Dr Grzegorz Wnętrzak
W dniu 29 stycznia bielski Oddział PTEw rozpoczął działalność w roku 2015 pierwszym tegorocznym spotkaniem. Tematem spotkania był „Śląsk Cieszyński w czasie I wojny światowej”, a z historycznymi wydarzeniami w naszym kraju i regionie zapoznał nas historyk, dr Grzegorz Wnętrzak. Na spotkanie przybyła rekordowa liczba słuchaczy.
Prelekcja dotyczyła losów naszego regionu w niezwykle newralgicznym okresie. Powoli do historii odchodził dawny świat monarchii austro-węgierskiej rządzonej przez Habsburgów. Zaczynała się batalia o przyszły los nie tylko Śląska, ale całej Europy, zwłaszcza jej wschodnich rubieży. Prelegent skoncentrował się na zagadnieniu losów sprawy polskiej na Śląsku Cieszyńskim. Ukazał czyn legionowy Ślązaków Cieszyńskich wraz z politycznymi zmaganiami lokalnych polityków, takich jak np. bracia Michejdowie, ks. Józef Londzin czy też Tadeusz Reger, oraz galicyjskich, w zakresie zapewniania przyszłości regionu, która byłaby pomyślna dla sprawy polskiej. Na wykładzie analizowano zarówno koncepcję trialistyczną, a także tę wynikającą z postanowień aktu dwóch cesarzy. Ta część wykładu ukazała niezwykle skomplikowane położenie regionu zamieszkałego wówczas przez trzy narodowości: polską, czeską i niemiecką.
Prelegent ukazał także meandry polityki w kwestii cieszyńskiej, które czynili politycy spoza regionu, zwłaszcza w kontekście obietnic przekazywanych Polakom przez władze państw centralnych. Podkreślono różnice pomiędzy położeniem Śląska Cieszyńskiego a sąsiednią Galicją. Śląsk Cieszyński był dla Austriaków zbyt cennym nabytkiem, aby dobrowolnie z niego zrezygnować. Tymczasem w kręgach austriackich dopuszczano wyodrębnienie Galicji i rozluźnienie jej więzów z monarchią. Z kolei politycy galicyjscy traktowali priorytetowo sprawy swej krainy. Godzili się niejako z taką polityką Wiednia, co spotykało się z oporem polskich polityków na Śląsku Cieszyńskim, którzy dążyli do łączności z Macierzą. Prelegent ukazał także istotną rolę lokalnych polityków niemieckich i ślązakowskich dążących do zachowania więzów z Austrią, a przeciwstawiających się jednoznacznie jakiejkolwiek łączności z mającą powstać Polską, nawet gdyby ona miała pozostać pod berłem Habsburgów.
Tekst i zdjęcia: Ligia Jasiok
Odpowiedz