|
|
Wysłane 04 września 2020 przez: Józef Król  Władysław Sosna Pogrzeb śp. Władysława Sosny (1933-2020) odbył się w sobotę 22 sierpnia z kościoła Jezusowego w Cieszynie. Duchowieństwu przewodniczył biskup Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce ks. Adrian Korczago, któremu towarzyszyli proboszcz parafii w Cieszynie ks. Marcin Brzóska, proboszcz pomocniczy ks. Tomasz Chudecki, opiekun duchowy Oddziału PTEw w Cieszynie ks. Jan Sztwiertnia, wikariusz ks. Łukasz Gaś, oraz uczeń śp. Władysława Sosny, rzymsko-katolicki duchowny ks. prof. Józef Budniak. Kazanie wygłosił ks. Marcin Brzóska. Na cmentarzu pożegnali śp. Władysława Sosnę proboszcz parafii i biskup diecezjalny.
 (zdjęcia: ks. Alfred Borski) W kościele mowy pożegnalne wygłosili: ks. Janusz Kożusznik w imieniu Śląskiego Kościoła Augsburskiego Wyznania w Republice Czeskiej, Bożena Cholewa – dyrektorka Zespołu Szkól Technicznych w Cieszynie, Zbigniew Pawlik – prezes Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego Oddział „Beskid Śląski” w Cieszynie w imieniu przewodników cieszyńskich, wojewódzkiego i krajowego zarządu PTTK oraz Klubu Kolarskiego „Ondraszek”, Leszek Pindur – Macierz Ziemi Cieszyńskiej oraz Józef Król – prezes Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego.
Poczty sztandarowe wystawiły Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze oraz Macierz Ziemi Cieszyńskiej.
Poniżej mowa pożegnalna prezesa Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, Józefa Króla, wygłoszona podczas pogrzebu:
Czytaj dalej »
Wysłane 29 sierpnia 2020 przez: J.Szturc Władysław Sosna
W związku ze śmiercią śp. Władysława Sosny, redakcja naszego serwisu pragnie przypomnieć nietuzinkową postać Zmarłego, a także Jego najważniejsze dokonania. Publikujemy zatem kilkunastostronicowy szkic, który pierwotnie ukazał się w Jego pomnikowym wyborze prac pt. „Barwy luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim” w 2015 roku. Książkę tę wydało Polskie Towarzystwo Ewangelickie, którego Zmarły był Honorowym Członkiem.
Pobierz artykuł poświęcony Władysławowi Sośnie „Władysław Sosna (1933-2020) – publicysta z korzeniami” (plik PDF).
Wysłane 19 sierpnia 2020 przez: J.Szturc Władysław Sosna (1933-2020) Z wielkim żalem zawiadamiamy, że dziś rano, 19 sierpnia 2020 r., po długiej chorobie zmarł Władysław Sosna – honorowy członek Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego i prezes Oddziału PTEw w Cieszynie, wieloletni członek Zarządu Głównego, a zarazem wybitny publicysta-historyk i przewodnik PTTK, autor wielu publikacji. Łączymy się w smutku z wdową Emilią, dalszą rodziną i szerokim gronem Jego przyjaciół i czytelników.
 kliknij by powiększyć Pogrzeb śp. Władysława Sosny odbędzie się w sobotę 22 sierpnia o godz. 12 z kościoła Jezusowego w Cieszynie.
Władysław Sosna urodził się w 1933 r. w Cieszynie. Był absolwentem Politechniki Śląskiej w Gliwicach w 1957 r., inżynierem mechanikiem, przez kilkanaście lat pracował w Fabryce Maszyn Elektrycznych CELMA w Cieszynie, a od 1970 r. jako nauczyciel w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym. Był bardzo aktywny w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym (PTTK) i w Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, a od 1989 r. przede wszystkim w Polskim Towarzystwie Ewangelickim, gdzie do końca był prezesem Oddziału w Cieszynie, a w latach 2002-2007 wiceprezesem Zarządu Głównego. W 2007 r. nadano mu godność honorowego członka PTEw. Ponadto był publicystą zajmującym się przeszłością Śląska Cieszyńskiego oraz jego tradycjami ewangelickimi. Opublikował liczne przewodniki i opracowania krajoznawcze, przede wszystkim poświęcone Ziemi Cieszyńskiej. Publikuje w prasie ewangelickiej, regionalnej i turystycznej, był inicjatorem wydania reprintów kilku starodruków cieszyńskich. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Członek honorowy Macierzy Ziemi Cieszyńskiej i PTTK. Był autorem przewodników, np. Dookoła Beskidu Śląskiego, 1992; Cieszyn. Przewodnik krajoznawczy, 2005, i opracowań historycznych, np. Historia parafii ewangelicko-augsburskiej w Golasowicach, 1993. Podsumowanie jego dorobku publicystycznego stanowi obszerny zbiór esejów Barwy luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim. Wybór prac (2015).
Wysłane 20 lipca 2020 przez: Halina Czaderna Największy w kraju Oddział PTEw w Cieszynie wznowił swoje spotkania! Przed pandemią Oddział spotykał się co tydzień, obecnie Zarząd Oddziału postanowił na razie organizować je co dwa tygodnie począwszy od lipca. Wycieczki w tym roku nie będą jeszcze organizowane.
Plan spotkań został ułożony przez prezesa Oddziału, Władysława Sosnę, który ze względów zdrowotnych nie jest w stanie w nich uczestniczyć. Życzymy Panu Prezesowi powrotu do zdrowia i dalszego udziału w działaniach na rzecz PTEw oraz owocnego kontynuowania aktywności publicystycznej!
Data Oddział Prelegent, temat
2 lipca Cieszyn Ks. Marek Londzin, Ks. Jan Stonawski w 150. rocznicę śmierci
16 lipca Cieszyn Ks. Marcin Brzóska, 490 lat Wyznania Augsburskiego
30 lipca Cieszyn Stefan Król, Setna rocznica decyzji Rady Ambasadorów o podziale Śląska Cieszyńskiego
18 sierpnia Cieszyn Stanisława Ruczko, Paweł Jasienica w 50. rocznicę śmierci
27 sierpnia Cieszyn Stefan Król, Setna rocznica Bitwy Warszawskiej
Spotkania Oddziału w Cieszynie odbywają się w sali parafialnej lub w sali konfirmacyjnej w budynku Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie przy Placu Kościelnym 6.
Wysłane 30 maja 2020 przez: admin Publikujemy kolejną relację ze spotkań w Cieszynie – niestety, nadal jedynie wirtualnych…
W maju planowaliśmy dwa spotkania klubowe (7 i 28 maja) i wycieczkę na otwarcie sezonu 2020 r. (14 maja). W świąteczny czwartek Wniebowstąpienia nie przewidywaliśmy żadnej imprezy. Wiele przesłanek wskazuje na to, że w 2020 r. nie wyjdziemy na żadną z planowanych wycieczek. W dalszym ciągu też nasze spotkania klubowe pozostają zawieszone. Pierwsze ze spotkań (7 maja) miało być poświęcone pamięci wybitnego polskiego literata Jana Parandowskiego w 125. rocznicę jego urodzin a opowiedzieć o nim miała nasza polonistka Stanisława Ruczko. Na drugim spotkaniu majowym (28 maja) Władysław Sosna pragnął przedstawić postać jednego z najwybitniejszych architektów z okresu międzywojennego Tadeusza Michejdę, także w 125. rocznicę jego urodzin.
* * * Jan Parandowski
(zdj. Encyklopedia PWN) 11 maja 1895 r. urodził się we Lwowie Jan Parandowski. Tam też w 1913 r. ukończył gimnazjum i rozpoczął studia na Uniwersytecie Lwowskim na Wydziale Filozoficznym z głównym akcentem na filozofię, filologię klasyczną i archeologię. Internowany w czasie I wojny światowej do Woroneża i Saratowa, zarabiał na chleb jako nauczyciel. Po powrocie do Lwowa kontynuował przerwane studia, które ukończył w 1923 r. uzyskaniem magisterium z zakresu filologii klasycznej i archeologii. Już podczas studiów pełnił funkcję kierownika literackiego w wydawnictwie Alfreda Altenberga, gdzie zainicjował dwie serie: przekładów z literatury klasycznej i „Wielcy pisarze”. Współpracował także z kilkoma czasopismami, m.in. z „Wiadomościami literackimi”, „Tygodnikiem Ilustrowanym” i „Tęczą”. Lata 1924-1926 spędził na podróżach studyjnych w Grecji, Francji i Włoszech. Po powrocie z podróży zamieszkał w Warszawie, gdzie od 1929 r. zajmował się redagowaniem „Pamiętnika Warszawskiego”. W 1930 r. przyjął członkostwo polskiego Pen Clubu, piastując w nim poza latami okupacji hitlerowskiej funkcję prezesa (1933-1978).
Czytaj dalej »
Wysłane 01 maja 2020 przez: admin W kwietniu mieliśmy zaplanowane cztery spotkania klubowe. Trzeba powiedzieć, że od początku ostateczne „zaklepanie” tematów prelekcji stwarzało pewne kłopoty organizacyjne i gdy wreszcie wszystko wydawało się zgrane, to okazało się, że daremny był trud, bo przez małego i groźnego mikroba wszystko stało się nieaktualne. Tak więc po miesiącu oswajania się z nową sytuacją polegającą na zamknięciu się w domach zwłaszcza osób starszych, na różnych odcinkach życie stawało się coraz trudniejsze, gdyż nie wszystkie potrzeby daje się załatwić przy pomocy komputera i telefonu.
Ze smutkiem musieliśmy skreślić z planu kolejne cztery czwartki.
* * * Ugoda sandomierska (wydanie z 1731 r.)
W pierwszy kwietniowy czwartek 2 kwietnia przewidziany był temat dotyczący Ugody Sandomierskiej i to w okrągłą 450. rocznicę jej uchwały. Mimo to, uszła ona uwadze nie tylko w PTEw, a przecież był to akt doniosły i niezwykle ważny w tamtych okolicznościach. Władysław Sosna dołożył wielu starań, aby zilustrować początkowe dzieje Reformacji w Polsce tym trudniejsze, że w każdej z dzielnic Królestwa miała ona nieco inny przebieg i związana była z innym Kościołem Reformacji. Kościół Ewangelicko-Augsburski cieszył się powodzeniem tam, gdzie istniała gęsta sieć miast a jego trzonem było przede wszystkim mieszczaństwo, skupione zwłaszcza na Pomorzu Gdańskim, Mazurach i w Wielkopolsce, poza Królestwem – na Śląsku. Wyznanie Helweckie rozwinęło wśród szlachty głównie na terenie Małopolski i Litwy. Z tego ostatniego wyłonił się Kościół Mniejszy – Braci Polskich o orientacji antytrynitarskiej. Wreszcie trzeci najsilniejszy kościół Jednoty Braterskiej tworzyli przybyli do Polski uciekinierzy z Czech o tradycjach husyckich. Ich główną siedzibą stało się wielkopolskie Leszno.
Czytaj dalej »
Wysłane 29 marca 2020 przez: admin  Jadwiga Smykowska (1945-2017) Nasz plan na marzec przewidywał 4 spotkania klubowe na następujące tematy: Jadwiga Smykowska (ur. 1.03.1945), Jerzy Szaniawski (zm. 16.03.1970), gen. Emil August Fieldorf – Nil (ur. 20.03.1895) i ks. Michał Miłosław Hodża (zm. 26.03.1870)
 Krzysztof Morcinek - prelegent Na pierwszym marcowym (5 marca) spotkaniu gościliśmy historyka sztuki Krzysztofa Morcinka. Jego opowieść o znakomitej artystce Jadwidze Smykowskiej miała ten dodatkowy walor, że miał on okazję poznać ją osobiście, gościć w jej domu w Puńcowie a także być aranżerem wystawy jej dorobku artystycznego w Muzeum Ziemi Cieszyńskiej w Cieszynie. Mniej mówił o jej trudnym życiu, znaczonym walką z przewlekłą chorobą, za to zaprezentował bogaty wybór jej twórczości, najlepszych dowodów jej nieprzeciętnego talentu i pracowitości.
Czytaj dalej »
Wysłane 02 marca 2020 przez: admin  Alojzy Feliński (1771-1820) Pierwszy czwartek – 6 lutego, wypełniła swoim wystąpieniem Stanisława Ruczko. Przedmiotem jej zainteresowania była prawie zupełnie zapomniana postać Alojzego Felińskiego (1771-1820) w dwusetną rocznicę jego śmierci.
Alojzy Feliński urodził się w 1771 r., w Łucku. Pochodził ze szlacheckiej rodziny sędziego ziemskiego Tomasza Felińskiego herbu Farensbach i Rozalii z Ostrowskich. Wyrastał już czasie po I rozbiorze Polski, ale też w okresie podejmowanego z wielkim wysiłkiem dzieła naprawy Rzeczypospolitej, brutalnie zahamowanego kolejnymi rozbiorami. Dzieciństwo spędził z dala od wielkich wydarzeń w majątku ojca w Wojutyniu, potem w kolegium Pijarów w Dąbrowicy i w szkole powiatowej we Włodzimierzu Wołyńskim. Miał to szczęście, że miał dostęp do współczesnej polskiej literatury oświeceniowej, której lekturą uzupełniał skromne wiadomości szkolne. W 1788 r. znalazł zatrudnienie jako pomocnik w kancelarii adwokackiej Antoniego Dmochowskiego w Lublinie, ale dzięki kontaktom z Tadeuszem Czackim, już po roku wyjechał z nim do Warszawy w sam wir wielkich wydarzeń – uczestnictwo w Wielkim Sejmie. Wówczas też powstały pierwsze jego utwory literackie, ale gdy miał możność znaleźć się w kręgu twórców polskiej literatury oświeceniowej, spalił swoje „dziecinne ramoty”. W 1779 r. wyjechał z Czackim do Krakowa, potem przebywał na dworze w Dzikowie u Tarnowskich. W czasie Powstania Kościuszkowskiego był jednym z jego adiutantów. Po upadku powstania ponownie zjawił się w Dzikowie, w 1795 r. osiedlił się w Wojutynie, gdzie zarządzał swoim majątkiem i dzierżawą w Klepaczu.
Czytaj dalej »
Wysłane 02 lutego 2020 przez: admin  Adam Jerzy Czartoryski (1770-1861) Nasze spotkania klubowe w nowym roku rozpoczęliśmy już 2 stycznia 2020 r. Zainaugurował je Stefan Król wykładem o nietuzinkowej, a zarazem tragicznej w historii Polski postaci z przełomu XVIII i XIX wieku, jakim był Adam Jerzy Czartoryski (1770-1861). Starannie wykształcony, przewidziany do zaszczytnej służby dla narodu, najstarszy przedstawiciel możnego rodu i spadkobierca olbrzymiego majątku, umierał jako książę bez ziemi, bez prawa powrotu do Ojczyzny rozdartej przez trzech zaborców i wymazanej z mapy Europy.
Był jednym z pięciorga potomstwa syn księcia, generała ziem podolskich Adama Kazimierza i księżnej Izabeli z Flemingów. Urodził się w Warszawie 14.01.1770 r., ale dorastał w rezydencjach rodu, zwłaszcza w Puławach, kształcony przez co przedniejszych luminarzy ludzi nauki i kultury stanisławowskiej Polski. Także matka dołożyła wiele starań, aby wychować syna w poczuciu głębokiego umiłowania Ziemi Ojczystej i odpowiedzialności za jej los. Nie szczędzono także synowi środków na podróże po krajach Europy, celem poznania ich ustrojów, gospodarki i kultury. Tymczasem następujące po sobie wypadki w Rzeczypospolitej zmierzały do jej unicestwienia. Po Powstaniu Kościuszkowskim caryca Katarzyna II zagroziła ojcu Adamowi Kazimierzowi groźbą konfiskaty 3/4 dóbr Czartoryskich za zaangażowanie się po stronie Tadeusza Kościuszki. Jedynym zadość uczynieniem było oddanie obu synów (Adama Kazimierza i Konstantego Adama) do służby wojskowej Rosji w charakterze kamerjunkrów. Ojciec, nie chcąc dopuścić do deklasacji rodu przyjął upokarzające warunki. Tymczasem kolejny następca tronu car Aleksander I docenił wykształcenie Adama Jerzego, widział go jako jednego z reformatorów caratu, a zwłaszcza oświaty, i powierzył mu stanowisko kuratora wileńskiego. Na tym odcinku Adam Jerzy przyczynił się do rozwoju polskiego szkolnictwa a zwłaszcza Uniwersytetu Wileńskiego, obsadzając go gronem wybitnych uczonych.
Czytaj dalej »
Wysłane 30 grudnia 2019 przez: admin  Ks. Stanisław Żwak (1919-1996)
W grudniu pozostały do naszej dyspozycji trzy czwartki.
Na pierwszym z nich 5 grudnia wystąpił ks. Marek Londzin. Tematem jego wystąpienia była postać ks. Stanisława Żwaka (1919-1996). Miłą niespodzianką było przybycie z Opola syna śp. księdza Żwaka – Piotra Żwaka, który dopełnił prelekcję wieloma szczegółami z lat jego młodości, a zwłaszcza ofiarnej służby ojca w warunkach, gdy tak wiele kościołów na Śląsku było odebranych ewangelikom jako mienie poniemieckie bądź zamykane lub przekształcane na budynki o urągającym przeznaczeniu, gdy liczba wiernych z powodu wyjazdów zagranicę zastraszająco malała, gdy ewangelik w oczach nowych osadników traktowany był jako wyznawca jakiejś kociej wiary, gdy głoszenie Słowa Bożego nie było mile widziane, gdyż uznawano je za opium narodów.
Czytaj dalej »
Wysłane 04 grudnia 2019 przez: admin  Dr Ernest Farnik (1871-1944) W listopadowym programie Oddziału przewidziane były cztery spotkania klubowe.
Na pierwszym czwartku miesiąca, 7 listopada 2019 r. wystąpił Stefan Król. W swojej prelekcji przypomniał postać dr. Ernesta Farnika (1871-1944), syna rolnika w Cierlicku Górnym (dziś CzR) Alojzego i Rozalii Palarczyk. Tam też urodził się 26.06.1871 r. Po ukończeniu miejscowej szkoły ludowej kształcił się w jedynym wówczas niemieckim Seminarium Nauczycielskim w Cieszynie. Niedostatki wiedzy o Polsce uzupełniał w kręgu stowarzyszenia młodzieży gimnazjalnej „Jedność”. Po ukończeniu seminarium, w 1893 r. wybrał się na studia z zakresu germanistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W Krakowie też należał do współzałożycieli Stowarzyszenia Akademików Polskich „Znicz”. Pierwszą praktykę nauczycielską odbył w gimnazjum św. Anny w Krakowie i w gimnazjum w Wadowicach. Zdobywszy w 1901 r. tytuł doktorski, wrócił na Ziemię Cieszyńską, w Cieszynie objął posadę nauczyciela w polskim Gimnazjum Macierzowym, w 1910 został pierwszym dyrektorem polskiego Seminarium Nauczycielskiego w Bobrku, pełniąc tę funkcję do 1918 r. Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego powierzyła mu stanowisko naczelnika Komisji Szkolnej i wizytatora; decyzją Wydziału Oświecenia Publicznego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach w 1922 r. został zastępcą wizytatora szkół średnich w województwie. Dzięki jego wysiłkowi organizacja polskiego szkolnictwa średniego potoczyła się sprawnie.
Czytaj dalej »
Wysłane 02 listopada 2019 przez: admin  Ks. dr Leopold Marcin Otto (1819-1882)
Plan na październik przewidywał trzy spotkania klubowe i dwie wycieczki.
W pierwszy czwartek października 3 października wystąpił Władysław Sosna z prelekcją o ks. dr. Leopoldzie Marcinie Otto (1819-1882). Wiele by należało napisać o życiu i działalności tego wybitnego erudyty, oddanego dla Kościoła Ewangelickiego duchownego, złotoustego kaznodziei, wytrawnego publicysty. Prelegent naszkicował tylko poszczególne etapy jego życia od lat szkolnych w Warszawie i studenckich (Dorpat, Berlin, Lipsk), oraz działalności duszpasterskiej w Kaliszu, Piotrkowie Trybunalskim, w Warszawie, w Cieszynie i znów w Warszawie, natomiast dłużej zatrzymał się na trwającym ledwo 9 lat wycinku Jego służby w Cieszynie (1866-1875). Trudno autorowi prelekcji przesądzać o tym, który z odcinków Jego działalności był w Jego własnej ocenie, a też w ogólnej opinii najważniejszy, ale z całą pewnością ślad, jaki pozostawił w Cieszynie, jego miejsce w historii zboru cieszyńskiego jest ze wszech miar godne przypomnienia, wyjątkowo doniosłe.
Czytaj dalej »
|
