Edward Piotr Weiss - prelegent
2 marca 2020 r. prelekcję „Podstawy judaizmu” przedstawił Edward Piotr Weiss. Tym razem spotkanie rozpoczęliśmy modlitwą z Modlitewnika Żydowskiego.
Prelegent bardzo szczegółowo przedstawił podstawy judaizmu, czyli życie po żydowsku. Opisał dokładnie historię, tradycję, kulturę, religię i naród. Judaizm jest religią monoteistyczną, której podstawą jest wiara w jedynego Boga. Opiera się ona na pamięci o Bogu. Słowo Zachor, czyli „pamiętaj”, powtarzane jest w codziennych modlitwach. Z judaizmu biblijnego wywodzi się chrześcijaństwo i islam. Biblijny Abraham był pierwszym wyznawcą judaizmu (było to około 1 850 roku p.n.e.) Obecnie stanowi ona religię narodową Żydów.
Jej wyznawcy znajdują się na całym świecie. Najwięcej jest ich w Stanach Zjednoczonych (ok. 5,6 mln ) i Izraelu ( ok. 4,7 mln). W Polsce również istnieje Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich do których należy około 1 200 wyznawców, a około 3 tys. osób utrzymuje kontakt z kulturą żydowską.
Najważniejsze informacje
Mosze Ben Majmon (1138-1204) rabin, lekarz i filozof był autorem najważniejszego średniowiecznego komentarza, w którym sformułował tzw. 13 zasad wiary, opisujących podstawy wiary judaizmu.
Tora – najważniejszy tekst objawiony judaizmu, jest zwojem pierwszych pięciu ksiąg Biblii spisanym w języku hebrajskim.
Istnieją 3 najważniejsze symbole judaizmu:
- mezuza – znak na domu – zwitek pergaminu na którym napisane są po hebrajsku dwa fragmenty Tory, umieszczony w pojemniku (szkatułce) i zawieszony na zewnętrznej prawej framudze drzwi,
- tefilin – znak przymierza – dwie czarne, skórzane szkatułki, w których znajdują się ręcznie pisane cztery ustępy Tory. Noszone są przez dorosłych mężczyzn na ramieniu i na czole podczas codziennych modlitw,
- cicit – znak pamięci – element rytualnego stroju żydowskiego,
- kalendarz żydowski oparty jest na cyklu księżycowo-słonecznym. Szabat jest siódmym dniem tygodnia i najważniejszym świętem w judaizmie, jedynym świętem rytualnym, który wynika wprost z Dekalogu. Trwa od zachodu słońca w piątek, do prawie godziny po zachodzie słońca w sobotni wieczór. W ciągu dnia każdy Żyd powinien odmówić 3 modlitwy: szacharit – rano, mincha – po południu oraz maariw wieczorem.
Tora
W judaizmie istnieją nurty religijne: ortodoksyjny, konserwatywny, reformowany oraz Hiloni. Języki żydowskie to: hebrajski, jidysz oraz ladino. Żydzi w zależności od miejsca zamieszkania dzielą się na Aszkenazyjskich, Sefardyjskich i Orientalnych. W gminie żydowskiej są: rabin (jest to funkcja reprezentacyjna), sąd, nauczyciel, pisarz, obowiązuje koszerne wyżywienie (koszerny ubój) i obrzezanie dla męskiej części gminy.
Również cmentarz żydowski (kirkut) różni się od chrześcijańskiego. Podstawową różnicą jest odmienne traktowanie grobu. Według zasad judaizmu każdy nagrobek i cały cmentarz jest nienaruszalny tak długo, jak długo znana jest jego lokalizacja.
Przedstawiony temat jest ogromnie szeroki. Na następnym spotkaniu będziemy go kontynuować. Omówione zostaną Święta Żydowskie, w tym Święto Paschy.
Tekst: Danuta Kubala, zdjęcia: Ryszard Stanclik
Odpowiedz