Gościem spotkania w Bielsku był ks. Emil Gajdacz z Dzięgielowa, który zapoznał nas z historią powstania oraz rozwojem Diakonatu w Dzięgielowie. Temat ten został wybrany z uwagi na 90. rocznicę nadania Diakonatowi pierwszego statutu, który zatwierdził Śląski Urząd Wojewódzki w dniu 10 marca 1926 r. Prelegent przedstawił okres od początku pracy charytatywnej ks. sen. Karola Kulisza, rozpoczętej w 1920 r. w trudnym okresie powojennym, aż do czasów tuż po II wojnie światowej, tj. do 1945 r. Prelekcji towarzyszyła wizualizacja, która umożliwiła obejrzenie wielu zdjęć dotyczących omawianych wydarzeń.
Ks. Gajdacz zapoznał nas z dziejami Dzięgielowa. W latach 20. XX wieku był tu filiał parafii ewangelicko-augsburskiej w Cieszynie. Z inicjatywy ks. Karola Kulisza Polski Diakonat Ewangelicki „Eben Ezer” założono w Dzięgielowie w 1923 r., a jego pierwszą przełożoną była siostra Anna Klimsza z Diakonatu w Bielsku-Białej. Do 1926 r. zajmowano się przebudową i rozbudową różnych obiektów mieszkalnych, gospodarczych, z uwzględnieniem melioracji i stałego powiększania areału gospodarstwa oraz wyposażania w sprzęt – maszyny i urządzenia rolnicze. Do chwili zatwierdzenia statutu, Diakonat i Zakłady funkcjonowały w oparciu o osobowość prawną i wszechstronną pomoc Ewangelickiego Stowarzyszenia Niewiast przy parafii w Cieszynie.
W latach 30. trwała dalsza organizacja i rozwój Zakładów Opiekuńczych i Diakonatu „Eben-Ezer”. Wówczas Diakonat obejmował już 30 sióstr, które wysyłano też do różnych placówek. Ks. Kulisz wyjeżdżał kilkakrotnie za granicę w poszukiwaniu pomocy finansowej dla funkcjonujących już obiektów oraz kończenia rozbudowy nowych. Odwiedził w tym celu Stany Zjednoczone, Szwecję, Danię i Finlandię. Nabyto wówczas różne obiekty od Skarbu Państwa, np. zamek w Dzięgielowie pochodzący z XIII w. czy posesję „Szczukówka” wraz z tartakiem i cegielnią, co umożliwiło dalszy rozwój. Wówczas Diakonat posiadał już łącznie 55 ha ziemi (w 1920 r. dzierżawiono od Skarbu Państwa 43 ha).
II wojna światowa doprowadziła do zamknięcia przez władze okupacyjne Zakładów i Diakonatu. Diakonat został rozwiązany, a ks. Karol Kulisz aresztowany i umieszczony w obozie Buchenwald, gdzie zginął śmiercią męczeńską 8 maja 1940 r.
W 1945 r. do Dzięgielowa wróciła część sióstr. Na przełożoną Diakonatu wybrano siostrę Danutę Gerke, która prowadziła go do 1981 roku. 4 września 2005 r., czyli w dniu erygowania parafii w Dzięgielowie, pierwszym jej proboszczem-administratorem został mianowany nasz prelegent – ks. Emil Gajdacz.
Tekst i zdjęcia: Ligia Jasiok
Odpowiedz