Ryszard Gabryś
„Śląski Szmaragd” – jedną z najbardziej prestiżowych nagród regionu (zob. artykuł w Wikipedii), przyznawaną przez Diecezję Katowicką Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, w tym roku otrzymali prof. Jan Malicki – znawca literatury staropolskiej i śląskiej, twórca Biblioteki Śląskiej, oraz Ryszard Gabryś – kompozytor i muzykolog, aktywny członek katowickiego oddziału PTEw, animator wielu jego kulturalnych przedsięwzięć, jak np. Wieczory Muzyczne u Zmartwychwstania Pańskiego.
Treść laudacji dla Ryszarda Gabrysia:
Ryszard Gabryś, pochodzący ze Śląska Cieszyńskiego, jest zaliczany do znaczących współczesnych kompozytorów awangardowych. Jest również znanym pedagogiem związanym z Akademią Muzyczną w Katowicach i Instytutem Wychowania Muzycznego w cieszyńskiej filii Uniwersytetu Śląskiego oraz animatorem życia muzycznego poprzez organizowanie festiwali muzycznych, współpracę z mediami i publikowanie licznych tekstów muzykologicznych w pismach muzycznych, zeszytach naukowych i wydawnictwach okolicznościowych.
Studiował teorię u Jana Gawlasa i Adolfa Dygacza oraz kompozycję w klasie Bolesława Szabelskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach. Wiedzę teoretyczną i rzemiosło kompozytorskie doskonalił w Lozannie (1969-1970) pod kierunkiem Konstantego Regameya oraz w Konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie (1978).
Jako pedagog jest współtwórcą pionierskiego w kraju kierunku edukacji muzycznej. Prowadził jako promotor prawie 300 prac magisterskich i dyplomowych, był recenzentem rozpraw doktorskich i przewodów artystycznych, w tym wielu poświęconych śląskim kompozytorom z kręgu kultury protestanckiej. Jest autorem publikacji poświęconych głównie muzyce XX wieku i „śląskiej szkole kompozycji”. Jego eseje ukazywały się m.in. w zeszytach naukowych katowickiej i wrocławskiej Akademii Muzycznej, czasopiśmie „Res fakta”. Współpracuje również z Telewizją Polską i Polskim Radiem. Jako społecznik i animator życia kulturalnego jest związany z wieloma stowarzyszeniami i instytucjami kulturalnymi w regionie. Był pomysłodawcą i organizatorem kilku festiwali muzycznych na Śląsku m.in. „Śląskiej Trybuny Kompozytorów”. Obecnie jest wiceprezesem Katowickiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich. Był inicjatorem cyklicznych koncertów w ewangelickiej katedrze w Katowicach – Wieczorów Muzycznych „U Zmartwychwstania Pańskiego”, na których propagowano przede wszystkim dorobek śląskich kompozytorów o rodowodzie ewangelickim, szczególnie Jana Gawlasa i Jana Sztwiertni. Jest aktywnym członkiem Oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Katowicach.
Przede wszystkim jednak cenny jest Jego dorobek kompozytorski, zawierający prawie 200 kompozycji, zakorzenionych regionalnie i inspirowanych folklorem Śląska Cieszyńskiego i Beskidów. W Jego dorobku znajdują się utwory orkiestrowe i kameralne, fortepianowe i organowe oraz pieśni solowe. Znacząca jest również twórczość inspirowana tradycją protestancką. Jest autorem kantat religijnych oraz pieśni na chóry mieszane. Jego utwory były wykonywane m.in. na „Warszawskiej Jesieni”, „Śląskich Dniach Muzyki Współczesnej”, a także prezentowane w wielu krajach Europy oraz w Nowym Jorku. Kompozytor Ryszard Gabryś jest laureatem m.in.: nagrody Polskiego Radia im. Stanisława Ligonia, nagrody im. Leopolda Otto oraz szeregu wyróżnień.
Kapituła Nagrody „Śląski Szmaragd” przyznała to honorowe wyróżnienie jako wyraz docenienia dokonań kompozytorskich, a szczególnie religijnej twórczości kompozytorskiej szeroko wychodzącej poza Śląsk oraz za propagowanie kultury muzycznej, w tym dorobku pieśni i muzyki z kręgu kultury protestanckiej.
Odpowiedz