Prof. Ewa Chojecka - prelegentka
16 marca 2017 r. odbyło się kolejne spotkanie bielskiego Oddziału PTEw, podczas którego prof. Ewa Chojecka – historyk sztuki, przedstawiła prelekcję „Pomnik Marcina Lutra na Bielskim Syjonie”. Temat zainteresował wiele osób także spoza członków naszego Oddziału. Profesor na początku poinformowała nas, że osobiście przekonuje się, że wielu mieszkańców Bielska-Białej doskonale orientuje się, że pomnik ten przedstawia postać reformatora, ks. dr. Marcina Lutra.
Pomnik usytuowany na Bielskim Syjonie został odsłonięty 8 września 1900 r., gdy bielscy ewangelicy mieli już za sobą 350 lat wyznawania swej konfesji. Jest to obecnie jedyny w Polsce pomnik Marcina Lutra, gdyż po II wojnie światowej zostały usunięte pomniki w Brzegu i Gdańsku. Pomnik bielski został wprawdzie ostrzelany przez radzieckich żołnierzy, ale nie uległ trwałym zniszczeniom.
Pomysł postawienia pomnika Lutra wysunął właściciel fabryki włókienniczej w Bielsku, Heirlich Wilhelm Foerster. Pomysł ten został zaakceptowany przez bielską parafię ewangelicką Zbawiciela. Projekt wystawienia pomnika przedstawiono 10 listopada 1892 r. na zebraniu członków parafii. W 1897 r. powrócono do konkretnych rozmów na ten temat zbudowania pomnika, a idea ta stała się popularna wśród mieszkańców miasta. Pomnik miał stać się ozdobą Bielska. Powołany został Wydział Wzniesienia Pomnika M. Lutra z Adolfem Maenhardtem na czele – wicekuratorem zboru.
Po zebraniu funduszy rozpisano konkurs na projekt pomnika. Zostały zgłoszone trzy projekty, z których wybrano ten wykonany przez rzeźbiarza Franza Vogela. Odlanie rzeźby powierzono wiedeńskiej filii zakładu metalurgicznego Arthura Kruppa, a wykonanie granitowego cokołu zlecono bielskiej firmie kamieniarskiej Theodora Groegera. Miejsce usytuowania pomnika wybrał Vogel, który ponadto zaprojektował otaczającą zieleń.
Przygotowania do uroczystości odsłonięcia pomnika rozpoczęły się w maju 1900 r. i trwały one aż do 8 września, gdy odbyły się główne uroczystości. W końcowej części uroczystości głos zabrał prezes Wydziału Wzniesienia Pomnika, który prosił o przejęcie pomnika przez zbór i sprawowanie nad nim nadzoru po wsze czasy.
Wygląd pomnika, mimo początkowo pewnych kontrowersji, szybko został zaakceptowany, a obecnie stanowi on jeden z symboli miasta oraz ewangelicyzmu na Śląsku Cieszyńskim.
Tekst i zdjęcia: Ligia Jasiok
Odpowiedz