Archiwum

Najbliższe spotkania PTEw – listopad 2025

Data          Oddział    Prelegent, temat 

2 listopada   Zarz. Gł.  Festiwal "Cithara Sanctorum Silesia", Festiwal chórów kościelnych w kościele
                           Apostołów Piotra i Pawła na Niwach w Czeskim Cieszynie
6 listopada   Cieszyn    Władysława Magiera, Władysław Sosna - wspomnienie
13 listopada  Łódź       Ks. Michał Makula, Zakon Joannitów
16 listopada  Kraków     Dr Aneta M. Sokół, Współczesna książka ewangelicka - minione dziesięciolecie.
                           Tematyka, wydawcy, autorzy
18 listopada  Ustroń     Józef Król, Ustroń kolebką sadownictwa w Księstwie Cieszyńskim
20 listopada  Cieszyn    Stanisława Ruczko, Karol Miarka – wspomnienie w 200-setną rocznicę urodzin
30 listopada  Poznań     Prof. Katarzyna Meller, Samuel Dambrowski i jego modlitewnik "Lekarstwo
                           duszne" z 1611 roku

O ks. Dambrowskim i jego modlitewniku „Lekarstwo duszne” z 1611 r.: Poznań, 30 listopada


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Poznaniu zaprasza wszystkich na spotkanie „Samuel Dambrowski i jego modlitewnik Lekarstwo duszne z 1611 roku”. Prelegentką będzie prof. Katarzyna Meller.

Spotkanie odbędzie się w niedzielę 30 listopada 2025 r. około godz. 11 (po nabożeństwie) w kościele Łaski Bożej w Poznaniu.

Serdecznie zapraszamy!

Karol Miarka w 200 rocznicę urodzin: Cieszyn, 20 listopada


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie zaprasza wszystkich na spotkanie „Karol Miarka – wspomnienie w 200-setną rocznicę urodzin”. Prelegentką będzie Stanisława Ruczko.

Spotkanie odbędzie się w czwartek 20 listopada 2025 r. o godz. 15 w sali w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy placu Kościelnym 6.

Serdecznie zapraszamy!

Święto Reformacji!

Szanowni Członkowie i Przyjaciele,
Drodzy Bracia i Siostry w Wierze!

Z okazji nadchodzącego Święta Reformacji pragnę w imieniu własnym oraz całego Zarządu Głównego naszego Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego złożyć Wam najserdeczniejsze i pełne braterskiej życzliwości pozdrowienia.

31 października to dzień szczególny – dzień, w którym wspominamy odważne wystąpienie Marcina Lutra, dające początek odnowie Kościoła i przypieczętowanie fundamentalnej dla nas zasady: „Tylko Łaska, tylko Wiara, tylko Pismo”. To święto jest dla nas nie tylko wspomnieniem historycznego wydarzenia, ale żywą lekcją odwagi, wierności Słowu Bożemu i nieustannej odnowy ducha.

Niech tegoroczne obchody napełnią wszystkie Wasze serca głębokim pokojem płynącym z Ewangelii, duchem nadziei oraz siłą do świadczenia o Bożej miłości w naszym codziennym życiu. Niech dziedzictwo Reformacji, z jego akcentem na osobistą relację z Bogiem i służbę bliźniemu, inspiruje nas do budowania wspólnoty opartej na wzajemnym szacunku, dialogu i czynnym zaangażowaniu.

Życzę Wam, by Słowo Boże było zawsze latarnią na Waszej drodze, a wiara – niewzruszoną skałą, na której budujecie swoje życie. Niech Duch Święty prowadzi i umacnia całą naszą społeczność.

Z wyrazami szacunku i w braterskiej więzi,
Dr Michał Jadwiszczok
Prezes Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego

Wspomnienie Władysława Sosny: Cieszyn, 6 listopada


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie zaprasza wszystkich na spotkanie „Władysław Sosna – wspomnienie”. Prelegentem będzie Władysława Magiera.

Spotkanie odbędzie się w czwartek 6 listopada 2025 r. o godz. 15 w sali w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy placu Kościelnym 6.

Serdecznie zapraszamy!

Towarzystwo Polaków Ewangelików na Polskim Górnym Śląsku – dramatyczna historia z lat 1923-1939

Dr hab. Jan Szturc - prelegent


21 października 2025 r. odbyło się jesienne spotkanie katowickiego Oddziału PTEw, które tradycyjnie odbyło się w sali parafialnej parafii ewangelickiej w Katowicach. Gościem spotkania był dr hab. Jan Szturc, hydrolog i meteorolog, profesor IMGW-PIB, a jednocześnie znany działacz luterański, członek zarządu głównego PTEw, także współzałożyciel i były prezes katowickiego Oddziału PTEw, autor wielu publikacji z zakresu dziejów protestantyzmu na Śląsku.

Spotkanie prowadziła prezes Oddziału, a prelekcja przedstawiona przez prof. Szturca dotyczyła działalności Towarzystwa Polaków Ewangelików, które powstało na Górnym Śląsku w czasach międzywojennych („Z dziejów Towarzystwa Polaków Ewangelików na Polskim Górnym Śląsku 1923-1939”). W wielowątkowym, ciekawym wykładzie wzbogaconym prezentacją multimedialną prelegent przybliżył, jak doszło do powstania Towarzystwa, jak wyglądała jego aktywność, jaką rolę spełniało Towarzystwo na tle ówczesnej sytuacji w Kościele ewangelickim na terenach górnośląskich.

Na początku prof. Szturc zwrócił uwagę na skomplikowaną sytuację ewangelików w przedwojennym województwie śląskim; przypominając, że po 1918 r. ukonstytuował się Ewangelicki Kościół Unijny na Polskim Górnym Śląsku (wcześniej był częścią Kościoła Unii Staropruskiej w państwie pruskim), który obejmował w większości niemieckich wiernych, w którym służbę sprawowali również niemieccy duchowni. Kościół unijny na mocy Konwencji Górnośląskiej cieszył się znaczną autonomią i samodzielnością w swojej działalności. Na tym tle przedstawione zostało, jak rodziły się konflikty narodowościowe w ewangelickich parafiach unijnych, gdzie zaczęli przenikać ewangelicy Polacy, przybywający ze Śląska Cieszyńskiego oraz z Zaolzia, popierani przez władze polskie, w tym przez wojewodę śląskiego Michała Grażyńskiego. Wydarzenia te doprowadziły do powstania w 1924 r. Towarzystwa Polaków Ewangelików.

Czytaj dalej »

Recenzja 2. wydania „Bibliografii polskich druków ewangelickich Ziem Zachodnich i Północnych 1530-1939” (2025)


Zapraszamy do zapoznania się z recenzją „Bibliografii polskich druków ewangelickich Ziem Zachodnich i Północnych 1530-1939” autorstwa profesora Władysława Chojnackiego. Jest to drugie rozszerzone i uzupełnione wydanie, opublikowane w 2025 r. przez Wydawnictwo LTW.

Pobierz: recenzję autorstwa dr Anety M. Sokół (Biblioteka Śląska).

Ze strony wydawcy: Oferowana publikacja rejestruje rzadkie już dziś druki luterańskie wydane w języku polskim na przestrzeni długiego okresu lat 1530-1939 oraz jest dla nich centralnym katalogiem. W adnotacjach opisów bibliograficznych autor podaje sigla 157 bibliotek, archiwów i muzeów z 11 państw, w których opisał interesujące go luterańskie wydawnictwa. Obecne drugie wydanie liczy 2891 opisów bibliograficznych druków zwartych i ulotnych, kalendarzy i czasopism, jakie ukazywały się w języku polskim przez cztery wieki dla luteranów na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Pośród nich ponad 72% (2104 pozycji) zostało opisanych przez autora z autopsji.

Prof. Władysław Chojnacki (1920-1991) – historyk, bibliograf, badacz dziejów Warmii i Mazur. W czasie wojny studiował na tajnym Uniwersytecie Poznańskim w Warszawie. Czynnie działał w konspiracji, będąc oficerem Narodowych Sił Zbrojnych. W 1952 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy „Sprawy Mazur i Warmii w korespondencji Wojciecha Kętrzyńskiego”. W 1966 r. na podstawie pracy „Bibliografia polskich druków ewangelickich Ziem Zachodnich i Północnych 1530-1939” uzyskał tytuły doktora habilitowanego. Po wojnie pracował jako bibliotekarz w Instytucie Zachodnim w Poznaniu, pomagał w gromadzeniu księgozbioru Instytutu Mazurskiego w Olsztynie, wygłaszał prelekcje na kursach nauczycieli. Jeździł po Warmii i Mazurach gromadząc informacje o położeniu ludności rodzimej i informując o jej tragicznej sytuacji Ministerstwo Ziem Odzyskanych. W 1965 r. objął kierownictwo Pracowni Bibliografii XIX i XX wieku Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Badał dzieje Warmii i Mazur, zajmował się historią Polski XIX wieku, a także bibliografistyką.

O szkolnictwie w Jaworzu na Śląsku Cieszyńskim


Spotkanie październikowe Oddziału PTEw w Jaworzu było wyjątkowe, bowiem nieczęsto zdarza się promocja książki autorstwa członków miejscowego Oddziału. 13 października 2025 r. w sali Domu Gminnego „Pod Harendą” przy Urzędzie Gminy w Jaworzu odbyło się spotkanie promocyjne książki „Historia Szkolnictwa w Jaworzu” autorstwa Leopolda Kłody i Ryszarda Stanclika z Oddziału PTEw w Jaworzu.

Pewne przekazy sięgają pierwocin szkolnictwa w Jaworzu do czasów Reformacji w latach 1550-1650. W czasach kontrreformacji nauczanie w Jaworzu prawdopodobnie zaniknęło, gdyż jak podaje wizytator biskupi w 1688 r., jeszcze w tym czasie w Jaworzu mieszkał tylko jeden katolik, a reszta mieszkańców pomimo kontrreformacji było ewangelikami, ale majątek kościelny powrócił do Kościoła rzymskokatolickiego. Działalność ewangelików była zabroniona, odbywały się tylko nabożeństwa w leśnych kościołach oraz w domach prywatnych właścicieli Jaworza dla ich dzieci i ludzi związanych z pańskim dworem. Wreszcie po Patencie Tolerancyjnym cesarza Józefa II z 13.10.1781 r. i zezwoleniu władz państwowych z 17.01.1782 została zalegalizowana działalność ewangelicka z możliwością wybudowania domu modlitwy, plebanii, szkoły oraz powołania utrzymywanych przez zbór jaworzański pastora i nauczyciela.

Czytaj dalej »

PTEw w mediach społecznościowych – zestawienie


PTEw na Facebooku – zestawienie

Ponieważ większość oddziałów Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego (PTEw) ma już swoje konta na popularnym portalu społecznościowym Facebook, poniżej zestawiamy je na użytek zainteresowanych. Wystarczy kliknąć na adres podany w prawej kolumnie poniższej tabeli, by wejść na profil wybranego Oddziału.

Oddział Adres (link)
Zarząd Główny PTEw https://www.facebook.com/Polskie-Towarzystwo-Ewangelickie-104526921023455
Bielsko https://www.facebook.com/Polskie-Towarzystwo-Ewangelickie-Oddzia%C5%82-Bielsko-355277145195389
Gdańsk (Sopot) https://www.facebook.com/ptew.gdansk
Kraków https://www.facebook.com/PTEwKrakow
Łódź https://www.facebook.com/Polskie-Towarzystwo-Ewangelickie-Oddzia%C5%82-w-%C5%81odzi-373388339870831
Poznań https://www.facebook.com/PTEwPoznan
Ustroń https://www.facebook.com/PTEUstron
Warszawa https://www.facebook.com/PTEwWarszawa
Żory https://www.facebook.com/Polskie-Towarzystwo-Ewangelickie-Oddzia%C5%82-%C5%BBory-1380265522218922
Czasopismo
„Słowo i Myśl”
https://www.facebook.com/S%C5%82owo-i-My%C5%9Bl-280321175333288

Polecamy także profil Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego: https://www.facebook.com/MTEewangelicyPL.


PTEw na YouTube – zestawienie

W 2024 r. Oddział w Łodzi jako pierwszy z oddziałów PTEw założył swoje konto na popularnym serwisie YouTube. Zatem otwieramy edycję odpowiedniego zestawienia. Wystarczy kliknąć na adres podany w prawej kolumnie poniższej tabeli, by wejść na profil wybranego oddziału.

Oddział Adres (link)
Łódź https://www.youtube.com/@PTEw_Lodz

Relacja z podróży przez Australię: Cieszyn, 23 października


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie zaprasza wszystkich na spotkanie „Podróż przez Australię”. Prelegentlą będzie Janina Hławiczka.

Spotkanie odbędzie się w czwartek 23 października 2025 r. o godz. 15 w sali w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy placu Kościelnym 6.

Serdecznie zapraszamy!

Z dziejów Towarzystwa Polaków Ewangelików na Polskim Górnym Śląsku (1923-1939): Katowice, 21 października


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Katowicach zaprasza na spotkanie „Z dziejów Towarzystwa Polaków Ewangelików na Polskim Górnym Śląsku (1923-1939)”. Prelekcję przedstawi dr hab. Jan Szturc. Historia tego stowarzyszenia stanowi jedną z najbardziej dramatycznych kart polskiego ewangelicyzmu w II Rzeczpospolitej.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 21 października 2025 r. o godz. 17, w sali Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach przy ul. Warszawskiej 18.

Dr hab. Jan Szturc jest autorem m.in. publikacji książkowych: „Tymczasowa Rada Kościelna Ewangelickiego Kościoła Unijnego na Górnym Śląsku (1937-1939)”, Katowice 2003 oraz „Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie”, Warszawa 2006.

Serdecznie zapraszamy!

Dwa wieki sadownictwa w Księstwie Cieszyńskim: Cieszyn, 9 października


Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie zaprasza wszystkich na spotkanie „Dwa wieki sadownictwa w Księstwie Cieszyńskim”. Prelegentem będzie Józef Król – wiceprezes Zarządu Głównego PTEw.

Spotkanie odbędzie się w czwartek 9 października 2025 r. o godz. 15 w sali w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy placu Kościelnym 6.

Serdecznie zapraszamy!