Ks. Karol Długosz - prelegent
W bielskim Oddziale PTEw 15 listopada 2018 r. odbyło się spotkanie „Jubileusz 100-lecia PTEw. Działalność w latach 1919-2019”. Ks. Karol Długosz – obecnie członek bielskiego Oddziału, opowiedział o wydarzeniach związanych z założeniem Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Poznaniu w 1919 r., czyli rok po uzyskaniu przez Polskę niepodległości.
W 1919 r. napłynęło do Poznania wielu Polaków z byłych zaborów, wśród których znajdowali się także ewangelicy. W tej sytuacji istniejące tu niemieckie parafie ewangelickie obawiały się polonizacji swoich parafii i odnosiły się do tych przybyszów z niechęcią.
Ewangelikami w Poznaniu zainteresował się m.in. ks. Karol Kotula, który stał się współzałożycielem i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Poznaniu, a później współtwórcą tamtejszej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej, której pastorem był w latach 1923-1924.
Datę powstania PTEw ustalono na 22.10.1919 r., gdy na spotkaniu miejscowych, poznańskich działaczy polsko-ewangelickich podjęto decyzję o jego założeniu. Od 1928 r. stowarzyszenie jest właścicielem kamienicy w Poznaniu przy ul. Kossaka 9.
Ks. Karol Kotula (1884-1968)
W okresie międzywojennym tworzono w kraju różne stowarzyszenia polsko-ewangelickie, które działały jako społeczne, kulturalne, oświatowe charytatywne, młodzieżowe i in., obejmując nie tylko religijną aktywność. Były to stowarzyszenia wyraźnie podkreślające swój związek z polskością.
Po II wojnie światowej przetrwało tylko kilka stowarzyszeń ewangelickich, w tym PTEw, które musiały ograniczać się do działań wyłącznie w obrębie swoich parafii. Organizowano więc głównie odczyty. Dopiero po zmianach politycznych w latach 80. ubiegłego wieku mogła odrodzić się aktywność społeczności ewangelickiej.
Na bazie poznańskiego PTEw w 1983 r. powstało już ogólnopolskie Polskie Towarzystwo Ewangelickie, które rozszerzyło wówczas swą działalność na cały kraj oraz zakładano jego oddziały terenowe. W 1994 r. siedzibę PTEw przeniesiono do Katowic.
Tekst: Ligia Jasiok
Odpowiedz