Wiktoria Matloch - prelegentka
Drugie tegoroczne spotkanie bielskiego Oddziału PTEw odbyło się 16 lutego. Z okazji jubileuszu 500-lecia Reformacji dominować będą w tym roku prelekcje związane z Reformacją. Tym razem była to prelekcja zatytułowana „Kobiety Reformacji”, którą zaprezentowała Wiktoria Matloch, praktykantka bielskiej parafii. Prelekcja wzbogacona wizualizacją zapoznała nas z postaciami kilku kobiet Reformacji, które były żonami znanych Reformatorów:
— Katharine Krupp i Filip Melanchton,
— Elizabeth Silbereisen i Martin Butzer,
— Anna Reinhardt i Ulrich Zwingli,
— Katharine von Bora i Marcin Luter,
— Katarzyna Sydonia i Wacław III Adam.
Kobiety Reformacji stały u boku reformatorów, ale też same udzielały się w ruchu reformacyjnym. Prelegentka podała wiele szczegółów z ich życia i odpowiedziała na pytania: kim były, czego dokonały, w jaki sposób były zaangażowane w działalność reformacyjną?
Marcin Luter i Katarzyna von Bora
Najbardziej znaną z nich jest żona Marcina Lutra czyli Katarzyna von Bora, była zakonnica, z którą Marcin Luter wziął ślub. Byli małżeństwem przez 21 lat i mieli sześcioro dzieci. Zarządzała domem, a także prowadziła browar zapewniając utrzymanie rodzinie. Urodziła się 29 stycznia 1499 r. w Lippendorfie jako córka szlachcica, a zmarła 20 grudnia 1552 r. w Torgau. Z uwagi na trudną sytuację finansową rodziny, rodzice zdecydowali się na oddanie córki do klasztoru cysterek w Nimbschen. W 1514 r. Katarzyna rozpoczęła nowicjat, a 8 października 1515 r. złożyła śluby zakonne. Ruch reformacyjny dotarł także za klasztorne mury, i tak 24-letnia Katarzyna wraz z jedenastoma innymi zakonnicami uciekła w wielką sobotę 1523 r. z klasztoru dzięki pomocy kupca z Torgau – Leonarda Koppe. Trzy spośród dwunastu zakonnic wróciły do swoich domów rodzinnych, a dziewięć pozostałych przywieziono do domu Lutra, który zajął się poszukiwaniem dla nich mężów. Katarzyna zawarła znajomość z synem norymberskiego patrycjusza, ale jego ojciec znalazł mu lepszą partię. Luter zamierzał wyswatać Katarzynę z pastorem Glatzem z Orlamünde, ale ona nie wyraziła zgody na to małżeństwo deklarując równocześnie chęć poślubienia Lutra.
Reformator poślubił Katarzynę von Bora 13 czerwca 1525 r. Małżonkowie zamieszkali w byłym klasztorze w Wittenberdze. 7.06.1526 r. urodził się ich pierwszy syn Johannes, następnie kolejne dzieci: Elżbieta (10.12.1527), Magdalena (4.05.1529), Marcin (9.11.1531), Paweł (28.01.1533) oraz Małgorzata (17.12.1534). Elżbieta i Magdalena zmarły jako dzieci w wieku ośmiu miesięcy i trzynastu lat. Utrzymanie rodziny zapewniała w dużej mierze wynajmując część klasztoru studentom i innym osobom oraz zapewniając im wyżywienie. Ta przedsiębiorcza kobieta cieszyła się szacunkiem mężczyzn: posiadała znajomość czytania i pisania, rozważała Pismo Święte. Marcin Luter doceniając swą małżonkę wypowiadał się o niej jak ujmuje cytat: „Mojej miłej pani domu Katarzynie von Bora, kaznodziejce, właścicielce browaru, ogrodniczce i kim jeszcze więcej może być…”. Małżeństwo trwało 20 lat, do śmierci M. Lutra. W testamencie Luter uczynił ją spadkobierczynią, ale testament okazał się niezgodny z prawem. Wdowa, podobnie jak za życia męża, utrzymywała się z opłat pobieranych za wynajmowanie części klasztoru. Nadal także gotowała dla najemców.
Natomiast Katarzyna Sydonia związana była z Cieszynem jako księżna cieszyńska. W Cieszynie Piastowie panowali jeszcze w XVI wieku i wprowadzili wyznanie reformacyjne na terenie swego księstwa, a Księżna Katarzyna Sydonia w latach 1550-1594 wykazała się w tym względzie szczególną aktywnością. Była ona żoną księcia cieszyńskiego Wacława III Adama z dynastii Piastów cieszyńskich. Urodziła się w 1552 roku, zmarła w 1594 roku. Po śmierci Wacława III Adama w dniu 4 listopada 1579 r. objęła władzę w księstwie aż do roku 1594, oczekując na pełnoletniość najstarszego ich syna, Adama Wacława, co nastąpiło w 1586. Do jej największych zasług należy wydanie „Porządku kościelnego oraz szkolnego” (20.04.1584). Dzieło Katarzyny Sydonii związane jest z okresem przetrwania najtrudniejszych czasów, a później stabilizacji ewangelicyzmu w Cieszynie i jego okolicach począwszy od budowy (1709- 1750) kościoła łaski – kościoła Jezusowego.
Tekst i zdjęcia: Ligia Jasiok
Odpowiedz