Z prawej dr Łukasz Barański - prelegent
W bielskim Oddziale PTEw pierwsze tegoroczne spotkanie odbyło się 18 stycznia 2018 r. Prelekcja „Sukcesy i porażki Reformacji w Polsce” zapoznała nas z wieloma elementami rozwoju Reformacji. Prelegent dr Łukasz Barański przedstawił wiele szczegółów dotyczących ówczesnej sytuacji w naszym kraju.
W rozwoju Reformacji w Polsce wyróżnia się dwa główne okresy. Lata 1518-1548 to 30 lat Reformacji mieszczańskiej, gdyż idee odnowy Kościoła rozchodziły się wtedy w środowisku mieszczan wielkich miast pruskich, jak Gdańsk, Toruń. Elbląg, a także w Poznaniu i Krakowie. Natomiast lata 1548-1573 to okres 25 lat reformacji szlacheckiej.
Sytuacja społeczno-polityczna, w której wprowadzone elementy reformacyjne, miała pozytywny jak i negatywny wpływ w różnych regionach kraju. W XVI w. struktura władzy Rzeczypospolitej oparta była na wyższej warstwie społecznej – szlachcie, która powiększała zakres swych wpływów w kraju zyskując nowe przywileje. Przyjmowano przepisy prawa przesuwające stopniowo ośrodek władzy z dworu królewskiego w kierunku sejmu. Powstający w ten sposób ustrój tworzył demokrację szlachecką. Pojawienie się idei reformacyjnych w Polsce spowodowało powstanie w środowisku szlacheckim środowiska reformatorskiego, które prowadziło do głębokich zmian ustrojowych. Stronnictwo to nazwane było ruchem egzekucyjnym, który był czynnikiem zarówno pozytywnym jak i i negatywnym.
Zwolennicy Reformacji w Polsce różnili się od swoich współwyznawców z Europy zachodniej. Polakom nie zależało na konfiskacie dóbr kościelnych, natomiast domagali się likwidacji sądownictwa kościelnego, jurysdykcji nad szlachtą, zmniejszenia obciążeń podatkowych oraz udziału duchowieństwa w obronie kraju (co stanowiło podstawą antyklerykalizmu szlachty). Na sejmikach pojawiały się także argumenty dotyczące wolności słowa, by księża nie zakazywali przekazywania pewnych tekstów w języku polskim, w szczególności Biblii.
Tekst i zdjęcia: Ligia Jasiok
Odpowiedz