Archiwum

Maj 2015 w cieszyńskim PTEw

Spotkanie poświęcone ks. K. Kuliszowi

Majowe czwartki wypełniły trzy spotkania klubowe. W trzecim kolejnym czwartku (21 maja) miała się odbyć wycieczka na Słowację. Zazwyczaj nie przejmowaliśmy się aurą, gdyż z reguły na Słowacji zastawaliśmy korzystniejsze warunki pogodowe. Tymczasem i w radiu i w internecie wręcz ostrzegano przed ulewami, nawet powodzią i to po obu stronach Beskidów. Pogodzilibyśmy się z pochmurnym niebem, ale moknąć nie mieliśmy zamiaru. Wycieczkę z żalem odwołaliśmy.

Ks. Karol Kulisz (1873-1940)

7 maja przypomnieliśmy na naszym spotkaniu ks. sen. Karola Kulisza (1873-1940), postać na Śląsku Cieszyńskim, zwłaszcza wśród ewangelików, powszechnie znaną i szanowaną nie tylko jako znakomity kaznodzieja. Najpierw pracował w Ligotce Kameralnej (dziś RCz) i tam założył zakład opiekuńczy „Betezda”. Potem został pierwszym proboszczem i seniorem w Cieszynie. W podległej parafii wiosce Dzięgielów powołał do życia diakonat i doprowadził do powstania kolejnego zakładu opiekuńczego „Eben-Ezer”. Marzył o utworzeniu dużego ośrodka misyjnego. Gdy ważyły się losy Ziemi Cieszyńskiej w latach 1918-1920, nie szczędził sił w zabiegach o zachowanie ziem całego Księstwa Cieszyńskiego w granicach odrodzonej Rzeczypospolitej. Niestety, gremia międzynarodowe miały na ten temat inne zdanie. Wybuch II wojny światowej zastał go na wypoczynku w Zakopanem. Gdy wrócił, prawie natychmiast został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Do Cieszyna wróciła już tylko urna z prochami, którą dopiero po latach złożono w filarze kościoła Jezusowego w Cieszynie. Treściwe wspomnienie o tym zacnym duchownym wygłosił ks. Marek Londzin.

Czytaj dalej »

Majowe spotkanie bielskiego Oddziału PTEw – Jura Gajdzica

Jan Puczek

Na spotkanie w dniu 21 maja przybyła, zaproszona jako prelegent, Henryka Szarzec z Cisownicy, która od 5 lat, czyli od 2010 r. prowadzi Izbę Pamięci Jury Gajdzicy. Wraz z nią przybył Cisowianin – Jan Puczek, który zajmuje się historią regionu Cisownicy. Prelekcja była zatem dwuczęściowa, wzbogacona wizualizacją, albumami, obrazami oraz zdjęciem ekslibrisów autorstwa Jury Gajdzicy.

W pierwszej części Jan Puczek zapoznał nas z historią Cisownicy, w której ślady osadnictwa pochodzą z epoki żelaza. To najstarsza miejscowość na Ziemi Cieszyńskiej, o której pierwsza wzmianka pojawiła się ok. 1305 roku w zestawieniu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu. Wieś znajdowała się politycznie w granicach utworzonego w 1290 r. Księstwa Cieszyńskiego, które od 1327 r. było lennem królestwa Czech, a od 1526 r. Austrii w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów. Nazwa miejscowości powstała dzięki licznie tu rosnącym cisom, które rosną obecnie na pobliskim grzbiecie Zagroń. W Cisownicy funkcjonował trakt solny, a w XVIII i XIX wieku wydobywano rudy żelaza na potrzeby hut w Ustroniu i Trzyńcu, co trwało do 1870 r.

Czytaj dalej »

Prelekcja o Janie Husie

Jan Hus

Ks. Tomasz Pieczko
(fot. M. Weremiejewicz)

W tym roku w dniu 6 lipca minie 600. rocznica tragicznej śmierci przez spalenie na stosie czeskiego teologa Jana Husa (1370-1415). Taki wyrok wydał sobór w Konstancji, który zarzucił teologowi głoszenie heretyckich tez w zakresie nauki o Kościele. Do myśli Husa w swoich wystąpieniach wielokrotnie nawiązywał Marcin Luter, uważając go za swojego prekursora.

Życie i dzieło teologa czeskiego było przedmiotem refleksji podczas spotkania zorganizowanego 18 maja przez oddział warszawski Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Prelegentem był ks. Tomasz Pieczko, duchowny Kościoła ewangelicko-reformowanego, proboszcz parafii w Zelowie koło Piotrkowa Trybunalskiego, którą na początku XIX wieku założyli przybysze z Czech, tzw. bracia czescy, uważający się za duchowych spadkobierców Jana Husa.

Spotkanie zgromadziło ok. 40 członków i sympatyków PTEw.

Czytaj dalej »

Z Oddziału PTEw w Jaworzu – kwiecień 2015

13 kwietnia w Oddziale PTEw w Jaworzu odbyła się projekcja filmu Telewizji Polskiej pt. „Dzieło Łaski. Ewangelicko-augsburskie kościoły neogotyckie na Górnym Śląsku”. Film został zrealizowany w 2012 r. na zamówienie Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Zgodnie z podtytułem, film pokazuje architekturę kościołów ewangelickich w przemysłowej części Górnego Śląska, które zbudowano tu na ogół w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Są to najczęściej – zgodnie z ówczesnym trendem w architekturze kościelnej na Śląsku – budowle w stylu neogotyckim. Bowiem taki styl uznawano wówczas za najbardziej odpowiedni dla budynków sakralnych.

Pomimo jednolitości stylu, poszczególne kościoły różnią się od siebie nie tylko bryłą, ale i detalami architektonicznymi. Do najciekawszych należą budowle w Chorzowie, Siemianowicach Śląskich, Mysłowicach, Świętochłowicach, Wirku i Zabrzu. Niektóre zaś nie wpisują się w ten styl, jak np. kościół w Katowicach, któremu przypisuje się styl neoromański.

Uzupełnieniem filmu trwającego niewiele ponad 30 minut, było wystąpienie dr. hab. Jana Szturca, który w swojej prezentacji krótko przedstawił tło historyczne rozwoju ewangelicyzmu w tym regionie. Ewangelicy żyli tutaj już w latach XVI-wiecznej Reformacji, jednak rządy Habsburgów spowodowały, że wyznanie to na Górnym Śląsku niemal zanikło. Dopiero po wojnach śląskich, w wyniku których od 1742 r. pod rządami pruskimi ewangelicy uzyskiwali stopniowo prawo do publicznego kultu, ewangelicyzm mógł ponownie się rozwijać. Rozwój ten był najbardziej intensywny w okresie XIX-wiecznej industrializacji regionu.

Czytaj dalej »

O Śląskim Związku Chórów i Orkiestr: Katowice, 19 maja 2015 r.

Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Katowicach oraz Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach zapraszają na spotkanie z Romanem Warzechą – przewodniczącym Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr, który w 105-lecie Związku przedstawi jego historię oraz współczesność. Tytuł prelekcji: „Związek Śląskich Kół Śpiewaczych – korzenie a rzeczywistość. W roku 105-lecia Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr”.

Do związku należy wiele ewangelickich chórów parafialnych z Górnego Śląska, gdzie tradycje śpiewacze do dziś są wyjątkowo żywe.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 19 maja o godz. 17 w sali parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach, przy ul. Warszawskiej 18.

W Katowicach wybrano nowy Zarząd Oddziału

Prof. Grażyna B. Szewczyk (fot. A. Deloch, 2014)

W niedzielę 10 maja 2015 r. w sali parafialnej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach odbyło się Walne Zgromadzenie Członków Oddziału PTEw w Katowicach, które miało w tym roku charakter sprawozdawczo-wyborczy. Obok sprawozdawczości i udzieleniu absolutorium ustępującemu Zarządowi Oddziału, najważniejszym punktem obrad były wybory nowego prezesa, Zarządu oraz innych ciał statutowych.

W wyniku wyborów prezesem Oddziału została prof. dr hab. Grażyna B.Szewczyk, dla której będzie to już druga kadencja na tym stanowisku.

Skład całego nowego Zarządu Oddziału po ukonstytuowaniu się jest następujący:
– prof. dr hab. Grażyna B. Szewczyk – prezes,
Bożena Polak – wiceprezes,
Aneta Sokół – sekretarz,
– dr hab. Jan Szturc – skarbnik,
Gabriela Kamska-Jonszta – członek,
Henryka Unicka – członek.

Czytaj dalej »

O Jurze Gajdzicy w Bielsku: 21 maja

Majowe spotkanie bielskiego Oddziału PTEw będzie poświęcone Jurze Gajdzicy – postaci związanej z Małą Cisownicą na Śląsku Cieszyńskim, w której urodził się w 1777, a zmarł w 1840 roku.

16 lutego 2010 roku w 170. rocznicę zgonu, czyli 5 lat temu, została otwarta Izba Pamięci Jury Gajdzicy, która znajduje się w Cisownicy Pasiekach na terenie dawnego gospodarstwa Gajdziców. Kustoszem Izby jest Henryka Szarzec, która jako prelegentka zapozna nas podczas spotkania z biografią i twórczością tego bibliofila, jednego z pierwszych pamiętnikarzy ludowych.

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych na spotkanie w dniu 21 maja o godz. 17 w sali parafialnej w Bielsku.

O kompozytorach ewangelickich i nie tylko: Ustroń, 19 maja

Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Ustroniu zaprasza na spotkanie z Ewą Bocek Orzyszek. W programie prelekcja „Kompozytorzy ewangeliccy i nie tylko, od J. S. Bacha, J. F. Haendla, F. Mendelssohna do czasów współczesnych”. Spotkanie jest organizowane w ramach obchodzonego Roku Kultury Ewangelickiej.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 19 maja 2015 r. o godz. 17:00 w sali Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Ustroniu, pl. ks. Kotschego 4.

Serdecznie zapraszamy!

Kwiecień 2015 w cieszyńskim PTEw

Ks. Zygmunt Michelis (1890-1977)

Trzy pierwsze czwartki kwietnia wypełniły kolejne spotkania klubowe.

Na pierwszym z nich (9 kwietnia) ks. Dariusz Madzia przedstawił postać ks. Zygmunta Michelisa (1890-1977). Temat okazał się trudny, gdyż ks. Michelisa był postacią nie tyle zasłużoną, co także kontrowersyjną. Ks. Madzia dołożył wielu starań, aby wykorzystać dostępną na ten temat literaturę i zobrazować przeciwstawne sobie opinie. Z jednej strony bowiem z szacunkiem należy odnieść się do przeszło 40-letniej służby w zborze warszawskim i podniesionej przez ks. Ryszarda Trenklera zalety ks. Michelisa, iż proboszcza cechowała „wspaniała erudycja i niepowtarzalny dar kaznodziejski”, a także do redagowania przez szereg lat „Zwiastuna Ewangelicznego” i jego udziału w wielu ważnych dla Kościoła wydarzeniach. Z drugiej strony istotnie trzeba zapytać, jak daleko można się było posunąć w kolaboracji z rządem PRL-u, by nie doprowadzić do ubezwłasnowolnienia Kościoła i jak szeroko należało rozumieć ekumenizm, by nie naruszyć istotnych dla własnego Kościoła zasad wiary. Wystąpienie ks. Madzi zilustrowało zarazem, jak trudna była sytuacja Kościoła Ewangelickiego w PRL, dziś dla wielu nieznana i niezrozumiała.

Czytaj dalej »

Walne Zgromadzenie Członków Oddziału PTEw w Katowicach: 10 maja

Zarząd Oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Katowicach zaprasza wszystkich swoich członków na Walne Zgromadzenie Członków Oddziału, które w tym roku będzie mieć charakter sprawozdawczo-wyborczy. W związku z tym zostanie dokonany m.in. wybór nowego prezesa oraz Zarządu Oddziału na kolejną 4-letnią kadencję.

Zgromadzenie odbędzie się w niedzielę 10 maja w sali parafialnej w Katowicach przy ul. Warszawskiej 18, o godz. 11:30 (po nabożeństwie głównym).

Najbliższe spotkania PTEw – maj 2015

Data      Oddział   Temat 

7 maja    Cieszyn   ks. Marek Londzin, Ks. Karol Kulisz (75–lecie śmierci)
10 maja   Katowice  Walne Zebranie Oddziału  (sprawozdawczo-wyborcze)
11 maja   Jaworze   Andrzej Kowalczyk, Saduceusze, faryzeusze, esseńczycy, zeloci – świat religijny 
                      czasów Chrystusa
14 maja   Cieszyn   Stanisława Ruczko, Olga Boznańska (150–lecie urodzin)
18 maja   Warszawa  ks. Tomasz Pieczko, Jan Hus – życie i dzieło. W 600. rocznicę tragicznej śmierci
19 maja   Katowice  Roman Warzecha, Związek Śląskich Kół Śpiewaczych - korzenie a rzeczywistość
19 maja   Ustroń    Ewa Bocek-Orzyszek, Kompozytorzy ewangeliccy i nie tylko. Od Bacha, Haendla,  
                      Mendelssohna do czasów współczesnych
21 maja   Bielsko   Henryka Szarzec, Jura Gajdzica z Cisownicy (1877–1840) – chłopski bibliofil, 
                      pamiętnikarz Ziemi Cieszyńskiej
27 maja   Ustroń    Tradycyjne smażenie jajecznicy w skansenie w Ochabach Małych. Wycieczka po „żabim 
                      kraju” – Drogomyśl, Strumień
28 maja   Cieszyn   Stefan Król, Jerzy Szczurek

Prelekcja o Kościele Chrześcijan Baptystów w RP

Oddział Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Warszawie kontynuując cykl spotkań poświęconych różnym Kościołom działającym na terenie naszego kraju, zaprosił 20 kwietnia 2015 prof. dr. hab. Tadeusza Jacka Zielińskiego, który wygłosił prelekcję „Kościół Chrześcijan Baptystów w Polsce: historia – doktryna – teraźniejszość”.

Prof. dr hab. Tadeusz J. Zieliński

Z prezentacji multimedialnej, przedstawionej z dużą erudycją, mogliśmy się dowiedzieć, że społeczność baptystyczna, która zrodziła się na terenie Anglii na początku XVII w., na ziemiach polskich pojawiła się w połowie XIX stulecia. Wśród cech charakterystycznych tej wspólnoty protestanckiej prelegent wymienił trzy: konwertyzm – nawrócenie jako podstawowe doświadczenie chrześcijanina, biblizm – Biblia jako podstawowa norma wiary i życia chrześcijanina oraz konwentyklizm – wspólnota nawróconych chrześcijan jako podstawowy przejaw Kościoła.

Prof. Zieliński, który jest autorem wielu ważnych publikacji na temat baptyzmu, dużo uwagi poświęcił w swoim wystąpieniu również dziejom i aktualnej sytuacji baptyzmu w Polsce. Nie unikał też zwrócenia uwagi na pewne problemy, z jakimi boryka się Kościół baptystyczny w naszym kraju, takimi jak np. zróżnicowana postawa wiernych wobec utrzymywania stosunków ekumenicznych z wyznawcami innych Kościołów.

Czytaj dalej »