich ewangelików, którzy na Górnym Śląsku znaleźli schronienie. Podkreślone zostały również starania ewangelików podejmowane od lat 90. na rzecz ukazywania i popularyzowania swojej przeszłości, konfesyjnych tradycji oraz wkładu w budowanie kultury i dobrobytu regionu śląskiego, jak też innych ziem polskich. Spotkanie z red. Krzysztofem Karwatem pozwoliło na nowo spojrzeć na historię Śląska, w tym na własne konfesyjne losy i wspólnotowe doświadczenia.
Tekst i zdjęcia: Aneta M. Sokół
Odpowiedz